آموزشی انواع فعل

[سلین]

فعل چیست؟​

وقتی به هر زبانی سخن میگویید، در واقع یه درخواست، خبر ، اتفاقی که در گذشته افتاده و یا در آینده خواهد افتاد و … را تعریف می کنید. در این جمله هایی که برای تعریف کردن می سازید، اشاره به شخص یا اشحاصی میکنید که درگیر کاری بوده اند و یا باعث افتادن یک اتفاق شده اند و اینکه چگونه آن کار را انجام داده اند و از همه مهمتر اینکه باید بتوانید مشخص کنید که در چه شرایط و زمانی آن کار را انجام داده اند. وظیفه ی مشخص کردن زمان جملاتی که ما میگوییم و شرایط آنها بر عهده فعل جمله ما است. در واقع فعل به قسمتی از حرف (جمله ی ما) گفته می‌شود که نشان دهنده کار انجام شده ، رویداد اتفاق افتاده و یا حالت پیش آمده است.(مثل : خواندن، بردن، دبدن، شنیدن ، بودن). در هر فعل جز ثابتی وجود دارد که معنی بنیادی فعل را در بر دارد. به این بخش بن می‌گویند. بن دارای دو گونه بن گذشته و بن حال است. فعل در زبان فارسی پنج مفهوم را در بر می‌گیرد:​

• زمان (گذشته یا ماضی، حال یا مضارع، آینده یا مستقبل)
• شخص
• وجه: (وجه اخباری، وجه التزامی، وجه شرطی، وجه امری، وجه وصفی، وجه مصدری)
• انجام کار یا رویداد حالت
• نمود

 

[سلین]

مصدر چیست؟​

مصدر (بن واژه) واژه‌ای است که همان مفهوم اصلی فعل را می‌رساند ولی تنها فرق بین فعل و مصدر این است که فعل علاوه بر مفهوم رسانی، بر زمان، شخص و شمار آن نیز دلالت می‌کند ولی در مصدر زمان و شخص و شمار، معلوم نیست و به همین دلیل مصدر یکی از اقسام اسم به شمار می‌آید. بسیاری از فعل‌ها در زبان فارسی دارای دو مصدر هستند. یکی ماضی و دیگری مضارع مثل: رُستن و روییدن، جستن و جهیدن و…. بعضی از فعل‌ها نیز سه یا بیشتر مصدر دارند مانند: خوابیدن-رفتن – خفتن – خفتیدن – خسبیدن – خفسیدن-این‌ها مصدر هستند.

 

[سلین]

انواع فعل بر اساس معنا​

• فعل تام (خاص): بیشتر افعالی که در زبان به کار می‌روند، وقوع کاری مخصوص یا به داشتن حالتی مخصوص دلالت دارند. به این افعال، فعل تام یا خاص گفته می‌شود.
• فعل اسنادی (ربطی): فعلی است که دارای معنای خاصی نبوده و تنها برای نسبت دادن چیزی به چیز دیگر به کار می‌رود.

 

[سلین]

فعل از لحاظ ساختاری​

در زبان فارسی فعل از لحاظ ساختاری ۵ گونه است.

• فعل ساده: فعلی است که مصدر آن بیش از یک کلمه نباشد.
• فعل پیشوندی: فعلی است که از یک پیشوند و یک فعل ساده ساخته شده باشد.
• فعل مرکب: فعلی است که از یک صفت یا اسم با یک فعل ساده شاخته شده و یک معنی کامل را برساند.
• فعل پیشوندی مرکب: از ترکیب یک اسم، یک پیشوند و یک فعل ساده ساخته می‌شود.
• عبارت فعلی: فعلی است که به صورت دسته‌ای از کلمه هاست و معمولاً حرف اضافه نیز دارد.
• فعل ناگذرای یک شخصه: فعلی که مفعول پذیر نیست و بیشتر بصورت اول شخص بکار می‌رود و بجای شناسه یکی از ضمایر متصل ّم، ّت، ّش، ِمان، ِتان، ِشان، شخص فعل را نشان می‌دهد که به آخر اسم قبل از فعل اضافه می‌شود.