معرفی معرفی و تاریخچه ساز تار

[حسام]

ساز تار احتمالا صدای طنین انداز این الت موسیقیایی برای شما جذابیت های خاصی داشته باشد. کمتر کسی را میتوان نام برد که در موسیقی سنتی ایرانی کار کرده باشد و از صدای زیبای این ساز لذت نبره باشد. سازی که از سازه های زخمه ای مقید است در این ساز از استخوان، چوب، پوست و زه یا بهترس اینطور بگویم از روده تابیده چارپایان و فلز استفاده شده است. به جرات میتوان گفت ساز تار یکی از ساز های موسیقی ملی و سنتی ایران و ایرانیان بوده است.

 

[حسام]

نوازنده ساز تار ایرانی در حالت نشسته تار را به صورت افقی روی ران پا قرار می دهد، به طوری که دسته تارطرف چپ و کاسه طنینی طرف راست نوازنده قرار می گیرد. نوازنده سر انگشت های دست چپ را روی دستان هایی که در طول دسته تار بسته شده اند حرکت می دهد و با مضرابی که در دست راست دارد به سیم ها زخمه میزند.

 

[حسام]

جمله ای در هنر نوازندگی وجود دارد که می گوید: بهترین ساز آن سازی است که نوازنده احساس کند این ساز در آغوش و دستان او به راحتی قرار گرفته و صدایی طبیعی و مطبوع نسبت به ذائقه فرهنگی او به وجود می آورد.

 

[حسام]

و الحق که با نگاهی در بین سازها در خواهیم یافت که تار یک چنین سازی است. نغمه هایی بسیار روح انگیز دارد و وقتی در آغوش نوازنده اش قرار می گیرد گویی که این چوب و پوست از روح نوازنده خود جان می گیرند و زنده می شوند. تار یکی از قدیمی ترین سازهای ایرانی است که به آن وتر نیز گفته می شود.

 

[حسام]

اگر چه ما هنوز اطلاعات درستی از تاریخ دقیق پیدایش و ساخت آن نداریم ولی از قرار معلوم ان به زمان ابو نصر فارابی بر می گردد. موسیقی دانان قدیم و بزرگی چون صفی الدین ارموی،خواجه بها الدین و ابوالفرج اصفهانی و تنی چنداز شاعران و نویسندگان دوران گذشته درباره تقسیم فواصل پرده های که هم خوان و موافق پرده های تار نیز می باشد مطالبی گفته، شعری سروده و یاد کرده اند.

 

[حسام]

به عنوان مثال بابا طاهر همدانی شاعر شوریده و عارف ایران که در نیمه قرن پنجم هجری می زیست در سروده ای از خود چنین این ساز را یاد می کند:

دلی دیدوم چو مرغ پا شکسته، چو کشتی، بر لب دریا نشسته
همه گویند طاهر، تار بنواز صدا چون می دهد تار شکسته

 

[حسام]

شکل ظاهری کاسه تار شبیه دل است و شاید به خاطر همین است که تار را ساز اهل دل و حال و تسکین دهنده روان آدمی لقب داده اند زیرا تار دارای صدای لطیف و دلربا است که بسیاری از متفکرین، عارفان، فیلسوفان، وارستگان و صوفیان پاک دل به آن عشق می ورزند.

 

[حسام]

تار صدایی گرفته، محزون و کاملا شرقی دارد و از جنبه داشتن رزونانس، قدرت صدایی بالا و اجرای دستگاه ها و آوازهای موسیقی سنتی ایران برترین و کاملترین ساز ایرانی محسوب می شود. تار از یک کاسه که روی آن پوست کشیده درست گردیده که همین کاسه نیز به دو قسمت بزرگ و کوچک تقسیم شده که قسمت بزرگ را شکم و کوچک را نقاره می نامند.

 

[حسام]

تار از سازهای زهی و ایرانی است که با زخمه نواخته می‌شود. تار در ایران و برخی مناطق دیگر خاورمیانه مانند افغانستان، تاجیکستان، جمهوری آذربایجان و ارمنستان و گرجستان و دیگر نواحی نزدیک قفقاز برای نواختن موسیقی کلاسیک این کشورها و بخش‌ها رایج است.واژه تار خودش در فارسی به معنی رشته است.

 

[حسام]

هرچند که ممکن است معنی یکسانی در زبان‌های تحت تاثیر فارسی و یا دیگر زبان‌های ایرانی تبار مثل کردی داشته باشد. این باعث شده است که کارشناسان ایرانی بر این باور باشند که تار ریشه مشترکی میان همه اقوام ایرانی تبار در جایی که از سوی ایرانیکا با قاطعیت به نام قاره فرهنگی ایرانیان نامیده شده دارد.