مجموعه اشعار منظومه حیدر بابا

[ترنم مبینا]

قِپچاق رفتم آن شب من با پسر عمو‬
‫عم اوْغلینان گئدن گئجه قیپچاغا‬

‫اسبان به رقص و ماه درآمد ز روبرو‬
‫آى کى چیخدى ، آتلار گلدى اوْیناغا‬

‫خوش بود ماهتاب در آن گشتِ کو به کو‬
‫دیرماشیردیق ، داغلان آشیردیق داغا‬
‫
اسب کبودِ مش ممى خان رقص جنگ کرد‬
‫مش ممى خان گؤى آتینى اوْیناتدى‬

‫غوغا به کوه و درّه صداى تفنگ کرد‬
‫تفنگینى آشیردى ، شاققیلداتدى‬

 

[ترنم مبینا]

‫در درّة قَره کوْل و در راه خشگناب‬
‫حیدربابا ، قره کوْلون دره سى‬

‫در صخره ها و کبک گداران و بندِ آب‬
‫خشگنابین یوْلى ، بندى ، بره سى‬

‫کبکانِ خالدار زرى کرده جاى خواب‬
‫اوْردا دوْشَر چیل کهلیگین فره سى‬

‫زانجا چو بگذرید زمینهاى خاک ماست‬
‫اوْردان گئچر یوردوموزون اؤزوْنه‬

‫این قصّه ها براى همان خاکِ پاک ماست‬
‫بیزده گئچک یوردوموزون سؤزوْنه‬

 

[ترنم مبینا]

امروز خشگناب چرا شد چنین خراب ؟‬
‫خشگنابى یامان گوْنه کیم سالیب ؟‬
‫
با من بگو : که مانده ز سادات خشگناب ؟‬
‫سیدلردن کیم قیریلیب ، کیم قالیب ؟‬

‫اَمیر غفار کو ؟ کجا هست آن جناب ؟‬
‫آمیرغفار دام-داشینى کیم آلیب ؟‬

‫آن برکه باز پر شده از آبِ چشمه سار ؟‬
‫بولاخ گنه گلیب ، گؤلى دوْلدورور ؟‬

‫یا خشک گشته چشمه و پژمرده کشتزار ؟‬
‫یا قورویوب ، باخچالارى سوْلدورور ؟‬

 

[ترنم مبینا]

آمیرغفار سرورِ سادات دهر بود‬
‫آمیر غفار سیدلرین تاجییدى‬
‫
در عرصه شکار شهان نیک بهر بود‬
‫شاهلار شکار ائتمه سى قیقاجییدى‬

با مَرد شَهد بود و به نامرد زهر بود‬
‫مَرده شیرین ، نامرده چوْخ آجییدى‬

لرزان براى حق ستمدیدگان چو بید‬
‫مظلوملارین حقّى اوْسته اَسَردى‬

‫چون تیغ بود و دست ستمکار مى برید‬
‫ظالم لرى قیلیش تکین کَسَردى‬

 

[ترنم مبینا]

میر مصطفى و قامت و قدّ کشیده اش‬
‫میر مصطفا دایى ، اوجا بوْى بابا‬
‫
آن ریش و هیکل چو تولستوى رسیده اش‬
‫هیکللى ،ساققاللى ، توْلستوْى بابا‬

شکّر زلب بریزد و شادى ز دیده اش‬
‫ائیلردى یاس مجلسینى توْى بابا‬

‫او آبرو عزّت آن خشگناب بود‬
‫خشگنابین آبروسى ، اَردَمى‬

‫در مسجد و مجالس ما آفتاب بود‬
‫مسجدلرین ، مجلسلرین گؤرکَمى‬

 

[ترنم مبینا]

مجدالسّادات خندة خوش مى زند چو باغ‬
‫مجدالسّادات گوْلردى باغلارکیمى‬
‫
چون ابر کوهسار بغُرّد به باغ و راغ‬
‫گوْروْلدردى بولوتلى داغلارکیمى‬

‫حرفش زلال و روشن چون روغن چراغ‬
‫سؤز آغزیندا اریردى یاغلارکیمى‬

‫با جَبهتِ گشاده ، خردمند دیه بود‬
‫آلنى آچیق ، یاخشى درین قاناردى‬

‫چشمان سبز او به زمرّد شبیه بود‬
‫یاشیل گؤزلر چیراغ تکین یاناردى‬

 

[ترنم مبینا]

آن سفره هاى باز پدر یاد کردنى است‬
‫منیم آتام سفره لى بیر کیشییدى‬
‫
آن یاریش به ایل من انشا کردنى است‬
‫ائل الیندن توتماق اوْنون ایشییدى‬

‫روحش به یاد نیکى او شاد کردنى است‬
‫گؤزللرین آخره قالمیشییدى‬

‫وارونه گشت بعدِ پدر کار روزگار‬
‫اوْننان سوْرا دؤنرگه لر دؤنوْبلر‬

‫خاموش شد چراغ محبت در این دیار‬
‫محبّتین چیراخلارى سؤنوْبلر‬

 

[ترنم مبینا]

بشنو ز میرصالح و دیوانه بازیش‬
‫میرصالحین دلى سوْلوق ائتمه سى‬

‫سید عزیز و شاخسى و سرفرازیش‬
‫میر عزیزین شیرین شاخسِى گئتمه سى‬

‫میرممّد و نشستن و آن صحنه سازیش‬
‫میرممّدین قورولماسى ، بیتمه سى‬

امروز گفتنم همه افسانه است و لاف‬
‫ایندى دئسک ، احوالاتدى ، ناغیلدى‬
‫
بگذشت و رفت و گم شد و نابود ، بى گزاف‬
‫گئچدى ، گئتدى ، ایتدى ، باتدى ، داغیلدى‬

 

[ترنم مبینا]

بشنو ز میر عبدل و آن وسمه بستنش‬
‫میر عبدوْلوْن آیناداقاش یاخماسى‬

‫تا کُنج لب سیاهى وسمه گسستنش‬
‫جؤجیلریندن قاشینین آخماسى‬

‫از بام و در نگاهش و رعنا نشستنش‬
‫بوْیلانماسى ، دام-دوواردان باخماسى‬

‫شاه عبّاسین دوْربوْنى ، یادش بخیر !‬
‫شاه عبّاسین دوْربوْنى ، یادش بخیر !‬

‫خشگنابین خوْش گوْنى ، یادش بخیر !‬
‫خشگنابین خوْش گوْنى ، یادش بخیر !‬

 

[ترنم مبینا]

عمّه ستاره نازک را بسته در تنور‬
‫ستاره عمّه نزیک لرى یاپاردى‬

هر دم رُبوده قادر از آنها یکى به روز‬
‫میرقادر ده ، هر دم بیرین قاپاردى‬

‫چون کُرّه اسب تاخته و خورده دور دور‬
‫قاپیپ ، یئیوْب ، دایچاتکین چاپاردى‬

‫آن صحنة ربودنِ نان خنده دار بود‬
‫گوْلمه لیدى اوْنون نزیک قاپپاسى‬

‫سیخ تنور عمّه عجب ناگوار بود !‬
‫عمّه مینده ارسینینین شاپپاسى‬