آموزشی پیش از هر انتقادی چند دقیقه فکر کنیم که …

[-pariya-]

 

[-pariya-]

چرا باید به دنبال پیدا کردن خطاها و نقص‌ها در استدلال‌ها باشیم؟ چه راهکارهایی را برای انجام یک نقد خوب می‌توان به‌کار گرفت

 

[-pariya-]

ناقد جنگجو، یا زائر حقیقت
آن زمان‌هایی که بیشتر فیلم می‌دیدم و بیشتر مطالب مرتبط با فیلم و سینما می‌خواندم، همیشه از خواندن نقدهای بعضی منتقدها لذت می‌بردم و از نقدهای دیگرانی اصلاً خوشم نمی‌آمد.

 

[-pariya-]

نه به‌خاطر موافق بودن یا مخالف بودن با حرفی که می‌زدند؛ بلکه به خاطر لحنشان و نگاهشان به کل موضوع نقد کردن.

 

[-pariya-]

یک منتقد همیشه به دنبال پیدا کردن چیزهایی در فیلم بود که دوستشان دارد؛ (و البته ضعف‌ها و خطاها را نادیده نمی‌گرفت) و دیگری همیشه دنبال پیدا کردن عیب‌ها. اولی در برخورد با یک فیلم سعی می‌کرد ببیند

 

[-pariya-]

این فیلم چه خوبی‌هایی دارد که در مقابل ضعف‌هایش، باعث بشود به دیدنش بیارزد یا نیرزد. دومی اما برعکس بود. هدفش فقط نشان دادن خطاها و نقص‌ها بود، نه راهی برای پیدا کردن آن گوهر پنهانی که احتمالاً یک جایی در فیلم وجود دارد

 

[-pariya-]

راهی به رهایی
کتاب «راهنمای تفکر نقادانه» به همین موضوع اشاره می‌کند. اینکه هدف نقد برتری فکری نیست؛ بلکه پیدا کردن راهی به حقیقت است. نقد کردن همیشه کار ظریفی است؛ چه در گفتگوهای خانوادگی و دوستانه و چه در درس و مدرسه و کتاب و مقاله.

 

[-pariya-]

استیون پینکر در کتاب «اینک روشنگری» می‌گوید که تک‌تک ما آدم‌ها به صورت کامل یا همیشه عقلانی نیستیم، اما اگر تلاش کنیم می‌توانیم به صورت جمعی عقلانی عمل کنیم.

 

[-pariya-]

هدف از نقد کردن هم همین است، یا همین باید باشد. اینکه با پیدا کردن خطاها و نقص‌های همدیگر بتوانیم همه گامی به جلو برداریم؛ نه اینکه من برتری فکری یا توان استدلالم یا حتی بدتر، میزان اطلاعاتم را به رخ تو بکشم.

 

[-pariya-]

خلاصه کتاب اینک روشنگری را در اپیزود ۵۶ پادکست فارسی بی‌پلاس بشنوید
گفتگوی نقادانه می‌تواند خیلی سریع به جدل تبدیل شود، پس هرکدام از طرفین باید به سهم خود تلاش کنند تا به دیگری نشان دهند که دارند با دقت به حرف هم گوش می‌کنند و سوال‌هایشان از سر کنج‌کاوی است.