جدیدترین‌ها

خوش آمدید

با ثبت نام ، شما می توانید با سایر اعضای انجمن ما در مورد بحث کنید و همچنین تبادل نظر داشته‌باشید.

اکنون ثبت‌نام کنید!
  • هر گونه تشویق و ترغیب اعضا به متشنج کردن انجمن و اطلاع ندادن، بدون تذکر = حذف نام کاربری
  • از کاربران خواستاریم زین پس، از فرستادن هر گونه فایل با حجم بیش از 10MB خودداری کرده و در صورتی که فایل‌هایی بیش از این حجم را قبلا ارسال کرده‌اند حذف کنند.
  • بانوان انجمن رمان بوک قادر به شرکت در گروه گسترده نقد رمان بوک در تلگرام هستند. در صورت عضویت و حضور فعال در نمایه معاونت @MHP اعلام کرده تا امتیازی که در نظر گرفته شده اعمال شود. https://t.me/iromanbook

آموزشی آموزش کامل قافیه سازی

اطلاعات موضوع

درباره موضوع به تاریخ, موضوعی در دسته کارگاه شعر توسط mobina01 با نام آموزش کامل قافیه سازی ایجاد شده است. این موضوع تا کنون 874 بازدید, 55 پاسخ و 3 بار واکنش داشته است
نام دسته کارگاه شعر
نام موضوع آموزش کامل قافیه سازی
نویسنده موضوع mobina01
تاریخ شروع
پاسخ‌ها
بازدیدها
اولین پسند نوشته
آخرین ارسال توسط mobina01
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
تشابه صرف آخرین حروف دو کلمه می تواند نوعی تناسب ایجاد کند، چنان که در کلمه های”سرد” و “بُرد” می بینیم. همچنان تشابه آخرین مصوتها نیز می تواند کمی موسیقی آفرین باشد نظیر تشابه مصوت کوتاه “ـَ” در کلمه های “رنگ” و”پند”. ولی شاعران فارسی، به یکی از این دو نوع تشابه قانع نبوده و هر دوتشابه صامتها و مصوتها را برای قافیه کردن دو کلمه لازم دانسته اند. ازهمین روی، مثلاً “سرد” را بیشتر با “زرد” و “فرد” قافیه کرده اند و “بُرد” رابا “مُرد” و “خورد”.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
قافیه کردن دو کلمه، نوعی کشف است، کشف کلماتی که دارای این اشتراک هستند. بنابراین طبیعی است که ما در پی اشتراکهای راستین باشیم نه آنهایی که از رهگذر جمع بستن یا وصل ضمیر به کلمات ایجاد شده اند.
وقتی شاعر دو کلمه “نان” و “جان” را قافیه کند، چون این دو ذاتا ًبا هم اشتراک دارند، احساس لذت و شگفتی می کنیم امّا اگر “مردان” و”درختان” را قافیه کند، حس میشود که دو کلمه “مرد” و “درخت” واقعاً هم قافیه نبوده اند بلکه “ان” جمع، به شکلی تصنّعی آنها را متناسب ساخته است.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
پس شاعر عملاً کشفی نکرده و به همین ترتیب، هر ک.س می تواند اسمها را با افزودن “ان” می توان کنار هم نهد. چنین بوده که فارسی زبانان در طول زمان کوشیده اند نظرشان را بر تناسب بین اصل کلمات معطوف کنند نه ضمیرها و نشانه های جمع و اجزای دیگری که به کلمات میچسبند. میگوییم در طول زمان، چون در آغاز این دقت و وسواس کمتر به چشم می خورده است، چنان که دقیقی،در شعری زلفگان، رخان، لبان و… را بدون هیچ دغدغه ای با هم قافیه کرده است. با این مقدمات، می توان وارد بحث قواعد قافیه شد و دید که چه کلماتی می توانند با هم قافیه شوند.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
۱ـ نخست باید ردیف شعر و اجزای اضافی دو کلمه مثل ضمیر، نشانه جمع، صفت تفضیلی و پسوند را برداریم و آنگاه ببینیم که کلمات واقعاً بخش مشترکی در پایان خود دارند یا نه. اگر بخش مشترکی باقی نماند که میگوییم قافیه راستینی در کار نیست و هر چه بوده، همان بخشهای اضافی بوده است. مثلاً در مورد “مردان” و “درختان” با برداشتن”ان” جمع، دیگر چیزی برای قافیه شدن باقی نمی ماند که درباره اش بحث کنیم. امّا اگر دو کلمه واقعاً دارای قسمت مشترکی بودند، وارد مرحله دوّم می شویم.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
۲_ در این مرحله باید روی قسمت مشترک دو کلمه بحث کرد. بایدصامتها و مصوتهایی مشابه داشته باشیم و صامتهای قبل از بخش مشترک نیز متحرّک بوده و مصوت یکسان داشته باشند. در غیر آن صورت قافیه معیوب است. مثلاً در دو کلمه “دَرها” و “سَرها”، “ها” جمع را بر می داریم تا “در” و”سر” باقی بماند. اینجا صامت “ر” مشترک است و مصوت قبل از آن (ـَ)نیز یکسان است. پس این دو کلمه می توانند باهم قافیه شوند. ولی “دُر” با”سَر” قافیه نمی شود چون هر چند هر دو به “ر” ختم می شوند، مصوت قبل از “ر” در اولی “ـُ” است و در دومی “ـَ”. همچنین “سنْگ” با “برْگ” قافیه نمیشود چون حروف قبل از “گ” ساکن هستند.آاگر تعداد حروف مشترک بیش از یکی باشد نیز به همین صورت عمل میشود; مثلاً در دو کلمه “سَفَر” و “نَفَر” حروف مشترک “فَر” هستند یعنی صامت “ف”، مصوت کوتاه “ـَ” و صامت “ر” و مصوت قبل از آنها نیز “َ”است و در نتیجه اینها می توانند با هم قافیه شوند
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
در این صورت، نباید فراموش کنیم که حروف مشترک، باید حرکات یکسانی هم داشته باشند و اشتراک صامتها کافی نیست. مثلاً نمی توان “نادِر” را با “مادَر” قافیه کرد.نکته دیگر این است که قافیه نیز همانند وزن با تلفّظ کار دارد نه باشکل نوشتاری کلمه، و بنابراین، “خور” به اعتبار این که “خُر” خوانده می شود، با “دُر” و “پُر” هم قافیه است نه با “مور” و “دور”.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
حالا با این اطلاعات، چند بیت از یک شعر محمّدرضا عبدالملکیان را ارزیابی می کنیم:
۱ با این دل ریشه دار بارانی
این شهر چه کرده، هیچ میدانی؟
۲ دل، مزرعه گیاه و گندم بود
دل، در شط عطر پونه ها گم بود
۳ دل، ریشه به شور و شوق شبدر داشت
دل، شانه به شانه صنوبر داشت
۴ دل، دست دعای خلوتی محجوب
دل، چاره گشای چرخ خرمنک بود
۵ دل، خطّ شیار شخم گاوآهن
دل، راه عبور خوشه تا خرمن
۶ دل، جلوه جوشش بهاران بود
دل، راز زلال ابر و باران بود
ملاحظه می کنید که قبل از حروف مشترک، همواره مصوّتی وجوددارد و این مصوت در هر جفت قافیه یکسان است. پس قافیه ها درست است.
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9

قواعد قافیه

۱- شناسه های فعل : شناسه های فعل عبارتند از :
اول شخص مفرد: م___ آمدم
دوم شخص مفرد: ی ___ آمدی
سوم شخص مفرد: د/ گاهی بی علامت____ آمد

اول شخص جمع: یم__ آمدیم
دوم شخص جمع: ید___ آمدید
سوم شخص جمع: ند __ آمدند

"نخستین به نیزه برآویختند همی خون ز جوشن فروریختند"

واژه های قافیه: ( برآویختند و فروریختند ) ، حروف الحاقی: ( ند ) است چون شناسه ی فعل است که آن را بر می داریم . هجای قافیه: ( ویخت – ریخت ) می باشد و حروف اصلی: ( یخت ) است .
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
۲ – ضمایر متصل ( ام/م – ات/ت – اش/ش – مان – تان – شان )
اول شخص مفرد: خانه‌ام
دوم شخص مفرد: خانه‌ات
سوم شخص مفرد: خانه‌اش
اول شخص جمع: خانه مان
دوم شخص جمع: خانه‌تان
سوم شخص جمع: خانه‌شان

مثال:
بگفتا فراتر مجالم نماند بماندم که نیروی بالم نماند
حرف( م ) در ( مجالم و بالم ) ضمیر متصل است وحرف الحاقی محسوب می شود . پس اگر واژه های ( بالم و مجالم ) را هجا بندی کنیم هجای قافیه ی آن ( جال – بال ) است پس حروف اصلی آن ( ال ) است
 
موضوع نویسنده

mobina01

سطح
4
 
نویسنده ادبی انجمن
نویسنده ادبی انجمن
Mar
10,552
27,231
مدال‌ها
9
۳- مخفف زمان حال ( بودن ) : مانند ( مرده ام – برده ام ) که ( ام) درآن الحاقی است .

آتش قهر برافروخته اند
خانمان ضعفا سوخته اند

واژه ی قافیه (برافروخته اند – سوخته اند)
حروف الحاقی: ( ِ اند ) هجای قافیه ("افروخت" روخت – سوخت ) حروف اصلی (وخت)
 
بالا پایین