حقوق آشنایی با مجازات قانونی ربا

[-pariya-]

ربا به معنای رد و بدل شدن دو کالای هم‎جنس با مقدار اضافی در یک طرف خواهد بود که توافق مزبور ربا و از منظر شرعی و قانونی ممنوع است​

 

[-pariya-]

در قانون ما عمل ربا به تاثیر فقه شیعه جرم‎انگاری شده است. ماده ۵۹۵ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375 راجع به این موضوع می‎گوید: «هر نوع توافق بین دو یا چند نفر تحت هر قراردادی از قبیل بیع، قرض، صلح و امثال آن که جنسی را با شرط اضافه با همان جنس مکیل و‌ موزون معامله کند یا زائد بر مبلغ پرداختی، دریافت کند، ربا محسوب و جرم شناخته می‎شود.

 

[-pariya-]

مرتکبان اعم از ربادهنده، رباگیرنده و واسطه بین ‌آنها علاوه بر رد اضافه به صاحب مال به 6 ماه تا سه سال حبس و تا ۷۴ ضربه شلاق و نیز معادل مال مورد ربا به عنوان جزای نقدی محکوم ‌می‎شوند.» مقنن برای اشخاص دخیل در بزه ربا تمامی مجازات‎های حبس، جزای نقدی، شلاق و رد مال را در نظر گرفته است.

 

[-pariya-]

نکته مهم اینکه در بزه ربا دادگاه کیفری در حکم خود رد اضافه مال ناشی از ربا را نیز مدنظر قرار خواهد داد. این یعنی، ربا دهنده به منظور استرداد مال اضافی ناشی از ربا، نیاز به تقدیم دادخواست و مراجعه به دادگاه حقوقی نخواهد داشت

 

[-pariya-]

در پرونده‎های مربوط به ربا نکاتی به شرح ذیل قابل توجه است:

الف) نوع قرارداد و توافق مربوط به ربا در تحقق یا عدم تحقق بزه مزبور تاثیری نخواهد داشت.

هر قراردادی از قبیل بیع، صلح، قرض و امثال آن می‎تواند منشا توافق و تحقق ربا باشد.

در حقیقت رباخواران نمی‎توانند به منظور دور زدن قانون، عقود و قراردادها را دستاویز قرار دهند.

اصولا در هر قرارداد یا توافقی که بنای اراده طرفین به پرداخت ربا و مالی بیش از آنچه که دریافت شده است قرار گیرد، بزه ربا تحقق یافته است.

 

[-pariya-]

ب) بر اساس متن ماده ۵۹۵ بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال 1375، مالی که بر اثر ربا رد و بدل می‎شود، باید از یک جنس یا در اصطلاح حقوقی مکیل و موزون باشد. برای مثال پول در قبال پول یا برنج در قبال برنج باشد.

 

[-pariya-]

ج) بر اساس این ماده، صرفا ربادهنده مجرم نیست، بلکه رباگیرنده و واسطه ربا نیز مجرم و مشمول مجازات خواهند بود. نکته مهمی که باید بدانید این است که قانونگذار در خصوص کیفیت مجازات اشخاص فوق تفاوتی قائل نشده و همه افراد فوق را مشمول مجازات دانسته است.

 

[-pariya-]

آیا رباگیرنده مجازات می‌شود؟​

پرسشی که در اینجا مطرح می‎شود، این است که آیا رباگیرنده در هر صورت مشمول مجازات خواهد شد؟ پاسخ این پرسش منفی است. هرگاه ثابت شود رباگیرنده در مقام دریافت ربا و پرداخت مال اضافی ناشی از ربا مضطر بوده، از مجازات معاف خواهد بود

 

[-pariya-]

خوب است بدانید، در صورتی که قرارداد ربا بین پدر یا فرزند یا زن و شوهر باشد یا در صورتی که کافر از مسلمان ربا دریافت کند، جرم نبوده و مشمول مجازات نخواهد شد.

 

[-pariya-]

در حال حاضر، برای شکایت می‎توانید به هر یک از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی واقع در هر یک از شهرهای ایران مراجعه کنید. پس از آن که شکایت شما از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شد، پرونده به منظور رسیدگی، به دادگاه صلاحیت‎دار ارسال می‎شود و سپس سرپرست دادسرا یا معاونت ارجاع، پرونده را به یکی از شعب بازپرسی یا دادیاری ارجاع می‎کند.