روسی آموزش زبان روسی از مبتدی تا پیشرفته|جلسه‌ی بیست و هشتم

[*MANI*]

حالت داتیو (Dative) یا مفعولی غیر مستقیم یکی از 6 حالت زبان روسی است که برای مفعول جمله به کار می رود. از آنجا که زبان فارسی فاقد حالت است معمولا کمتر درگیر این موضوع می شویم. برای درک حالت های مفعولی به جمله زیر توجه کنید:

پرویز عکس را به بابک نشان داد.

در جمله بالا ما دو مفعول داریم. مفعول اول “عکس” است. عکس مفعول مستقیم جمله است از این نظر بعد از آن از حرف اضافه “را” استفاده کردیم. اما جمله مفعول دیگری هم دارد، مفعول دوم “بابک” است. بابک در این جمله مفعول غیر مستقیم به حساب می آید. در زبان فارسی تفاوت این دو مفعول را با اضافه کردن حرف “را” نشان می دهیم. در روسی برای هر یک از این دو مفعول دو حالت متفاوت داریم. در این درس حالت مفعولی غیر مستقیم یا Dative را بررسی می کنیم. توجه داشته باشید که کاربرد حالت داتیو تنها محدود به مفعول غیر مستقیم نمی شود.

 

[*MANI*]

کاربردهای حالت داتیو (Dative)​

1 – برای نشان دادن مفعول یک جمله، معمولا یک مفعول غیر مستقیم در جمله.

Я даю журнал студенту. (من مجله را به دانش آموز دادم.)

واژه студенту به معنای دانش آموز حالت داتیو اسم студент است.

معمولا حالت مفعولی غیر مستقیم بعد از فعل هایی می آید در مورد دادن چیزی به کسی یا صحبت کرد با کسی هستند. برای مثال افعال زیر مفعول غیر مستقیم در جمله ایجاد می کنند:

говорить (گفتن)

давать (دادن)

разрешать (اجازه دادن)

помогать (کمک کردن)

звонить (تماس گرفتن، تلفن زدن)

приносить (آوردن)

 

[*MANI*]

разрешаю студенту. (من به دانش آموز اجازه می دهم.)

Я помогаю студенту. (من به دانش آموز کمک می کنم.)

Я звоню студенту. (من به دانش آموز تلفن می زنم.)

2- ساختار های غیر شخصی که یک حس یا حالت فیزیکی را نشان می دهند. در این صورت از حالت داتیو برای نشان دادن فردی که تحت تاثیر این شرایط قرار گرفته استفاده می شود.

Студенту скучно. (دانش آموز حس کسل بودن دارد.)
واژه студенту به معنای دانش آموز به صورت داتیو آورده شده، و نشان دهنده فردی است که به وسیله یک حس (کسل بودن) تحت تاثیر قرار گرفته.

 

[*MANI*]

3 – بعد از برخی حروف اضافه:

к (به، به سمت)

по (در امتداد)

благодаря (با تشکر از)

вопреки (به رغم، با وجود)

навстречу (به سمت)

подобно (مشابه)

согласно (مطابق با)

 

[*MANI*]

ساختار گرامری حالت مفعولی غیر مستقیم​

در اینجا به قواعد عمومی تشکیل حالت مفعولی غیر مستقیم (Dative) می پردازیم. این قواعد بخش وسیعی از اسامی در زبان روسی را پوشش می دهند اما باید به استثناها هم توجه داشته باشید.

پسوندهای حالت مفعولی غیر مستقیم​

جدول زیر پسوندهای استاندارد برای حالت مفرد و جمع اسامی در حالت داتیو را نشان می دهد:

جنسیت	مفرد	جمع
مذکر	-у / -ю	-ам / -ям
مونث	-е / -и
خنثی	-у /-ю