پزشکی آنمی آپلاستیک چیست و چه علائمی دارد؟

[OVERDOS]

علائم آنمی آپلاستیک (آنمی آپلازی)​

علائم و نشانه‌های آنمی آپلاستیک به صورت زیر است:

• خستگی
• تنگی نفس
• ضربان قلب تند
• پوست رنگ‌پریده
• عفونت‌های مکرر و طولانی
• کبودی‌های بی‌دلیل پوستی
• خونریزی بینی و لثه
• خونریزی زیاد از بریدگی‌ها
• راش‌های پوستی
• سرگیجه
• سردرد
• تب

 

[OVERDOS]

بسیاری از علائم این نوع کم خونی مانند علائم کم‌خونی ساده و معمولی هستند. آنمی آپلاستیک ممکن است گذرا و کوتاه‌مدت بوده و یا مزمن و طولانی شود. همچنین احتمال شدید شدن و کشنده بودن این نوع کم‌خونی در صورت عدم درمان هم وجود دارد.

 

[OVERDOS]

دلایل ابتلا به آنمی آپلاستیک​

در آنمی آپلاستیک سلول‌های بنیادی مغز استخوان که مسئول تولید سلول‌های قرمز و سلول‌های سفید خون هستند، دچار آسیب شده‌اند. بنابراین، مغز استخوان یا خالی از سلول‌های خونی بوده (آپلاستیک) و یا به مقدار کم سلول‌های خونی تولید می‌کند (هیپوپلاستیک). از عمده‌ترین دلایل ابتلا به کم خونی آپلاستیک حمله سیستم ایمنی به سلول‌های بنیادی در مغز استخوان و از بین بردن آن‌هاست. از سایر موارد که قادرند باعث آسیب به مغز استخوان و در نتیجه ابتلا به کم‌خونی آپلاستیک شوند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

 

[OVERDOS]

رادیوتراپی و شیمی‌درمانی​

در روش‌های مورد استفاده برای درمان سرطان احتمال آسیب وارد شدن به سلول‌های بنیادی مغز استخوان وجود دارد. البته غالباً این نوع آسیب‌ها گذرا بوده و پس از پایان دوره شیمی‌ درمانی و یا پرتو درمانی سلول‌های بنیادی به حالت طبیعی برمی‌گردند.

 

[OVERDOS]

تماس با مواد شیمایی​

مواد شیمیایی همچون حشره‌کش‌ها، آفت‌کش‌ها و بنزن با کم خونی آپلاستیک مرتبط هستند. معمولاً در صورت فاصله گرفتن از مواد شیمیایی آنمی آپلاستیک نیز برطرف می‌شود.

 

[OVERDOS]

عوارض جانبی برخی داروها​

بعضی از داروها به عنوان مثال داروهایی که برای درمان آرتریت روماتوئید (روماتیسم مفصلی) تجویز می‌شوند و بعضی از آنتی‌بیوتیک‌ها پتانسیل آسیب زدن به سلول‌های بنیادی مغز استخوان را دارند.

اختلالات خود ایمنی​

در بیماری‌های خود ایمن، سیستم ایمنی بدن به سلول‌های خودی حمله می‌کند. افرادی که دچار انواع خاصی از بیماری های خودایمنی هستند بیشتر در معرض آنمی آپلاستیک قرار دارند.

 

[OVERDOS]

عفونت‌های ویروسی​

عفونت‌های ویروسی که مغز استخوان را تحت تأثیر قرار می‌دهند ممکن است در ایجاد آنمی آپلاستیک هم نقش داشته باشند. از این نوع ویروس‌ها می‌توان هپاتیت (هپاتیت چیست؟)، ویروس اپشتاین بار (Epstein-Barr virus)، سایتومگالویروس (Cytomegalovirus)، پاروویروس (Parvovirus B19) و HIV را نام برد.

بارداری​

احتمال اختلال در سیستم ایمنی و بروز مشکلات مغز استخوانی در زمان بارداری وجود دارد.

 

[OVERDOS]

به گفته‌ی mayoclinic در برخی افراد که به کم‌خونی آپلاستیک مبتلا هستند علت بیماری نوعی مشکل خونی به نام هموگلوبینوری شبانه است که در آن سلول‌های قرمز خون زودتر از حالت طبیعی از بین می‌روند.

علاوه بر این، آنمی فانکونی نیز نوعی اختلال نادر و ارثی است که منجر به آنمی آپلازی می‌شود. نوزادانی که با کم‌خونی فانکونی به دنیا می‌آیند معمولاً وزن کمتری دارند و دچار نقص‌های مادرزادی هستند.

 

[OVERDOS]

پیشگیری از ابتلا به کم‌خونی آپلاستیک​

بسیاری از موارد کم‌خونی آپلازی قابل‌پیشگیری نیست. اما در بعضی موارد می‌توان با دوری کردن از مواد شیمایی، آفت‌کش‌ها و حشره‌کش‌ها احتمال ابتلا را کاهش داد.

 

[OVERDOS]

تشخیص آنمی آپلاستیک​

تست‌های زیر از روش‌های رایج برای تشخیص آنمی آپلاستیک هستند:

آزمایش خون: به صورت طبیعی، سلول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها در یک محدوده مشخص قرار دارند اما در آنمی آپلاستیک هر سه این موارد از بازه نرمال کمتر هستند.

بیوپسی مغز استخوان: در بیوپسی یک نمونه بافتی از مغز استخوان با استفاده از سوزن‌های باریک و مخصوص برداشته می‌شود. این نمونه در آزمایشگاه زیر میکروسکوپ ارزیابی شده تا تشخیص قطعی گردد.