روانشناسی اختلال فونوفوبیا یا ترس از صداهای بلند

[aliasghar]

صدای بلند به‌ویژه هنگامی که غیرمنتظره باشد، ممکن است برای هر کسی ناخوشایند و ناراحت‌کننده باشد. اگر فونوفوبیا (phonophobia) داشته باشید، ترس شما از صدای بلند ممکن است ناخوشایند باشد که باعث وحشت و احساس اضطراب شدید می‌شود.
به ترس از صدای بلند فونوفوبیا، سونوفوبیا (sonophobia) یا لیگیروفوبیا (ligyrophobia) می‌گویند. این وضعیت به دلیل کم شنوایی، یا دیگر اختلالات شنوایی ایجاد نمی‌شود.
فونوفوبیا نوع خاصی از فوبیا است. فوبیاهای خاص، ترس شدید و غیرمنطقی از موقعیت‌ها یا اشیایی است که مستلزم واکنش شدید نیست.
مثل همه فوبیاها، فونوفوبیا اختلال اضطرابی قابل‌ درمان است. آن ترس شدید از صداهای بلند است.
فرد مبتلا به این بیماری ممکن است در مورد صدای بلندی که می‌داند خواهد شنید مانند صدای بلند غیرمنتظره، دچار پریشانی عمیق شود.

 

[aliasghar]

چه زمانی ترس از صداهای بلند فوبیا است؟​

صداهای بلند می‌توانند ناخوشایند و ناراحت‌کننده باشند. کمتر کسی از صدای دزدگیر بی‌وقفه اتومبیل، یا آژیر گوش‌خراش آمبولانس لذت می‌برد. برخی از صداهای بلند، مانند صدای ترقه‌بازی ممکن است به‌راحتی تحمل شوند، زیرا با چیزهای دلپذیری همراه هستند. این‌ها تجربیاتی است که بیشتر مردم می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند.

بااین‌حال، اگر فونوفوبیا داشته باشید، بدون توجه به ربط یا علت آن، واکنش بسیار شدیدی نسبت به هر نوع صدای بلند را تجربه خواهید کرد.

افراد مبتلا به این بیماری وقتی صدای بلند را پیش‌بینی کنند، استرس و اضطراب عمیقی احساس می‌کنند. آن‌ها همچنین به‌محض بروز، واکنش‌های شدیدی نسبت به صداهای بلند نشان می‌دهند.

آیا بیماری‌های دیگری وجود دارند که باعث ناخوشایندی صداها شوند؟​

فونوفوبیا با بیماری‌هایی دیگری که صدا باعث علائم ناخوشایندی می‌شود، متفاوت است. این بیماری‌ها عبارتند از:

• بیش‌شنوایی (Hyperacusis): این بیماری فوبیا نیست. بلکه اختلال شنوایی است که باعث می‌شود صداها بلندتر از آنچه که هستند احساس شوند. بیش‌شنوایی دلایل متعددی ازجمله آسیب مغزی، بیماری لایم (Lyme) و اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارد.
• صدا بیزاری (Misophonia): این بیماری ماهیتی هیجانی دارد، اما فوبیا نیست. افرادی که دچار صدا بیزاری هستند، واکنش‌های شدید و هیجانی مانند نفرت یا وحشت نسبت به صدای خاصی مانند چکیدن شیر آب یا خروپف شخص دیگری دارند. برای ایجاد این واکنش لازم نیست صدا بلند باشد.

 

[aliasghar]

علائم فونوفوبیا​

علائم فونوفوبیا ممکن است لذت بردن از فعالیت‌های روزانه و زندگی روزمره را دشوار کند. فرد مبتلا به این بیماری ممکن است این علائم را در پیش‌بینی صدای بلند، هنگام وقوع یا بعد از آن، تجربه کند. آن‌ها عبارتند از:

• اضطراب
• ترس
• عرق ریختن
• تنگی نفس
• تپش قلب یا افزایش ضربان قلب
• درد قفسه سی*ن*ه
• گیجی
• سبکی‌سر
• حالت تهوع
• غش کردن

آیا علائم فونوفوبیا در کودکان متفاوت است؟​

انواع فوبیا در کودکان همانند بزرگسالان می‌تواند رخ دهد. اگر کودک شما نسبت به صدای بلند واکنش شدیدی نشان می‌دهد، مراجعه به شنوایی‌شناس به شما کمک می‌کند که تشخیص دهید آیا فرزند شما از فونوفوبیا رنج می‌برد یا بیماری شنوایی دیگری مانند بیش‌شنوایی دارد.
علائم هر دو بیماری ممکن است در کودکان مشابه باشد. کودک شما ممکن است با صداهایی که به نظر شما زیاد بلند نیستند بسیار پریشان شود. کودکان ممکن است گوش‌های خود را بپوشانند، بترسند یا سعی کنند از صدا دور شوند.

آیا ترس از صداهای بلند به اوتیسم ارتباط دارد؟​

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) ممکن است گاهی از صداهای بلند ترس داشته باشند. این واکنش ممکن است با چندین عامل زمینه‌ای ایجاد شود، ازجمله اضطراب بیش از حد، حساسیت حسی یا هر دو.
کودکان و بزرگسالان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم ممکن است با پیش‌بینی صدای بلند که آن را با اتفاقی ناخوشایند مرتبط می‌کنند، ترس را تجربه کنند.
کسانی که مشکلات حسی دارند ممکن است نسبت به صدا، حساسیت بالایی داشته باشند که باعث می‌شود آن‌ها صداها را بسیار بلندتر از آنچه که در واقع هستند بشنوند. تحقیقات نشان داده که کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم صدای قطره‌های باران را با گلوله مقایسه می‌کنند.
علاوه بر این، شواهدی وجود دارد که هر نوع فوبیایی در اختلال طیف اوتیسم شایع است.

 

[aliasghar]

علل فونوفوبیا
فونوفوبیا نوعی بیماری روانی است که ممکن است در هر سنی بروز کند. مانند تمام فوبیاهای خاص، علت دقیق آن به‌طور کامل شناخته نشده است.
عوامل ژنتیکی ممکن است باعث فونوفوبیا شود. افرادی که سابقه خانوادگی شامل اختلالات اضطرابی دارند، ممکن است بیشتر در معرض این بیماری باشند.
فونوفوبیا همچنین ممکن است در اثر عوامل خارجی ایجاد شود، مانند سابقه آسیب طولانی‌مدت کودکی یا یک حادثه آسیب‌زا. در کودکان مبتلا به اوتیسم و در برخی دیگر از کودکان، این رویداد آسیب‌زا ممکن است شدید به نظر برسد، اما در واقع این‌طور نیست. برای نمونه، شنیدن ناگهانی فریاد سورپرایز در جشن تولد.

آیا ترس از صداهای بلند بخشی از بیماری‌های دیگر است؟
در برخی موارد، فونوفوبیا ممکن است یکی از علائم بیماری دیگری باشد. این علائم شامل:
سردردهای میگرنی
سندرم کلاین- لوین (Kleine-Levin)
آسیب ضربه‌ای مغز
تشخیص فونوفوبیا
اگر ترس شما از صداهای بلند باعث اختلال در شغل‌تان یا لذت بردن از زندگی‌تان می‌شود، پزشک می‌تواند به شما کمک کند.
پزشک با پرسیدن سوالاتی درباره علائم و عوامل تحریک‌کننده، بیماری شما را تشخیص می‌دهد. در مورد سابقه پزشکی، اجتماعی و روانشناختی شما سوال خواهد کرد.
به منظور تعیین این‌که آیا آنچه شما دارید فوبیا خاصی است یا خیر، پزشک شما از معیارهای تشخیصی تعیین‌شده در نسخه جدید راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) استفاده خواهدکرد.
برای درمان و حمایت می‌توانید از سازمان‌ها و انجمن‌های روانشناسی و روانپزشکی کمک بگیرید:

انجمن روانپزشکی و روانشناسی
انجمن اضطراب و افسردگی
انجمن درمان‌های رفتاری و شناختی

 

[aliasghar]

درمان فونوفوبیا​

انواع مختلفی از روش درمانی وجود دارد که برای درمان فوبیاها استفاده می‌شوند. ترس از صدای بلند را می‌توان با روش‌های زیر درمان کرد:

• مواجهه‌درمانی (حساسیت‌زدایی سیستماتیک): این نوعی روان‌درمانی (صحبت درمانی) است. این درمان از مواجهه هدایت‌شده و مکرر با منبع ترس شما استفاده می‌کند. درمان با مواجهه ممکن است فردی یا به‌صورت گروهی انجام شود. این روش ممکن است برای درمان انواع فوبیاهای خاص بسیار موثر باشد.
• درمان شناختی رفتاری (CBT): این نوعی روان‌درمانی است که برای درمان فوبیای خاص نیز بسیار موثر است. این روش از برخی از عناصر مواجهه‌درمانی استفاده می‌کند، همراه با تکنیک‌هایی که به شما کمک می‌کنند افکار و رفتارهای منفی را تغییر دهید.
• تکنیک‌های آرام‌سازی: فعالیت‌هایی مانند مدیتیشن نیز می‌تواند به شما کمک کند، به‌ویژه اگر با سایر درمان‌ها ترکیب شوند.

درمان با متخصص بهداشت روان معمولا تمام چیزی است که برای کمک به افراد مبتلا به فونوفوبیا لازم است. گاهی‌اوقات داروهایی ممکن است همراه با روان‌درمانی (یا به جای آن) تجویز شوند. این داروها شامل داروهای ضداضطراب و مسدودکننده‌های بتا هستند که به کاهش علائم ناشی از حملات عصبی کمک می‌کنند.

چشم‌انداز​

اگر تشخیص دهید که فونوفوبیا دارید، شما اکنون اولین قدم را برای فتح آن برداشته‌اید. فونوفوبیا قابل‌ درمان است. برای کنار آمدن با ترس زمان‌بر است، اما دستیابی به نتایج مثبت و قدرتمند ممکن است آنقدر که فکر می‌کنید طول نکشد.
مواجهه‌درمانی و درمان شناختی رفتاری ممکن است به شما کمک کند طی 2 تا 5 ماه کاهش قابل‌توجهی در واکنش‌های فوبیا داشته باشید.
فونوفوبیا (ترس از صدای بلند) ممکن است در دوران کودکی یا بزرگسالی رخ دهد. معالجه‌های درمانی می‌توانند برای از بین بردن یا کاهش واکنش‌های ناشی از فونوفوبیا بسیار موثر باشد. آن‌ها شامل مواجهه‌درمانی و درمان شناختی رفتاری است.

در برخی موارد، دارو نیز می‌تواند به کاهش اضطراب ناشی از این بیماری کمک کند.

 

[aliasghar]

توجه! این مطلب تنها جنبه آموزشی دارد. قبل از هرگونه اقداماتی حتما با پزشک و متخصص مربوطه مشورت نمایید.