آموزشی انشا عینی چیست ؟

[اولدوز]

نوشته عینی و ذهنی
خوب همون طور که میدونید نوشته ها انواع مختلفی دارند:

تشریحی
توصیفی یا وصفی
تخیلی
تحقیقی
انتقادی و اخلاقی
به نوشته ای تشریحی میگیم که نویسنده یک صحنه از داستان یا موضوعی رو با موشکافی و دقّت هرچه بیشتر شرح داده است. نوشته های تشریحی عینی یا ذهنی هستند.

 

[اولدوز]

نوشته های عینی
در واقع در این نوشته ها، نویسنده بر اساس مشاهده و استفاده از حواس پنج گانه می نویسید. در این صورت خواننده با مطالعه متن کاملا میتونه شرایط و موقعیت اون نوشته رو درک کنه و اتفاقات رو مو به مو در ذهن خودش تجسم کنه. مثلا یک روزنامه نگار بر سر یک صحنه تصادف حضور داره و باید صحنه رو همون طور که اتفاق افتاده بنویسه بدون هیچ گونه کم و زیادی. حالا اگر این روزنامه نگار بخواد صحنه رو بر اساس ذهن خودش بنویسه دیگه نوشتش ارزشی نداره و در واقع به خطا رفته!

 

[اولدوز]

نوشته های ذهنی
این نوشته ها عبارتند از نوشته هایی که نویسنده صحنه ای یا موضوعی را در ذهـن خودش مجسّم کرده و شرح و جزئیّات آن را داده باشه. پس در این نوشته میشه با کمک تخیل متن رو ادامه داد و نیازی نیست مشاهدات عینی نویسنده بدون کم و زیاد نوشته بشه. در این صورت هرچی نویسنده در ذهنش بیشتر تامل کنه بهتر و بیشتر میتونه بنویسه.

 

[اولدوز]

نتیجه:
خوب با توجه به توضیحات بالا این طور میشه نتیجه گرفت که در نوشته عینی نویسنده مجبور هست فقط به اون چیزهایی که میبینیه، میشنوه، میچشه و حس میکنه بنویسه که در این صورت مشخصه که حیطه تو برای نوشتن کمتره. ولی در نوشته ذهنی دست نویسنده کاملا بازه و میتونه از ذهن خلاق خودش برای نوشتن استفاده کنه.

 

[اولدوز]

پیش تر آموختیم که نوشته انواعی دارد. در این درس، شیوه نوشتن متنهای عینی را می آموزیم. هنگام نوشتن متن عینی، معمولاً از حواس پنجگانه بهره می گیریم و از قلمرو حسّ ظاهر، فراتر نمی رویم؛ یعنی آنچه چشم می بیند، گوش می شنود و… دقیقاً و عیناً در نوشته بازتاب می یابد؛ به همین سبب این نوشته ها را «محسوس و واقعی» هم می گویند.

هدف نویسنده هنگام نوشتن متن عینی، ارائه اطّلاعات واقعی و مستند است؛ بنابراین از دریچه حواس به چشم انداز مورد نظر می نگرد و وارد فضای ذهن و خیال نمی شود و از احساسات شخصی خود بهره نمی گیرد.

در این درس، می خواهیم با بهره گیری از روشِ پرسش سازی، شیوه نگارش نوشته های عینی را بیاموزیم. وقتی قصد ما خلق نوشته عینی است، پرسش های ما باید عینی باشد. پاسخ سازی ها هم نباید از محدوده عینیت فراتر رود. مثلاً اگر بخواهیم درباره «تلفن همراه» متنی عینی یا محسوس بنویسیم، بدین گونه عمل می کنیم:

 

[اولدوز]

مرحله اول: پرسش

در این مرحله، ابتدا ذهن را آزاد می گذاریم تا درباره موضوع، پرس شهای گوناگون (عینی، ذهنی و …) بسازد. آزادسازی بی قید و شرط ذهن، کمک می کند جنبه های نادیده و ناشکفته موضوع، کشف شود.

■ تلفن همراه چیست؟

■ تلفن همراه را چه کسی اختراع کرد؟

■ آیا تلفن همراه همه جا همراه خوبی است؟

■ شکل و شیوه کارِ اوّلین تلفن های همراه چگونه بود؟

■ معروف ترین تلفن های همراه کدام اند؟

■ تلفن همراه غیر از برقراری تماس، چه کاربردهای دیگری دارد؟

■ کاربران تلفن همراه، چند نفرند؟

■ چرا به دوستان با وفا «همراه» می گویند؟

■ تلفن همراه، چگونه ابزاری است؟

■ با تلفن همراه، چگونه می توان به آرامش رسید؟

■ نسل آینده تلفن های همراه چگونه خواهد بود؟

■ چرا بعضی راننده ها پشت خودرویشان می نویسند «هیچ ک.س همراه نیست، تنهای اوّل؟»

■ چرا برخی از افراد موقع حرف زدن با تلفن همراه، به سیم آخر می زنند؟

■ آیا تلفن همراه مثل مواد مخدّر، اعتیادآور است؟

■ آیا تعداد کاربران مرد و زن یکسان است؟

 

[اولدوز]

مرحله دوم: شناسایی و جدا کردن پرسش های عینی

اکنون به بررسی و طبقه بندی پرسش ها می پردازیم؛ آنگاه پرسش های عینی را از پرسش های ذهنی جدا می کنیم.

■ تلفن همراه چیست؟

■ تلفن همراه را چه کسی اختراع کرد؟

■ شکل و شیوه کار اوّلین تلفن های همراه چگونه بود؟

■ کاربران تلفن همراه، چند نفرند؟

■ تلفن همراه، چگونه ابزاری است؟

■ تلفن همراه غیر از برقراری تماس، چه کاربردهای دیگری دارد؟

■ نسل آینده تلفن های همراه چگونه خواهد بود؟

■ آیا تعداد کاربران مرد و زن یکسان است؟

 

[اولدوز]

مرحله سوم: گزینش و سازماندهی پرسش ها

در مرحله قبل، تعدادی پرسش عینی درباره موضوع جدا گردید. اگر بخواهیم به تمام پرسش ها پاسخ بدهیم، متن تولیدی بسیار طولانی خواهد شد و شاید علاقه ای به پاسخ دادن به برخی از سؤال ها نداشته باشیم؛ به همین دلیل، بر پایه توانایی و علاقه خود دست به گزینش پرسش ها می زنیم.

■ تلفن همراه چیست؟

■ تلفن همراه را چه کسی اختراع کرد؟

■ شکل و شیوه کار اوّلین تلفن های همراه چگونه بود؟

■ چند نفرکاربر تلفن همراه هستند؟

■ آیا تعداد کاربران مرد و زن یکسان است؟

پس از انتخاب پرسش ها نوبت به چینش و سازماندهی آنها و ایجاد نقشه ذهنی نوشتن می رسد. یعنی پرسش های انتخاب شده را طبق یک نظم منطقی می چینیم و به آنها پاسخ می دهیم. برای این کار در متن های علمی بهتر است از کل به جزء حرکت کنیم. نخست درباره نام یا کلّیت موضوع می نویسیم؛ سپس به بیان جزئیات و ویژگی های دیگر آن می پردازیم.