آموزشی انواع نقد کتاب ؛ راهنمای تحلیل رمان و داستان

[شاهدخت]

انواع نقد کتاب؛ راهنمای تحلیل رمان و داستان​

 

[شاهدخت]

همه ما آدم‌ها به محیطی که در آن زندگی می‌کنیم عادت کرده‌ایم. اما اگر به مجموعه‌ای از حرف‌ها، رفتارها و تصاویری که در اطرافمان است دقت کنیم می‌توانیم تاریخ را حتی تغییر دهیم. نقد هم به نوعی تحلیل ابعاد فرهنگی زندگی انسان است. همانطور که علوم مختلف روی زندگی فیزیکی انسان تاثیر دارند، نقد نیز بر فرهنگ انسان‌ها موثر است. نقد می‌تواند شامل روش‌هایی برای تحلیل و نقد کتاب، موسیقی، فیلم و دیگر آثار هنری باشند که هر روز نشانه‌ای از آنها را در زندگی مشاهده می‌کنیم. انواع نقد کتاب، چه رمان و چه داستان، به یک دایره گسترده‌تر مرتبط می‌شوند: زبان، پول، دین، قانون، قدرت و غیره.

 

[شاهدخت]

در واقع بدون دانستن چنین زنجیره‌ای زندگی انسان روی زمین با مشکل مواجه می‌شود. دلیل این است که مهمترین چیزی که انسان روی زمین خلق می‌کند همان آثار ادبی و هنری هستند که اجازه می‌دهد موارد تاثیرگذار روی زندگی خود را تحلیل کند. به گونه‌ای که می‌توان از این طریق در جامعه تغییراتی ایجاد کرد.

 

[شاهدخت]

اما انواع روش‌های نقد کتاب چه هستند؟ در یک نقد روشمند باید به چه نکاتی توجه کنیم؟ در ادامه انواع نقد کتاب را به زبان ساده به شما معرفی می‌کنیم و با مثال و ارائه نکات مهم هر نقد شما را بیشتر با نظریات هر یک از آنها آشنا می‌کنیم. البته اگر علاقمندید بدانید چگونه می‌توان روی اثری نقد نوشت، مقاله چگونه نقد کتاب و داستان بنویسیم ؟ را مطالعه نمایید.

 

[شاهدخت]

انواع نقد کتاب

مانند هر چیزی که در گذر زمان متحول می‌شود، نظریات نقد به تدریج گسترده شدند. از فرمالیسم تا ساختارگرایی، از نقد تاریخی تا نظریات مارکسیستی، و واسازی و نقد جنسیتی همگی در کنار هم با تحولات روزگار و آثار ادبی به وجود آمده و خود ایجاد کننده حرکت‌هایی جدید بوده‌اند. دانستن انواع نقد کتاب به ما در چند زمینه مهم کمک می‌کند:

 

[شاهدخت]

چرا یک اثر نوشته می‌شودسبک نویسنده و هم نسل‌های او چه شباهت و تفاوتهایی داردما از آن اثر چه چیزی متوجه می‌شویم دیدگاه حاکم در آن دوران چه بوده است

در ادامه به یکی از انواع نقد کتاب می‌پردازیم که پرسش اصلی آن‌ها «چگونگی» است و سپس به چگونگی توسعه نظریات نقد و دسته بندی آنها می‌پردازیم.

 

[شاهدخت]

نقد فرمالیستی را با کلینس بروکس و رمان داغ ننگ بشناسید.فرمالیستی

همانطور که از اسمشان مشخص است نظریه پردازان فرمالیست به فرم دقت می‌کردند تا محتوا. مثلا اینکه چگونه یک مضمون بیان شده است یا اینکه چگونه شخصیت پردازی صورت گرفته‌است برایشان اهمیت داشت. اما نکته اینجا است که فرمالیست‌ها بیشتر به شعر توجه داشتند. آنها معتقد بودند تکنیک‌ها روی شعر بهتر اعمال می‍شوند و تکنیکهایی مثل ریتم و واج آرایی را در ابیات ارزیابی می‌کردند.

 

[شاهدخت]

اما این نقد در داستان‌ها هم به شکل روایت‌شناسی ظهور پیدا کرد. مثلا کوتاهی جملات و استفاده از صفات مورد توجه آن‌ها قرار گرفت. اگر رمان «مسخ» که قبلا در مقاله بهترین رمان‌ های جهان آن را معرفی کرده‌ایم را بخوانید، متوجه نوعی مضمون کنایه‌آمیز در اثر خواهید شد که از طریق زبان روایت به خواننده منتقل می‌شود. یا رمان «داغ ننگ» یا The Scarlet Letter روایت به طور سمبلیک شخصیت‌ها را معرفی می‌کند و در دسته بندی‌های اخلاقی و غیراخلاقی آن‌ها را درک می‌کنیم.

 

[شاهدخت]

بنابراین، اینکه هر اثری چه ویژگی‌های ادبی‌ای دارد و چگونه روایت سازمان‌دهی شده است، تصاویر و استعاره‌ها چگونه به کار رفته‌اند از انواع ارزیابی‌های نقد ادبی فرمالیستی کتاب نثر و شعر است. نمونه واضحتر داستان بسیار کوتاه «داستان یک ساعت» است که در آن زبان استعاری و منحصر نویسنده شما را وارد قطار احساسات و دریافت لحظه‌ای روایت می‌کند.

 

[شاهدخت]

فوکو و سوسور پدران نقد ساختارگرایی هستند.ساختارگرایی

ساختارگرایان گروه دیگری از نظریه پردازان بودند که به پایه‌ای‌ترین بعد هر زبان یعنی گرامر و ساختار توجه داشتند. آن‌ها معتقد بودند همه زبان‌ها مشابه‌اند زیرا ساختار یکسانی دارند و این ساختارها می‌توانند جهانی باشند. برای نمونه، داستان سیندرلا که توسط یک فرانسوی در قرن هفدهم نوشته شده یا داستان سفیدبرفی که در قرن نوزدهم به زبان آلمانی منتشر شد ساختار یکسانی دارند. بنابراین، از آنجایی که ذهن آدمی هم هنر ایجاد این نظم را دارد، آن‌ها آثار ادبی را با توجه به لایه‌های زیرین آن بررسی می‌کردند.