ادیت تاریخچه تدوین فیلم

[FROSTBITE]

مقدمه

ببین… اگه سینما یه موجود زنده باشه، تدوین می‌شه ضربان قلبش.
همون ریتمی که نمی‌بینی، ولی همه‌چیو زنده نگه می‌داره.
تدوین دقیقاً مثل اون رفیقه که همیشه پشت‌صحنه‌ست، آروم، کم‌حرف، اما اگه یه روز نباشه، کل سیستم می‌پاشه.
از همون روزای اول که آدم‌ها با دوربین مثل اسباب‌بازی رفتار می‌کردن، تا امروز که نرم‌افزارها شده‌ن غول دیجیتالی، یه حقیقت همیشه ثابت مونده: بدون تدوین، فیلم فقط یه مشت تصویر خامه که نمی‌دونه باید چیکار کنه.
تدوین اون قدرتیه که می‌تونه نفس یک سکانس رو تند کنه، چشم‌هات رو خیره کنه، اشکت رو دربیاره یا با یه کات تمیز بندازتت وسط خنده.
اصلاً راستش رو بخوای، داستان واقعی سینما همین پشت میز تدوین اتفاق میفته؛ اونجاست که فیلم دوباره متولد می‌شه.
حالا اگه آماده‌ای، کمربندتو ببند؛ چون قراره سفر کنیم تو مغزِ تاریخ سینما…
از قیچی‌های زنگ‌زده‌ی قرن نوزده تا تایم‌لاین‌های هیولایی پریمیر.​

 

[FROSTBITE]

قبل از اینکه بریم سراغ تاریخچه تدوین، باید یه چیزو بگم:
تدوین فقط چسبوندن یه سری کلیپ کنار هم نیست. نه، این یه جور جادوست. یه سحرِ تصویری که یه فیلم خام و بی‌روح رو می‌بره، می‌چرخونه، بهش ریتم می‌ده و در نهایت یه تجربه واقعی از داستان به ما تحویل می‌ده.
اگه یه فیلم رو یه پیتزا فرض کنیم، تدوین همون خمیرشه. بدون اون، همه چیز می‌شه یه مشت مواد جدا از هم که فقط روی هم ریختن، نه یه پیتزای خوشمزه.
تدوین، ریتم فیلمه، قلب فیلمه و شاید همون صدای ناخودآگاه که مغز ما رو درگیر می‌کنه.
همون کاری که یه موسیقی متن خوب انجام می‌ده، ولی با تصویر. یه لحظه کوتاه، یه کات درست، یه حرکت آهسته یا سریع می‌تونه کل حس یه سکانس رو عوض کنه.
و این وسط یه نکته خیلی باحال:
تدوین همیشه یه هنرِ پشت‌صحنه بوده. خیلی وقتا مخاطب هیچ‌وقت نمی‌فهمه چقدر زمان، فکر و عشق پشت یه صحنه هست، ولی بدون تدوین، فیلم هیچی نیست.
اونایی که با قیچی و نوار فیلم شروع کردن، حتی فکرشم نمی‌کردن که روزی قراره همه‌چیز دیجیتال بشه و تدوینگرها بشن فرمانده‌های تایم‌لاین و افکت‌ها.
پس این سفر ما قراره از همون روزای ابتدایی که فیلم‌ها انگار یه تئاتر ضبط‌شده بودن، شروع بشه، بگذره از انقلاب‌های تدوینی در شوروی، هالیوود کلاسیک، تا نرم‌افزارهای امروزی که هر تدوینگر می‌تونه یه دنیای کامل بسازه.
خلاصه، آماده شو برای یه تور جذاب تو مغز و قلب فیلم‌ها، جایی که واقعیات و جادو دست به دست هم دادن و نامش شد «تدوین»!

 

[FROSTBITE]

اولین تجربه‌های فیلم‌برداری و برش دستی

قبل از اینکه تدوین به شکل امروزی باشه، همه چیز خیلی ساده و خام بود. فیلم‌ها مثل یه دفترچه عکسِ متحرک بودن: یکی می‌اومد، صحنه‌ها رو جلوی دوربین ضبط می‌کرد و بعد همه‌چیز می‌موند همون‌جوری. هیچ کسی فکر نمی‌کرد که می‌شه با بریدن و چسبوندن نماها، یه داستان واقعی ساخت.
اولین‌ها با قیچی و چسب کار می‌کردن. یه نوار سلولوئیدی می‌گرفتن و می‌نشستن پشت میز، هر نما رو دقیق برش می‌زدن و به ترتیب کنار هم می‌چسبوندن. مثل بچه‌ای که با لگو بازی می‌کنه، فقط این‌جا لگوها تصویر بودن و نتیجه‌ش یه فیلم کوتاه.
حس و حالش هم باحال بود؛ آدم می‌نشست ساعت‌ها و گاهی فقط برای چند ثانیه برش درست، یه صحنه کامل رو دوباره زنده می‌کرد. تازه هر اشتباهی ممکن بود باعث پاره شدن نوار یا خراب شدن کل فیلم بشه، پس همه چیز با حوصله و دقت انجام می‌شد.
این تجربه‌های ابتدایی، پایه‌ای شد برای همه اون تکنیک‌هایی که بعدها تدوینگرها استفاده کردن. بدون همین برش دستی، هیچ وقت مونتاژ و ریتم فیلم مثل امروز شکل نمی‌گرفت.