تاریخ جهان تاریخچه چای

[♡ریحانه♡]

بسم الله الرحمن الرحیم

چای نام یک نوشیدنی معطر است که معمولاً با ریختن آب داغ یا در حال جوش بر روی برگ‌های عمل آورده شده گیاه «کاملیا سیننسیس»، که گیاهی همیشه سبز و بومی آسیای شرقی است[۳] به دست می‌آید. این نوشیدنی پس از آب، پرمصرف‌ترین نوشیدنی جهان است.[۴]

 

[♡ریحانه♡]

تاریخچه چای در جهان را باید به شیوه‌ی تطبیقی بررسی کرد؛ زیرا خاستگاه‌های متفاوت و سرگذشت‌های چندگانه‌ای در مورد پیدایش و رواج کشت و مصرف چای در جهان وجود دارد که در آن‌ها گاهی مرزِ بین افسانه و واقعیت مشخص نیست. با بررسی اکثر منابع علمی و معتبر، می‌توان به جمع‌بندی نسبی در مورد تاریخچه چای به شرح در پی آمده رسید:

چای چیست و کشت چای و فرآوری آن چگونه انجام می‌شود؟
از جنبه‌ی علمی، گیاه و نوشیدنی حاصل از یک گل زینتی به نام علمی Camellia sinensis را چای می‌نامند. نام آن در چین جنوبی و چین شمالی به ترتیب، «چای» و «تِی» گفته می‌شود. کشت چای در مناطقی صورت می‌پذیرد که در آنجا حداقل 1200 میلی‌متر بارندگی سالانه وجود داشته باشد و خاک مناسب برای آن خاک اسیدی با PH پنج و نیم است. از جنبه‌ی فرآوری، برگ چای مراحل حرارت دهی، خشک سازی و گاه افزودن برخی دیگر از گیاهان را می‌گذراند و سرانجام به مدت چند دقیقه در آبِ جوش، جوشانده می‌شود. فرآوری نوع سیاه آن به دو روش رسمی (Orthodox) و غیررسمی (Unorthodox) قابل انجام است. در این گیاه، «آنتی‌اکسیدان»، «کافئین» و «تئوفیلین» وجود دارد.

 

[♡ریحانه♡]

با این که در منابع مختلف از چند کشور آسیایی به عنوان خاستگاه این گیاه نام برده شده است؛ ولی اکثریت قریب به اتفاق این منابع، کشور چین را خاستگاه اصلی بوته‌ی این گیاه می‌دانند.

در این میان یکی از مشهورترین روایت‌ها مربوط به 2737 سال پیش از میلاد مسیح است که طبق آن، روزی امپراتور وقت چین به نام «شِن نونگ» (Shen Nung) که خود گیاه‌شناسی حاذق بود در زیر درختی نشسته بود و خدمتکار او، آب جوشانده شده‌ای تهیه کرده بود که با افتادن یک برگ چای در آب جوش، شن نونگ به خاصیت این گیاه پی برد و از آن‌ پس مصرف این نوشیدنی به‌ مرور در چین و نقاط دیگر جهان رواج یافت. اگر بخواهیم از روایت‌ها خارج شده و کمی مستندتر به بررسی این موضوع بپردازیم، باید بگوییم که در مزارهای اکتشاف شده‌ی مربوط به زمان حکومت خاندان «هان» (Han) در چین که مربوط به سال‌های 220 تا 206 قبل از میلاد است؛

 

[♡ریحانه♡]

وسایل چای‌خوری کشف شده است، اما این نوشیدنی به‌ عنوان نوشیدنی رسمی و ملی چین، از زمان سلسله «تانگ» (Tang) که از سال‌های 618 تا 906 میلادی بر چین حکومت می‌کردند رواج یافت. منبع مستند دیگری نیز در مورد تاریخچه چای وجود دارد که مربوط به نویسنده‌ای چینی به نام «لو یو» است (Lu Yu) که اولین کتاب رسمی درباره‌ی «چاچینگ» (Ch’a Ching) یا همان چای کلاسیک را نوشته است. کمی بعد از این تاریخ بود که برای نخستین بار، این گیاه توسط راهبان بوداییِ ژاپنی که برای تحصیل به چین سفر کرده بودند، در کشور ژاپن معرفی شد و مورد توجه قرار گرفت، طوری که در آیین‌ها و مراسم ژاپنی، جایگاه ویژه‌ای یافت که از آن به‌ عنوان مراسمِ (جشنِ) چای نیز یاد می‌شود.