آموزشی ترجمه‌ی خوب چیست؟

[NIRI]

متن زیر بخش دیگری از تحقیقات محمود اردودری است که به توصیف ترجمه‌ی خوب از دیدگاه افراد مختلف در طول تاریخ می‌پردازد.دانشمندان مختلف مجموعه‌ای از مواردی که باید در یک ترجمه‌ی خوب رعایت شود را توصیه می‌کنند.

برای مثال Dolet دانشمند فرانسوی، پیشنهاد می‌دهد که مترجم برای ایجاد یک ترجمه‌ی مناسب، باید از فن ترجمه‌ی کلمه به کلمه دوری کند؛ زیرابه گفته‌ی Dolet ترجمه‌ی کلمه به کلمه محتوای اصلی را به‌درستی تعبیر نمی‌کند و باعث خراب شدن زیبایی ظاهری ترجمه می‌شود.

علاوه بر این Tytler ثابت می‌کند که در یک ترجمه‌ی خوب، در سبک و نحو بیان با نمونه‌ی اصلی مشابه است.

Showeman اشاره می‌کند که ترجمه یک اشتباه و خطا است بااین‌حال یک ضرورت هم به‌حساب می‌آید.

Philimore از ترجمه به‌عنوان تغذیه برای رشد زبان‌های نوظهور و جوان یاد می‌کند. در مورد مفهوم ایده‌آل در ترجمه ادعا می‌کند که «ایده آل ما در ترجمه این است که در ذهن خواننده متن ترجمه‌شده تأثیری نزدیک و در صورت امکان مشابه با تأثیر متن اصلی ایجاد کنیم.»

بااین‌وجود Belloc معتقد است که یک ترجمه‌ی خوب باید مانند یک‌چیز طبیعی و فرت کلاس، پتانسیل ارزشمند بودن را داشته باشد. او معتقد است که در ترجمه باید سعی بر این باشد که روح متن اصلی در قالب کلمات گنجانده شود.

با توجه به اهمیت ترجمه‌ی مناسب Bates ادعا می‌کند که هیچ‌چیز بدون ترجمه پیشروی نمی‌کند… بدون کمک ترجمه هیچ شانسی برای استدلال و گسترش تکنولوژی‌ها وجود نخواهد داشت. ولی همه‌ی ترجمه‌ها هم نمی‌توانند به یک اندازه پراهمیت به شمار بیایند.

 

[NIRI]

Edwards اشاره می‌کند که ما از یک ترجمه انتظار صداقت تقریبی داریم… درواقع چیزی که ما می‌خواهیم صداقت در حفظ مفهوم و احساس متن اصلی است. در دیدگاهی مشابه Knox اشاره می‌کند که خواندن یک متن ترجمه‌شده باید به‌اندازه‌ی خواندن متن اصلی جذاب و لذت‌بخش باشد؛ بنابراین هر دو این افراد به معیارهای یکسانی برای ترجمه‌ی خوب اعتقاد دارند.

ازنظر Foster یک ترجمه‌ی خود فقط بیان هدف متن اصلی که در زبان مبدأ نوشته‌شده، در زبان دیگر است. در ادعای Nabokov یک ترجمه‌ی خوب و درست، ترجمه‌ی تحت‌اللفظی است. ترجمه باید با استفاده از قابلیت‌های درک ذهنی و سبک نحوی زبان مقصد برای تبدیل دقیق، در عین حفظ معنای متن از زبان مبدأ، ارائه شود. او نتیجه می‌گیرد که ترجمه‌ی درست فقط ترجمه‌ی تحت‌اللفظی است.

به نظر نمی‌رسد که از دیدگاه Nida ترجمه‌ی کلمه به کلمه به‌عنوان ترجمه‌ی خوب شناخته شود. به گفته‌ی وی؛ «درستی یک ترجمه با مجموعه‌ی کلمات مشخص نمی‌شود اما بر اساس میزان درستی معنایی کلمات در بازسازی متن، تعیین می‌گردد. این ضروری است که درنتیجه‌ی حاصل از ترجمه‌ی پیام به زبان گیرنده، نزدیکی معنایی و معادل‌سازی طبیعی نسبت به زبان مبدأ صورت گرفته باشد.»

 

[NIRI]

گفته‌ی Burton حاکی از این است ترجمه‌ی تحت‌اللفظی نوعی از ترجمه به شمار می‌رود، از دیدگاه این فرد نه‌تنها ترجمه‌ی خوب نیست بلکه کذب و تقلبی و جعلی است. به‌هرحال در جهان امروز ما اساساً وابسته به ترجمه هستیم حتی اگر از نوع تحت‌اللفظی باشد زیرابه گفته‌ی Chute دنیای ما بدون ترجمه به شکل بی‌رحمانه‌ای محدود می‌شود.

در ایده‌ای مشابه، Nabokov و Newmark اشاره می‌کنند که ترجمه‌ی تحت‌اللفظی اولین گام در ترجمه به شمار می‌آید و یک مترجم خوب زمانی که نادرستی آن را برای یک جمله متوجه شود و یا جمله‌ی تحت‌اللفظی به‌درستی معنا را بیان نکند، آن را کنار می‌گذارد و یک مترجم بد همیشه برای بهتر انجام دادن ترجمه‌اش از ترجمه‌ی تحت‌اللفظی دوری می‌کند.

Eastman می‌گوید «تقریباً تمامی مترجمان بد هستند.» علاوه بر این Newmark صحبت Nida را تصدیق می‌کند که و با تعریف سنتی ترجمه یعنی «بازسازی نزدیک‌ترین معادل از پیام به زبان مبدأ» هم‌عقیده است و از دیدگاه او این نوع از ترجمه به خاطر ظرافت و دقت موجود در خود، متمایز است. این تمایز از توجه به نظم کلمات و حفظ شکل طبیعی و به‌کارگیری بند و عباراتی که بیشتر در زبان مبدأ کاربرد دارند برای معادل‌سازی و همچنین استفاده‌ی کلمات ساده و یا عبارات کوتاه به‌جای واژه‌هایی ک غیرقابل ترجمه هستند، حاصل می‌شود. یک ترجمه‌ی خوب استادانه، تروتمیز و نزدیک به متن اصلی است. بااین‌حال Abdulla معتقد است که یک ترجمه‌ی موفق برای حفظ سبک مناسب در زبان مقصد، تلاش می‌کند.