آموزشی تعلیق در داستان

[Tara Motlagh]

تعلیق در داستان

تارا مطلق​

 

[Tara Motlagh]

تعلیق (suspense) ابزاری ادبی‌ست که نویسندگان برای حفظ علاقه خوانندگان در داستان خود از آن استفاده می‌کنند به‌طوری‌که حس انتظار برای رخداد اتفاقی مهم را در خواننده به‌وجود آورند. هدف از استفاده از تعلیق در ادبیات این است که خوانندگان را بیشتر در مورد سرنوشت شخصیت‌ها نگران کرده و ارتباط هم‌دلانه‌ای با آن‌ها ایجاد کند.

 

[Tara Motlagh]

بنابراین، نویسندگان سناریوهایی را ایجاد می‌کنند که خوانندگان را برای خواندن ادامه داستان مشتاق کند تا نسبت به آنچه شخصیت‌های محبوبشان در ادامه با آن مواجه می‌شوند آگاه شوند. تعلیق در داستان از کنجکاوی خواننده بهره می‌برد. در این مقاله به تعریف تعلیق در ادبیات می‌پردازیم و این‌که چگونه می‌توانید از این نوع ابزار ادبی در داستان‌های خود استفاده کنید.

 

[Tara Motlagh]

تعلیق ادبی چیست؟

تعلیق تنشی است حاصل از حس عدم اطمینان خواننده از آنچه در داستان اتفاق خواهد افتاد، این تنش می‌تواند در طول یک صحنه یا یک فصل کتاب باشد و یا در کل داستان. نوبسنده می‌تواند حس تعلیق را در مورد هر چیزی که کنجکاوی خوانندگان را تحریک می‌کند ایجاد کند، مثلاً مثلث عشقی یا یک قاتل فراری.

 

[Tara Motlagh]

اهداف ایجاد تعلیق:
نویسنده می‌تواند به دلایل زیر در داستان خود تعلیق ایجاد کند:
• تنش را در حین صحنه افزایش دهد

• جواب‌هایی را که در آن زمان قصد ارائه آن را ندارد از نظر خواننده پنهان کند

• در داستان اتفاقات غیرمنتظره‌ای را به‌وجود آورد و به آن قدرت دهد

• خواننده داستان خود را مشتاق نگه دارد

 

[Tara Motlagh]

در حالی‌که تعلیق اغلب در داستان‌های معمایی و مهیج اهمیت بیشتری دارد، امّا می‌تواند در هر اثر داستانی حضور داشته باشد زیرا کنجکاوی همان چیزی است که خوانندگان را وادار می‌کند کتاب مجذوب داستانی شوند. با این حال، میزان و نوع تعلیق مورد استفاده بستگی به همان چیزی دارد که نویسنده می‌خواهد خواننده‌اش آن را تجربه کند.

 

[Tara Motlagh]

انواع تعلیق

از لحاظ ساختار داستانی دو نوع تعلیق وجود دارد: تعلیق روایی (narrative suspense) و تعلیق کوتاه مدت (short-term suspense). تعلیق روایی خواننده را با موضوع اصلی روایت داستانی درگیر می‌کند، در حالی‌که در تعلیق کوتاه مدت آنها را لحظه به لحظه کنجکاو نگه می‌دارد. یک رمان خوب هر دو این دو نوع تعلیق را دارد.

 

[Tara Motlagh]

1. تعلیق روایی (بلند مدت)

در حالی که از نظر فنی می‌توان هر نوع تعلیق ادبی را به عنوان "تعلیق روایی" در نظر گرفت، اما این نوع تعلیق در واقع به تنشی اشاره دارد که در کل داستان ایجاد می‌شود. در تعلیق روایی، نویسنده در ابتدای کتاب یک سوال، مسئله یا معمّا را مطرح می‌کند و با پیشرفت پیرنگ داستان اطلاعات بیشتری درباره آن ارائه می دهد، و به آن در نزدیکی اوج یا پایان داستان خاتمه می‌دهد.

 

[Tara Motlagh]

نویسنده برای جذب مخاطب داستانش، نیاز به یک تعلیق خوب دارد اما این تعلیق که در همان اوایل داستان باید خود را به خوبی نشان دهد، یک خصوصیت ویژه دارد؛ نویسنده باید بتواند تعلیقی ایجاد کند که نتیجه‌ای جذاب و شگفت‌انگیز داشته باشد. در واقع سوالی که در ابتدای داستان برای مخاطب پیش می‌آید باید به یک پایان غیرمنتظره ختم شود.

 

[Tara Motlagh]

برای مثال داستانی را در نظر بگیرید که در آن دختری ناپدید می‌شود. این‌که این دختر چرا و چگونه ناپدید شده است سوالی‌ست که ذهن خواننده را به خود مشغول می‌کند. داستان پیش می‌رود، اتفاقات و کشمکش‌ها مخاطب را به سمت چرایی گم شدن دختر پیش می‌برد و در آخر با پیدا شدن دختر علت گم شدنش مشخص می‌شود. ممکن‌ است از سر ترس خود را مخفی کرده باشد یا شخصی به علت دشمنی، عشق نافرجام، گروگان‌گیری و... او را دزدیده باشد.