آموزشی تفاوت نمایش‌نامه و داستان

[ماهــر]

الف: نوع بیان روایت: گفته شد که روایت در داستان و نمایشنامه وجود دارد اما چگونه بیان آن در دو نوشته متفاوت است روایت در داستان بسیار محدود است نویسنده مجبور است روایت را موجزترین وجه بیان کند ممکن است این روایت محدود به یک روز پاییزی، یا یک روز عروسی یا چندین روز متوالی باشد(روانی روایت داستان بر خلاف نمایشنامه در خور توجه است). اما در نمایشنامه، روایت تکه تکه و در قالب صحنه های متفاوت بیان می شود محدودیتی که برای داستان نویس هست برای نمایشنامه نویس وجود ندارد و او می تواند در صفحات بیشمار روایت را به انتها برساند (البته محدودیت یا عدم آن هیچ کدام تاثیری بر خوب نوشتن ندارند).

 

[ماهــر]

ب : صحنه و فضا سازی: این دو تعریفی واحد از یک ساختار نیستند صحنه بسته روایی نمایشنامه است و فضا سازی به بیان موقعیت های داستان مربوط می شود(البته شباهت ایند و در غالب موقعیت زمانی و مکانی توضیح داده شده است). صحنه در نمایشنامه می تواند بسیار بلند باشد و صفحات زیادی را شامل شود و گاهی می تواند صحنه ای کوتاه از عبور یک شخصیت از خیابان باشد در نمایشنامهصحنه را با نوشته ای فنی برای استفاده کارگردان می نویسیم مثلاً:

---

داخلی/ شب/ خانه غلامعلی

غلامعلی آرام در اتاق را باز می کند و به درون می آید مادرش روی صندلی نزدیک بخاری نشسته است و چرت می زند اما فضا سازی در قالب دیالوگ یا عملکرد شخصیت به ما نشان داده می شود مثلاً:

غلامعلی آرام در اتاق را باز کرد و به داخل رفت و مادر مثل هر شب که به انتظار او می ماند روی صندلی نزدیک بخاری یله داده بود و چرت می زد.

بیشترین بار احساسی نمایشنامه بر دوش بازیگر است او احساسات را به مخاطب منتقل می کند اما داستانی به هیچ گونه پلی برای انتقال احساسات نیاز ندارد مثال بالا گویای این مدعاست