آموزشی تفکر انتقادی

[Kosarvalipour]

تفکر انتقادی چیست؟

 

[Kosarvalipour]

فردی تفکر انتقادی[۱] یا تفکر نقادانه[۲] دارد که قادر است با قصد محک زدن مسئله یا مبحثی، در مورد آن مسئله یا مبحثی، پرسش‌های مناسب بپرسد و اطّلاعات مربوط به آن را جمع‌آوری کند.

 

[Kosarvalipour]

سپس آن‌ داده‌ها را دسته‌بندی و با منطق استدلال کند؛ و در پایان به یک نتیجهٔ قابل اطمینان دربارهٔ مسئله برسد.

 

[Kosarvalipour]

ما با مهارت تفکر نقادانه به دنیا نمی‌آییم، بلکه مهارتیست که میتوانیم یاد بگیریم

 

[Kosarvalipour]

کودکان با قدرت اندیشهٔ انتقادی به دنیا نمی‌آیند و این قابلیت را به‌طور طبیعی نیز ماورای اندازه‌ای که برای زنده ماندن نیاز دارند، کسب نمی‌کنند.

 

[Kosarvalipour]

بسیاری از انسان‌ها هیچ‌گاه آن را یاد نمی‌گیرند. همچنین این روش به‌سادگی توسط والدین و آموزگاران معمولی قابل آموزش به دانش‌آموزان نیست؛ بلکه به مربیان ویژه‌ای برای آموزش مهارت‌های اندیشهٔ انتقادی نیاز دارد.[۳]

 

[Kosarvalipour]

تعاریف مختلفی از تفکر انتقادی وجود دارد؛ زیرا تفکر انتقادی مفهومی چندبعدی و شامل فعالیت‌ها و پردازش‌های ذهنی پیچیده‌است که به آسانی قابل توصیف و اندازه‌گیری نیستند.

 

[Kosarvalipour]

تعریف ساده تفکر انتقادی میتواند توانایی مطلوب برای تصور کردن، تحلیل کردن و ارزیابی کردن انواع اطلاعات به‌منظور تعیین صحت و اعتبار آنها باشد.[۷]

 

[Kosarvalipour]

فلاسفهٔ یونان
فیلسوفانی مانند سقراط، افلاطون و ارسطو تفکر انتقادی را توانایی آزمودن و تفکر دربارهٔ اندیشه‌ها و ارزش‌ها می‌دانستند.[۸]

 

[Kosarvalipour]

جان دیویی
ویرایش
از جان دیویی به عنوان پدر تفکر انتقادی مدرن یاد می‌شود. او تفکر انتقادی را تفکری تأملی یا تفکر عمیق می‌دانست و آن را اینگونه تعریف می‌کرد: