متفرقه جغرافیای عربستان

[کارینو]

کلیات
عربستان با نام رسمی عربستان سعودی بزرگترین کشور در غرب آسیا است. این کشور که بخش عمده شبه جزیره عربستان را دربر گرفته است از شمال با عراق، اردن و کویت از سوی شرق با امارات متحده عربی، قطر و خلیج فارس از جنوب خاوری با عمان از سوی جنوب با یمن و از سوی باختر با دریای سرخ هم‌مرز است. جایگاه‌های مهم دینی مسلمانان هم‌چون کعبه، قبرستان بقیع، مسجد النبی و آرامگاه پیامبر اسلام (ص) در این کشور جای دارد. این سرزمین همواره سکونتگاه دو گروه قومی سامی‌ها که اغلب در عربستان داخلی استقرار داشتند و حامی‌ها که در کرانه‌های دریای عمان و دریای عرب زندگی می‌کرده اند بوده است.

 

[کارینو]

جغرافیا
عربستان سعودی با ۲٫۱۴۹ میلیون کیلومتر مربع مساحت، بزرگترین کشور غرب آسیا و دومین کشور وسیع عرب‌نشین پس از الجزایر است. این کشور بیش از ۳۳ میلیون نفر جمعیت دارد که فقط ۱۶ میلیون آن‌ها شهروند این کشور و بقیه از اتباع خارجی هستند. پادشاهی عربستان سعودی در سال ۱۹۳۲ توسط ملک عبدالعزیز پایه‌گذاری شد. هرچند که جنگ‌ها و کشمکش‌هایی که به تشکیل عربستان منجر شد در سال ۱۹۰۲ با تصرف ریاض، خانه ابا و اجدادی آل سعود، توسط ملک عبدالعزیز آغاز شد.

 

[کارینو]

عربستان سعودی یک پادشاهی مطلقه است که دین اسلام در این کشور متولد شده‌است. عربستان سعودی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت خام دنیا است. این کشور در حدود یک پنجم کل ذخایر نفتی اثبات شده جهان را در خود جای داده‌است که این ذخایر به شکل عمده‌ای در استان شرقیه متمرکز شده‌اند. نفت ۹۵٪ از صادرات و ۷۰٪ درآمد دولت را تشکیل می‌دهد.

 

[کارینو]

هر چند اخیراً صادرات غیرنفتی افزایش یافته‌اند. ثروت نفت باعث تبدیل این کشور سلطنتی بیابانی به یکی از ثروتمندترین کشور‌های دنیا شده‌است. درآمد‌های گسترده نفتی سبب مدرنیزه شدن سریع کشور و ایجاد دولت رفاه شده‌است. عربستان همچنین دارای ششمین ذخایر گاز طبیعی بزرگ جهان است. حکومت پادشاهی سعودی در سال ۱۷۵۰ (میلادی) به وسیله محمد بن سعود پایه‌ریزی شد. عربستان از نظر هندسی شبیه یک مستطیل طولانی است به گونه‌ای که طولانی‌ترین قطر طولی این کشور که از خلیج عقبه شروع و تا بندر جده امتداد می‌یابد، ۲۲۶۰ کیلومتر است و قطر دیگر آن که عرضی است از بندر ظهران در کنار خلیج‌فارس در شرق شروع و تا بندر جده در کنار دریای سرخ ادامه دارد ۱۲۶۰ کیلومتر است. ربع الخالی که یک‌چهارم گستره شبه جزیره عرب را تشکیل می‌دهد، خالی از مردم است.

 

[کارینو]

بلندترین نقطه عربستان سعودی کوه سوداء با سه هزار و پانصد و پنجاه متر بلندی است. جغرافیدانان، عربستان را به‌طور کلی به چهار منطقه و سه ناحیه تقسیم می‌کنند. ارتفاعات غربی که از خلیج عقبه آغاز و به حجاز و عسیر در جنوب پایان می‌یابد. منطقه نجد که در مرکز شبه‌جزیره عربستان است، منطقه احساء که در سواحل جنوبی خلیج‌فارس قرار دارد و در نهایت منطقه کویری و بیابانی که منطقه قابل توجهی از مساحت این کشور را پوشانده است.

 

[کارینو]

اما سه ناحیه عربستان را «تهامه» و «نجد» و «حجاز» نامیده‌اند که تهامه از سواحل دریای سرخ تا سرزمین نجران است. ناحیه نجد شامل منطقه وسیعی در مرکزیت عربستان است و کانون شکل‌گیری فرقه وهابیت و دولت سعودی است و سرانجام ناحیه حجاز که از شمال غربی آغاز و تا جنوب غربی کشور امتداد دارد و شهر‌های مقدس مکه و مدینه و نیز بندر استراتژیک جده را دربر گرفته‌است.

 

[کارینو]

آب و هوا
آب و هوای این سرزمین، اقلیم بیابانی است. تفاوت دمای شب و روز زیاد است. بیشتر زمین‌های آن را ریگستان تشکیل می‌دهد. اما حدود ۷۵ درصد از این وسعت را بیابان‌های خشک و بی‌آب و علف پوشانده‌اند. سه صحرای بزرگ «صحرای نفوذ»، «بیابان دهنا» و «ربع‌الخالی» مهمترین کویر‌های عربستان هستند. دمای هوا در روز‌های تابستان بطور متوسط ۴۵ درجه و در شب با اختلاف دمای زیاد نسبت به روز است.

 

[کارینو]

در بعضی مناطق کوهستانی حاشیه دریای سرخ و استان عصیر آب و هوا در ۸ ماه از سال نسبتاً مناسب است. اما سرما به ندرت به زیر صفر درجه سلسیوس می‌رسد. گردشگری عربستان سعودی از بزرگ‌ترین قطب‌های گردشگری دینی است. به دلیل واقع شدن کعبه در این کشور، بسیاری از مسلمانان جهان، به عربستان سفر می‌کنند. عمده‌ترین بازار‌های گردشگری عربستان، اندونزی، مصر، ایران و پاکستان است.

 

[کارینو]

اما سرما به ندرت به زیر صفر درجه سلسیوس می‌رسد. گردشگری عربستان سعودی از بزرگ‌ترین قطب‌های گردشگری دینی است. به دلیل واقع شدن کعبه در این کشور، بسیاری از مسلمانان جهان، به عربستان سفر می‌کنند. عمده‌ترین بازار‌های گردشگری عربستان، اندونزی، مصر، ایران و پاکستان است.

 

[کارینو]

فقر سطح فزاینده بی‌کاری شهروندان عربستان (حدود ۳۲ درصد) می‌تواند چالش جدی را برای سازگار شدن اقلیت‌ها با جامعه به وجود آورد. به ویژه گسترش سیاسی بسیار فرتوت و کند این کشور، در حالی که در کشورهایی، چون قطر و بحرین، روند رو به رشدی داشته، از سطح انتظارات مردم عربستان عقب است. دولت عربستان عضو جنبش عدم تعهد است.