مردم شناسی ایران خصوصیات مردم یزد

[Ayumi]

شهر قنات، قنوت، قناعت یعنی یزد یکی از شهرهای تاریخی ایران است که آداب و رسوم یزد به خاطر تنوع دینی و پیروان مختلف آیین ها ی طیف وسیعی را در بر میگیرد. شهری که با کم آبی همواره روبه رو بوده است اما نبوغ و حفر قنات باعث زنده ماندن شهر شده است و گرمای بیش از حد سوزان تابستان باعث شده است که خانه های خشتی، کاه گلی بسازند تا بهترین عایق گرما باشد و در سرما به آسانی گرم شود.

 

[Ayumi]

خصلت های مردم شهر یزد​

از خصلت های مردم شهر یزد قناعت است که باعث ابتکار در معماری هم شده است. مردم شهر یزد یکی از سازگارترین ساکنان ایران هستند. این سازگاری به علت محیط جغرافیایی است که آن ها توانسته اند برای آن راه حل پیدا کنند. همان طور که ذکر شد این شهر به عنوان شهر قنات، قنوت و قناعت یاد می شود و بارها این جمله را شنیده اید. قناعت و نبود و آب و آب و هوای گرم در شهر یزد باعث ابتکار و خلاقیت مردم های این شهر شده است و یکی این که برای پیدا کردن دل زمین را حفر کردند و به سیستم قنات را راه اندازی کردند و دیگر بادگیرهای یزد است که با انرژی طبیعت باد و حوضخانه در زیر زمین به راحتی خانه های خود را در اوج گرمای تابستان بدون هیچ انرژی الکتریکی را خنک می کنند.

 

[Ayumi]

یکی دیگر از خصلت های مردم شهر یزد مذهبی بودن است و آیین های مذهبی را تمام و کمال اجرا می کنند البته ناگفته نماند که در این پیروان ادیان مختلف از جمله، زرتشتی، یهودی، مسلمان در طول تاریخ در کنار یکدیگر زندگی می کردند و هم چنان مسلمان و زردشت و تعداد کلیمی در کنار یکدیگر زندگی می کنند. از همین رو آداب و رسوم یزد بسیار گسترده است. مردم شهر یزد به واسطه ی اقلیم جغرافیایی و صبر برای به دست آوردن آب خصلت و رفتار صبورانه دارند و هم چنان هم این آرامش و صبر در مردم شهر یزد می توانید مشاهده کنید. ساکنان شهر یزد یکی از مهمانوازترین مردم ایران نیز هست.

 

[Ayumi]

گویش شیرین یزدی​

یکی از ویژگی آداب و رسوم یزد برای گویش شیرین یزدی است. در گویش یزدی کلمات به سرعت گفته می شود و بروی هجاهایی مانند ق هم تاکید می شود. کلمات زبان پهلوی باستان مانند هشتن که معنای گذاشتن است در گویش یزدی استفاده می شود و از همین رو نزدیکی این زبان به زبان پهلوی باستان را نشان میدهد. خوب است بدانید که زرتشتی های یزد از زبان بهدینی استفاده می کنند که متفاوت از گویش شیرین یزدی است و بسیاری اوقات ممکن است که معنای صحبت دو زرتشتی را متوجه نشوید.

 

[Ayumi]

آداب و رسوم زرتشتی های یزد​

آداب و رسوم زرتشتی های یزد همواره برای ایرانی ها و دیگر مسافرها جذاب بوده است. همان طور که گفته شد در این شهر پیروان سه دین در آن زندگی می کنند. اگرچه که آداب و رسوم مختص آیین زرتشتی است اما دیگر مردم شهر یزد نیز ممکن است در این آداب و رسوم شرکت کنند. آداب و رسوم یزد یکی از پیچیده ترین آداب و رسوم ها هستند.

 

[Ayumi]

جشن های ایران باستان​

جشن های ایران باستان از جمله نوروز و شب یلداو چهارشنبه سوری هم چنان برگزار میشود. ایرانیان باستان برای هر روز از روزهای یک ماه نامی انتخاب میکردند و هنگامی که نام روز با ماه برابر می شد آن روز را جشن میگرفتند به همین دلیل جشن های ایران باستان طیف وسیعی را در برمی‌گیرد. این سنت کم و بیش در آیین زرتشتی هم چنان هست و در شهر یزد شما می توانید این آداب و رسوم را ببینید.

جدا از آن هم جشن های فصلی که مناسب با تغییر فصل و مرتبط با کشاورزی هم بود برگزار می شد که جشن مهرگان و جشن نوروز یکی از دسته این جشن ها هستند. جشن بزرگ سده و مهرگان که احتمالا نام آن را شنیده اید هم چنان از سوی زرتشتی ها یزد برگزار میشود. و هر دوی این جشن ها کهن ترین آداب و رسوم یزد را نشان می دهد که هم چنان زنده است.

 

[Ayumi]

جشن مهرگان​

دیگر از آداب و رسوم یزد جشن مهرگان است که توسط زرتشتی های شهر یزد و شهرهای اطراف آن هم چنان گرفته می شود. این جشن مرتبط با آیین برداشت محصول در زمین های کشاورزی است و از روز شانزدهم مهر به مدت شش روز اجرا می شود که روز اول آن عامه و روز آخر آن را خاصه می گویند. هم چنین جشن مهرگان آغاز دو فصل پاییز و زمستان را خبر میدهد. در این جشن مردم روزها به آتشکده و نیایش‌گاه می روند و با انواع خوراکی سنتی از یکدیگر پذیرایی می کنند و برنامه های فرهنگی چون سرود، دکلمه جشن مهرگان را با شادی برگزار می کنند.

 

[Ayumi]

جشن سده​

جشن سده هم یکدیگر از جشن های کهن ایرانیان است که بیشتر مرتبط با کشاورزی بوده است و هم چنان از سوی زرتشتی های یزد و کرمان برگزار می شود. مراسم سده یکی از مهم ترین جشن های این شهر است و آداب رسوم یزد را برای جشن سده، از سوی ساکنان زرتشتی می توانید مشاهده کنید. این جشن برای بردن اهریمن و تاریکی نیز هست که به صورت گروهی باید انجام شود. تاریخ این جشن باستانی هر ساله ده بهمن است آتش بزرگی بر پا می شود و پیروان آیین زرتشتی به دور آتش شعر و دعا می خوانند این جشن از جشن های است که مسلمان ها هم می توانند به بازدید آن بروند و از جمله جشن های کهن ایرانی محسوب می شود که بسیاری از ایرانی ها دوست دارند یک بار برگزاری آن را از نزدیک مشاهده کنند.

 

[Ayumi]

جشن نوروز در یزد​

جشن نوروز از ۱۲ جشن اصلی ایرانیان باستان است که هم چنان برگزار می شود و مهم ترین جشن ایرانی ها هم به حساب می آید. اهمیت این جشن به قدری بود که در فهرست آثار ناملموس یونسکو هم ثبت شده است. این جشن که با شروع فصل بهار گرفته می شود و دقیقا با نو شدن زمین برای تمامی جهان محترم شمرده می شود. و تنها جشنی است که در ارتباط مفهوم زمین است. جشن نوروز در یزد هم حال و هوای خاصی دارد. یزدی ها آداب و رسوم مخصوصی را برای جشن نوروز دارند که هم چنان آن را بر پا میدارند. بخش قابل توجهی از آداب و رسوم یزد مربوط به جشن کهن نوروز ایرانی است که تمام شهرهای ایران هم غرق در شادی و سرور است.

 

[Ayumi]

فال کوزه پیش از نوروز​

جالب است بدانید که رسم فال کوزه پیش از نوروز هم چنان انجام می شود. البته در گذشته بسیار بیشتر بوده است. این مراسم بدین صورت که بانوان گرد هم جمع می شوند و اشیایی در داخل یک کوزه می گذارند. دختری باید این موزه را با پارچه سبز به درخت ببندد و یک روز بعد به سراغ کوزه می ورند. معمولا دخترها ۷ الی ۱۰ سال اشیای کوزه را باید در بیاورند. هم زمانی که قرار است این اشیا در بیاورند هر بانویی شعر و آوازی را میخواند. اگر شی برای زن آواز خوان باشد و شعر آن نشان مایه و سرور باشد او سال خوبی را حتما خواهد داشت. این مراسم یکی از کهن ترین آداب و رسوم یزد محسوب می شود که در مورد سال نو فال می‌گیرند و برای شهر یزد جنبه سرگرمی و خوشی را دارد.