آموزشی خلاصه و مقدمه در آثار ‖ مدرس: آیناز تابش

[MHP]

◆باسمه تعالی◆


درود خدمت تمامی نویسندگان محبوب انجمن رمان بوک
این تاپیک ایجاد شده تا مدرس عزیز @Azar مطالب مفید آموزشی در رابطه با خلاصه و مقدمه آثار در اختیار شما بزرگواران قرار دهد.
تمامی مباحث که به شما کمک می‌کند خلاصه و مقدمه مناسب برای هر اثری بنوسید در این تاپیک قرار می‌گیرد:

فهرست مطالب:​

اهمیت خلاصه​ حجم خلاصه​ ابهام در خلاصه​ کلمات در خلاصه​ ارتباط خلاصه با محتوا​ تفاوت خلاصه با مقدمه​ اهمیت مقدمه​ حجم مقدمه​ ابهام در مقدمه​ کلمات در مقدمه​ ارتباط مقدمه با محتوا​ نمونه مقدمه و خلاصه خوب​

برای همراهی با ورکشاپ آموزشی خلاصه و مقدمه اثار اشتراک را بزنید.​

 

[ادوارد کلاه به سر]

سلام به تمام نویسندگان عزیز و‌خوش‌قلم رمان‌بوک
اهمیت خلاصه:
خوب طبق فهرست مبحث آموزش را با مقوله‌ی اهمیت خلاصه آغاز می‌کنیم تا نویسندگان خوش‌ذوق مجموعه‌ی ما متوجه تاثیر خلاصه بر خواننده، کیفیت رمان و... بشوند.
خوب اولین و مهم‌ترین سودی که خلاصه برای رمان شما به ارمغان می‌آورد، توجه خواننده است. یک خواننده برای انتخاب کتاب اول به سراغ خلاصه می‌رود؛ به عنوان مثال خیلی از خوانندگان سلیقه‌ای کتاب برای خواندن انتخاب می‌کنند و برخی از آن‌ها که دوست‌دار ژانر، سبک یا حتی داستانی نخوانده هستند با خلاصه‌ی شما به آغاز خوانش رمان جذب می‌شوند. بنابراین ارتباط با ژانر و سبک در خلاصه‌ی شما بسیار بر کیفیت رمان و پسند خواننده تاثیر دارد.
دومین مزیتی که خلاصه برای رمان شما دارد این است که به هیچ‌ خواننده‌ای وحی نمی‌شود که یک‌دفعه بدون هیچ دلیلی دست به انتخاب رمان شما بزند؛ اما شما با بازی با کلمات در خلاصه و پدید آوردن معلومات و مجهولات کافی و متعادل می‌توانید ذهن خواننده را درگیر کرده و او را به مطالعه‌ی رمان خود ترغیب کنید.
درباره‌ی ارتباط ژانر با خلاصه، مبهم‌نویسی‌ها، بازی با کلمات و... که باعث مفید و جذاب بودن خلاصه‌ی رمان شما می‌شود در پست‌ها و مباحث بعدی صحبت می‌کنیم.​

 

[ادوارد کلاه به سر]

حجم خلاصه:
در این قسمت ما درباره‌ی مبحث حجم خلاصه برای شما عزیزان به توضیح می‌پردازیم. به طور کلی حجم خلاصه‌ی نباید آن‌قدر کوتاه و به عبارت دیگری جمع‌و‌جور باشد که خواننده هیچ‌چیز از روند داستان متوجه نشود. از طرفی هم نباید خلاصه‌ی انتخابی آن‌قدر بلند باشد و درباره‌ی همه‌چیز توضیح داده باشد که خواننده از خواندن آن خسته شده و از مطالعه‌ی رمان صرف نظر کند. تناسب جملات خلاصه یعنی شما اتفاقات کلی رمان را به صورت مبهم‌نویسی در آن بیان کرده و از جزئیات صرف نظر کنید تا به خلاصه‌ی اصلی‌تان به پیرنگ بدل نشود. در پست‌های بعد درباره‌ی این‌که چگونه حجم خلاصه را متناسب نگه داریم توضیحاتی ارائه می‌دهیم.​

 

[ادوارد کلاه به سر]

خلاصه‌ی کوتاه:
خلاصه‌ی کوتاه هنگامی ایجاد می‌شود که نویسنده خیلی خلاصه‌وار اتفاقات رمان را بیان می‌کند. به عنوان مثال رمان درباره‌ی دختری نویسنده است که از طریق یک رمان با یک خلبان معروف آشنا و عاشق او می‌شود. نویسنده در خلاصه هیچ توجهی به بعضی خصلت‌های ایده از جمله شغل عاشق و معشوق، اخلاقیات و شرایط زندگی آن‌ها نکرده و فقط از عاشقی دل دخترک یا پسرک داستان سخن می‌گوید. این موضوع علاوه بر این‌که سبب می‌شود بر اثر این کلی‌نویسی حجم زیادی از داستان لو برود و هیچ درگیری و چیز مجهول و مرموزی برای ذهن خواننده نداشته باشد، باعث می‌شود خلاصه‌ به دلیل پر و بال نداشتن بسیار کلیشه‌ای جلوه کند و خواننده پیش خود به اندیشه‌ی این‌که این ایده یک طرح داستانی کلیشه‌ای است و تازگی ندارد بپردازد. برای جلوگیری از این موضوع باید خصلت‌های خاصی از طرح داستانی که سبب متمایز شدن ایده‌ی داستان می‌شود را در خلاصه بازگو کنیم تا برای خواننده جذاب باشد. معمولا در ژانرها ایده‌ها روی یک محور خاص پیش می‌رود مثلا ژانر عاشقانه بر محور عشق، ژانر جنایی بر قتل، ژانر فانتزی بر ارواح و اجنه و این خواننده است که باید با آشکار کردن پر و بال ایده در خلاصه خواننده را مجاب به مطالعه‌ی رمان کند. به عنوان مثال باید از چگونگی جولان محوریت ایده در رمانش سخن بگوید و به افراد و چیزهای خاص طرح داستانی توجه ویژه‌ای داشته باشد.​

 

[ادوارد کلاه به سر]

خلاصه‌ی بلند:
خلاصه‌ی بلند در دو حالت ایجاد می‌شود: نویسنده به جزئیات بیهوده‌ای از طرح داستانی توجه ویژه‌ای نشان می‌دهد یا تمام داستان را تعریف می‌کند. مثلا داستان سیندرلا را در این مورد درنظر می‌گیریم. اگر نویسنده روی تک‌تک رویدادهای داستان توجه داشته باشد یا تمام داستان را تعریف کند خلاصه بلند می‌شود. مثلا در این داستان اتفاقات اصلی خدمتکار بودن سیندرلا و آشنایی‌اش با پرنس است. اگر نویسنده جز این خط اصلی به حاشیه‌های بیهوده از جمله مهمانی شاه توجه ویژه‌ای نشان دهد خلاصه بلند شده و داستان را لو می‌دهد. پس ما باید جزئیات را در خلاصه در نظر بگیریم، اما درصورتی که مربوط به شخصیت‌های اصلی و در خط داستانی تاثیر داشته باشد. دومین حالت این است که نویسنده در خلاصه تمامی داستان را به صورت پیرنگ‌گونه یا خلاصه‌ی جامع توضیح دهد. این اشتباهی طبیعی و شایع است که میان نویسنده‌ها پیش می‌آید؛ خلاصه‌ی جامع رمان شامل اتفاقات مهم داستان از ابتدا تا انتها است؛ اما خلاصه‌ای که شما در اختیار خواننده قرار می‌دهید باید پایان را در هاله‌ای از ابهام قرار دهد. همچنین نباید کاملا مستقیم تمام داستان را تعریف کنید چون هم خلاصه طولانی و خسته‌کننده می‌شود و هم داستان لو می‌رود و مطالعه‌ی رمان برای خواننده بی‌معنا و بی‌هدف می‌شود. درکل اندازه‌ی یک خلاصه‌ی استاندارد حداقل چهار خط و حداکثر هفت خط می‌باشد. اگر خلاصه‌ی شما کمتر یا بیشتر از این استانداردها است، با استفاده از مهارت‌هایی که توضیح داده شد به خطوط خلاصه اضافه کنید یا از آن بکاهید چون خلاصه‌ی غیراستاندارد باعث خستگی و کسالت‌بار شدن اطلاعات داستان برای مخاطب، گیجی خواننده و ضعف در خلاصه‌نویسی رمان شما می‌شود.​

 

[ادوارد کلاه به سر]

ابهام در خلاصه:
خوب دوستان تصور کنید که درحال مطالعه‌ی خلاصه‌ی یک رمان هستید و تصمیم‌تان مبنی بر شروع خوانش رمان به آن وابسته است. اگر ابهامی در خلاصه نباشد که شما را کنجکاو کند تا رمان را بخوانید، قطعا آن رمان را برای مطالعه انتخاب نمی‌کنید. ابهام یا مجهولات هر خلاصه معماها و سوال‌هایی هستند که هنگام خواندن خلاصه برای ما پیش می‌آیند. این معما و سوال‌ها می‌تواند درباره‌ی زندگی هر کاراکتر، شخصیت یکی از آن‌ها و دیگر زیرشاخه‌های طرح داستانی شما باشد. در پست بعدی درباره‌ی چگونه پدید آوردن ابهام در خلاصه صحبت می‌کنیم.​