معرفی کتاب درجه صفر نوشتار

[Tara Motlagh]

کتاب: درجه صفر نوشتار
نوشته: رولان بارت
ترجمه: شیرین‌دخت دقیقیان
انتشارات: هرمس
تعداد صفحه: ۱۱۲
سال انتشار: ۱۴۰۳
سال انتشار میلادی: ۱۹۵۳

 

[Tara Motlagh]

معرفی کتاب درجه صفر نوشتار اثر رولان بارت​

کتاب درجه ی صفر نوشتار، اثری درباره نقد ادبی، نوشته رولان بارت است که برای اولین بار در سال 1953 انتشار یافت. آیا چیزی به عنوان ادبیات منقلب کننده اصلا وجود دارد؟ آیا ادبیات اصلا می‌تواند به معنی واقعی کلمه، سیاسی باشد؟

 

[Tara Motlagh]

این‌ها سوالاتی هستند که رولان بارت در کتاب درجه صفر نوشتار، اولین اثر منتشر شده و نقطه تحولی در میان تمام آثار این نویسنده، به آن‌ها می‌پردازد. بارت با ارائه این مانیفست طوفانی، این پندار را به چالش کشید که ادبیات باید به جامعه پایبندی داشته باشد. بارت می‌پذیرد که نویسنده دارای مسئولیت‌های سیاسی و اخلاقی است، اما تاریخ فرانسه نشان می‌دهد که نویسندگان اغلب از عهده این مسئولیت‌ها برنیامده‌اند و در نظر بارت، ادبیات به چیزی بیش از پرداخت به اسطوره‌های دنیای خود، تعهدی ندارد.

 

[Tara Motlagh]

درجه صفر نوشتار با نگارشی استادانه و مصالحه ناپذیر، موضوعاتی را به جهانیان معرفی کرد که خیلی زود، جایگاه بارت را در زمره متفکرین پیشرو در حوزه نقد ادبی به اثبات رساند.

 

[Tara Motlagh]

درجۀ صفر نوشتار، خیلی زود تأثیری قاطع بر دیدگاه نوین نظریۀ ادبی گذاشت. به نظر سرژ دوبروفسکی، از نقادان معاصر، مهم‌ترین کتاب‌هایی که در قرن بیستم دربارۀ ادبیات نوشته شده‌اند، عبارت‌اند از: ادبیات چیست؟ نوشتۀ ژان پل سارتر و درجۀ صفر نوشتار اثر رولان بارت. این دو کتاب پیوندی ناگسستنی و البته از نوع جدلی، با یکدیگر دارند. بارت نمی‌گوید که کتاب خود را به صورت گونه‌ای پاسخ بر نظریۀ ادبیات متعهد سارتر نوشته است، اما این مسئله با بررسی تطبیقی این دو کتاب و شرایط نگارش آن‌ها روشن می‌شود.

 

[Tara Motlagh]

قسمت‌هایی از کتاب درجه صفر نوشتار (لذت متن)
● هنر، چیزی نیست جز کمال در تقلید واقعیت.
● ادبیات مثل فسفر است چرا که در لحظه مرگ و نابودی، با بیشترین درخشش خود نور می‌افشاند.
● وقتی رژیم سلطنتی دوباره قدرت را به دست گرفت، نوشتاری طبقاتی را به کار برد که مفهوم سرکوب به کمک آن بی‌درنگ به صورت محکومیتی ناشی از طبیعت طبقات ارزیابی می‌شود: کارگران حق طلب همیشه «اخلالگر»، اعتصاب شکنان «کارگران آرام»، و چاکرصفتی قضات «هوشیاری پدرانه ی مقامات» نام می‌گیرد.