مهره داران درنای سیبری

[آیناز]

چرا می گوییم این پرنده شگفت انگیز است؟

درنای سیبری طولانی ترین مسیر مهاجرت را در میان درناها طی می کند؛ مسیری هزاران کیلومتری که چگونگی پیمودن آن ذهن محققان را به خود مشغول کرده است. شاید به همین دلیل بوده که در طول تاریخ پژوهش های زیادی درباره این گونه پرنده صورت گرفته و دانشمندان زیادی درباره آن کنجکاو بوده اند. برخی بر این باورند که ظاهر و رفتارها و حرکات موزون درنای سیبری بسیار شبیه به دلقک هاست.

 

[آیناز]

می توان سرخی صورت و سیاهی منقار را از دلایل این شباهت دانست. البته از رقص و حرکات ظریف و حساب شده این پرنده سپید هم نمی توان چشم پوشی کرد.

 

[آیناز]

بومیان سیبری به درنای سیبری به چشم یک پرنده معمولی نگاه نمی کنند بلکه آن را جانداری مقدس می پندارند. آنها درنای سیبری را با خورشید، بهار و روح الهی مرتبط می دانند و بر این باورند که روح به درنای سیبری تبدیل می شود و به پرواز در می آید. این مردم اعتقاد دارند که دیدن درنای سیبری شفای بیماران را در پی دارد. در کشور هند نیز از این پرنده با عنوان سوسن پرندگان یاد می شود.

 

[آیناز]

درنای سیبری نماد طول عمر است چرا که تا 70 سال عمر می کند. این پرنده را سمبل وفاداری نیز می دانند؛ او تا همیشه در کنار جفتش می ماند و اگر یکی از جفت ها از میان برود، دیگری تا آخر عمرش را به تنهایی می گذراند.

تمام اینها تنها بخشی از ویژگی هایی هستند که درنای سیبری را به جانداری خارق العاده بدل می کنند.

 

[آیناز]

درنای سیبری، درنای برفی یا درنای سفید سیبری؛ فرقی نمی کند به چه نامی این پرنده را بخوانید چرا که او با ظاهر خاصش می تواند دل تان را حسابی ببرد و همین او را از همتایانش متمایز می سازد. این جاندار پرنده ای بزرگ با حدود 135 تا 140 سانتی متر قد است که بدنی سفید و یکدست دارد. فاصله دو بال پرنده به بیش از 2 متر (2.1 تا 2.3) می رسد و در پرنده های نابالغ، شاهپرها (پرهای بلند) به رنگ نخودی دیده می شوند. پاهای بلند این پرنده چهره ای خاص دارند و به رنگ سرخ متمایل به صورتی دیده می شوند. اگر سرخی صورت پرنده را از نوک منقار دنبال کنید انتهای این رنگ را در پشت چشمش که دارای عنبیه زرد است، می یابید. این قسمت قرمز را، ماسک درنای سیبری می دانند که در پرنده نابالغ با پر قهوه ای کدر پوشیده شده است.

 

[آیناز]

درست است که صورت قرمز رنگ درنای سیبری توجه هر کسی را به خود جلب می کند اما نمی توان منقار بلند سیاهش را نادیده گرفت. تنها این گونه درنا منقار دندانه دار دارد و آن هم به خاطر آن است که پرنده امکان تغذیه از ریشه‌های زیر زمین و شکارهای لیز و لغزنده را داشته باشد. نکته جالب آنکه در اکثر درناها با یک نای پیچیده مواجهیم اما درنای سیبری این ویژگی را ندارد؛ چیزی که در درنای غبغب دار هم مشاهده می شود.

 

[آیناز]

این پرنده حدود 115 تا 127 سانتی متر طول دارد و وزن آن به 4.9 تا 8.6 کیلوگرم می رسد. درنای سیبری پرنده ای روز فعال است و در طول روز حسابی از خودش پذیرایی می کند. این جاندار زندگی اش را در مناطق تالابی، شالیزارها، نیزارها و دریاچه‌ها می گذراند.

درنای سیبری صدایی آرام شبیه فلوت و به صورت کروک کروک تولید می کند که بسیار آهنگین و رساست و فرکانسی برابر 1.4 کیلوهرتز دارد. این پرنده به هنگام خواندن، گردنش را به سمت جلو می کشد. در هنگام احساس خطر، رفتار نمایشی و صدای درنای سیبری با همه انواع درناها متفاوت است و البته کمی غیر قابل پیش بینی. جنس نر و ماده این پرنده بسیار شبیه به یکدیگرند و پرنده نر تنها کمی بزرگتر از ماده به نظر می رسد. البته جنس ماده صدای رساتری نسبت به جنس نر دارد.

 

[آیناز]

زیستگاه و تغذیه درنای سیبری
درنای سیبری بیشتر از دیگر گونه‌های خانواده درنایان به آب وابستگی دارد و تغذیه، لانه‌سازی، زادآوری و زمستان‌گذرانی اش را در تالاب های وسیع آب شیرین با میدان دید مناسب و عمق حداکثر ۳۰ سانتی متر انجام می دهد. درنای سیبری معمولا برای آنکه به گیاهان لذیذش برسد، سرش را در آب فرو می کند و به غذای مورد علاقه اش دست می یابد.

 

[آیناز]

درناهای سیبری از ریشه‌ها، جوانه‌ها و دانه‌های گیاهان آبزی تغذیه می کنند؛ اما وقتی برف روی گیاهان نشسته باشد از خیر حشرات، ماهی ها و جوندگان کوچک نیز نمی گذرند. این پرندگان تا قوزک پا در آب می روند و در تالاب ها موجودات زنده کوچک و غدد گیاهان آبزی را جستجو می کنند. آنها سنگ ریزه ها را هم همراه غذا می خورند تا به هضم کمک کنند.

 

[آیناز]

فصل زادآوری که از راه می رسد، هر دو نوع نر و ماده پرهای خود را گِلی می کنند. آنها نوک خود را در گل و لای و لجن می برند و آن را به روی پرهای شان می ریزند و این نشانه ای برای آماده بودن آنهاست. منطقه زادآوری درنای سیبری قبلا بین رودخانه اورال (Ural River) و اب (Ob River) به سمت جنوب تا رودخانه های ایشیم و توبول و به سمت شرق تا منطقه کولیما در روسیه بود.