نقد ادبی دلنوشته ساحل | اثر مبیناعباسی کاربر رمان‌بوک

[ARMINA]

نویسنده عزیز ضمن درود و عرض وقت‌بخیری خدمت شما
سپاس‌گذاریم بابت اعتماد شما از نقد آثار خود در انجمن رمان بوک
*لطفا تا قبل از قرار‌گیری نقد توسط منتقد در این تایپک چیزی ارسال نکنید!
*همچنین پس از ارسال نقد این تایپک به مدت دو روز باز خواهد بود تا شما نظر خود را نسبت به نقد اعلام نمایید!
*در صورتی که از نقد خود ناراضی بودید یا شکایتی از تالار نقد داشتید، می‌توانید شکایت خود را ثبت کنید تا مورد بررسی قرار گیرد!

@مبینای ایران
منتقد شما: @SHAHSANAM (:
مدیر تالار ادبیات: @ARMINA ​

 

[ARMINA]

بنام آنکه اگر حکم کند همه محکومیم.
نقد ادبی: دلنوشته ساحل
منتقد: شاه‌صنم


۱. عنوان:
🔸نخستین فاکتوری که موجب جلب نظر، و توجه به هر نوشته‌ای می‌شود عنوان آن نوشته است. بدیهی است که عنوان دلنوشته بایستی از جذب و کشش بالایی برخودارد باشد و مخاطب را مجذوب و تشویق برای خواندن اثر کند. عنوان انتخابی شما «ساحل» عنوانی تک واژه و جذاب بود که از جذب بالایی برخوردار بود و در عین کوتاهی، درون‌مایه‌ی اثر را در خودش گنجانده بود.
🔸عنوان بایستی با مفهوم کلی اثر و ژانر مرتبط باشد و درونمایه‌ی دلنوشته را در خود داشته باشد. عنوان یک دلنوشته‌ باید در نگاه اول طوری باشد که خواننده هرچند کم و ناچیز به موضوع و ژانر دلنوشته پی ببرد. عنوان انتخابی دلنوشته شما «ساحل» بود. واژه‌ی ساحل، از دیرباز نماینگر نماد عاشق‌ها و دلتنگی آن‌هاست. از این‌رو می‌توان گفت این عنوان، سرنخ بسیار مناسب اما غیر مستقیمی از دلنوشته می‌داد که این بسیار خوب بود.
🔹هر عنوان و در هر اندازه‌ای بایستی حتماً حتماً به دور از کلیشه و جذاب باشد. عنوان شما از نظر کلیشه بودن کمی به کلیشه نزدیکی داشت و چندان نو و جدید نبود؛ اما از جذب بالایی برخوردار بود.
🔸عنوان دلنوشته باید از ترکیب کلماتی که تشکیل شده باشد که علاوه بر تکراری نبودن، با یکدیگر ترکیب زیبایی ایجاد کرده. عنوان دلنوشته ترکیبی بطور جداگانه و با فاکتورهای مخصوص نقد می‌شود اما عنوان انتخابی شما تک واژه بود و این انتخاب تک واژه‌ای عنوان برای دلنوشته ادبی انتخاب بسیار مناسبی بود چراکه ماندگاری و تأثیر آن را بر ذهن مخاطب افزایش می‌دهد. عنوان جذابیت و ارتباط خاصی با بدنه داشت و به این جهت نیز با ترکیب شدن با ویژگی تک‌واژه بودن ماندگاری بالایی را در ذهن مخاطب ایجاد می‌کرد.



۲. ژانر:
🔸ژانر یک دلنوشته در واقع بیانگر این موضوع است که دلنوشته در چه حیطه و سبکی نگارش شده و چه احساساتی را در بر می‌گیرد. ژانر انتخابی شما تک ژانر بود و «عاشقانه» بود و به همین دلیل دیگر نیازی به ارتباط بین ژانرها و ژانر قالب و... نبود و سرتاسر دلنوشته ژانر عاشقانه را در خودش می‌گنجاند.
🔸همچنین دلنویس باید در انتخاب ژانر دقت کافی به خرج دهد، ژانر یا ژانرهای انتخابی باید همگی در دلنوشته به طور یکسان و یکدست استفاده شده باشند. برای مثال اگر نویسنده در یک پارت فقط غم و اندوه را بکار برده اما در بقیه پارت‌ها نه نیازی نیست که ژانر تراژدی را جزو ژانر‌ها قرار دهیم. ترجیح من این است که شما بعنوان ژانر کمکی و ژانر دوم، ژانر تراژدی را نیز برگزینید چراکه رمان شما افزون‌بر فضای عاشقانه، فضای حزن و اندوه را نیز در خودش می‌گنجاند و این حزن و اندوه در سرتاسر رمان مشاهده می‌شد (این‌گونه نبود که بگوییم فقط در یکی دو پارت بود و تمام) به همین دلیل بهتر است ژانر تراژدی را نیز جز ژانرهای خود انتخاب کنید.
🔹ترتیب ژانرها نیز در دلنوشته باید حفظ شود. برای مثال اگر موضوع اصلی عاشقانه می‌باشد اما همراه خود موضوعات غمگین را دارد اول ژانر عاشقانه قرار می‌دهیم بعد تراژدی نه برعکس×. ترتیب انتخاب ژانرها نیز باید در دلنوشته حفظ شوند. برای مثال اگر موضوع اصلی دلنوشته عاشقانه می‌باشد اما بهمراه خود موضوعات غمگین دارد بایستی ابتدا ژانر عاشقانه را قرار دهیم و سپس تراژدی را و نه برعکس. پس شما بهتر است ژانر تراژدی را به عنوان ژانر دوم انتخاب نمایید.
🔴همچنین پیشنهاد می‌شود از انتخاب بیش از دو ژانر در دلنوشته پرهیز شود.

۳. مقدمه:
🔸 مقدمه دومین فاکتور مهمی است که تعیین می‌کند که مخاطب به خوانش اثر ادامه دهد یا ندهد بنابراین نگاشتن یک مقدمه خوب در جذب اثر تاثیر بسزایی دارد. مقدمه سراغاز دلنوشته است و باید چکیده‌ای از احساسات بکار رفته در دلنوشته باشد. / مقدمه‌ی شما کاملا عاشقانه و محزون نوشته شده بود و احساسات دلنوشته را به خوبی به مخاطب منتقل می‌کرد. هم‌چنین سوزی که در عاشقانه‌ی دلنوشته بود، با سوز عاشقانه‌های دلنوشته کاملاً همخوانی داشت.
🔹مقدمه در قدم اول باید عنوان و ژانر تطابق داشته باشد. به‌عنوان مثال اگر ژانرهای انتخابی عاشقانه تراژدی هستند مقدمه می‌بایست با هردو ژانر ارتباط داشته باشد و هردو احساسات در ان بکار رفته باشد. در مقدمه نیز احساسات حزن و عشق بسیار دیده می‌شد که هم‌سبک و هم احساس با درون‌مایه دلنوشته بود؛ اما مجدداً بنده تأکید می‌کنم که جای خالی ژانر تراژدی در دلنوشته شما بسیار پررنگ بود.
🔸مقدمه باید جامع و کامل باشد، به بیانی دیگر اول و پایان حرف‌های گفته شده در مقدمه مشخص باشد. البته نباید زیادی واضح و روشن باشد! اگر حرفی یا موضوعی در ابتدای مقدمه ذکر شده دلیل آن و نتایجی که به دنبال دارد باید در سطرهای بعدی مقدمه روشن شود. در مقدمه، راجب ساحل، صدف، امواج دریا صحبت شده بود. متنی کوتاه، پرمحتوا، و دلنشین. دلنویس با بازی با کلمات، توانسته بود مقدمه‌ای را خلق کند که نه آن‌چنان گنگ و غیر قابل فهم باشد و نه آن‌چنان ساده و دورافتاده از فضای ادبی‌. مقدمه سر و ته‌اش مشخص بود و مخاطب می‌دانست در مورد چه چیزی صحبت می‌شود و گیج نمی‌شد.
🔴اندازه مقدمه باید از اندازه مطلوبی برخوردار باشد تا خواننده از خواندن ان خسته نشود و همچنین خیلی کوتاه هم نباشد که مخاطب نتواند چیزی از آن بفهمد. اندازه پیشنهادی برای مقدمه بین ۵ تا ۱۰ خط می‌باشد. مقدمه دلنویس، از اندازه‌ای کاملاً استاندارد و مطلوب برخودار بود و در حدود چهار خط بود اما توصیه می‌شود یکی دو خط نیز آن را افزایش دهید تا حداقل تعداد خطوط را لااقل داشته باشد.
🔹 مقدمه باید از لحاظ سبک و لحن ادبی با متن یکسان باشد و آرایه‌ها متناسب با سبک نوشتاری در آن به کار رفته باشد. برای مثال اگر در نوشته‌ای سبک و لحن ادبی دارد بهتر است مقدمه آن عامیانه یا با لحن خنثی یا مثلاً عاشقانه نوشته نشود. لحن مقدمه‌ی شما عاشقانه توأم با ناراحتی و فراغ بود؛ این لحن و سبک از نگارش در دلنوشته نیز سرتاسر دیده می‌شد و مخاطب به خوبی ژرفای احساسات دلنویس را حس می‌کرد.
🔹موضوع مهم این است که مقدمه باید از خود نویسنده باشد(آوردن قسمتی از متون معروف به عنوان آرایه‌ی تضمین ایرادی ندارد، ولی اینکه تنها اثر دیگری به عنوان مقدمه به کار رود، مورد پذیرش نیست). آرایه‌ی تشبیه، و اشاره‌ی غیر مستقیم به موضوع عاشقی و قرار دادن ساحل برای بیان و ابراز تمامی سخنان، ایده‌ای بسیار خلاقانه و زیبا در مقدمه و دلنوشته بود.



۴. انسجام:
مشخصا بین پارت‌های هر اثر ادبی بایستی انسجام وجود داشته باشد. این انسجام از سه نظر نگارشی ادبی و محتوایی بررسی می‌شود.
⏪انسجام ادبی؛ منظور از انسجام ادبی رعایت لحن دلنوشته و عدم پرش لحن است. برای مثال یک پارت با لحن ادبی و پارت دیگر با لحن عامیانه و پارت دیگر با لحنی حماسی نوشته نشده باشد تمامی پارت های دلنوشته دارای لحنی ادبی بودند و بهم دیگر مرتبط بودند. تفاوت چشمگیر و آزاردهنده‌ای بین لحن پارت‌ها دیده نشد و لحن پارت‌ها همه با هم متناسب بودند.
🟣دلنوشته یک اثر ادبی است، بهتر است لحن تمامی پارت‌ها ادبی باشد و از لحن محاوره پرهیز شود زیرا خواننده با لحن ادبی بهتر می‌تواند احساسات را دریافت کند و به ژرف معنی و مفهوم دلنوشته پی ببرد. در دلنوشته شما همه‌ی پارت‌ها ادبی نوشته شده بودند و مخاطب از خواندن آن بسیار لذت می‌برد.
🔵همچنین نباید یک پارت از نظر محتوای ادبی غنی، و پارت دیگر خالی باشد. محتوای ادبی و بار ادبی پارت‌ها نیز بایستی با یکدیگر همخوانی داشته باشند. تمامی پارت‌ها از نظر ادبی در یک سطح بودند‌. می‌شد گفت دلنویس در تمامی پارت‌ها از تشبیه سخنانش به «ساحل» و «دریا» و «موج» استفاده کرده بود و سخنانش را با استفاده از کنایه بیان کرده بود که این موضوع در تمامی پارت‌ها به یک اندازه دیده میشد.


⏪ انسجام محتوایی؛ انسجام محتوایی باید به گونه‌ای باشد که نویسنده در یک پارت ۳ خط قرار ندهد و در پارت بعدی ۶ یا ۷ خط؛ حجم پارت‌ها هیچ تاکیدی نیست که شبیه به هم باشند اما باید حجم مشابه و نزدیک به همی داشته باشند. تعداد خطوط پارت‌ها نیز بهم دیگر نزدیک بودند و اختلاف خیلی زیادی بین تعداد خطوط پارت‌ها دیده نمی‌شد.
🟢همچنین در انسجام محتوایی باید موضوع و احساسات بکار رفته در تمامی پارت‌ها یکسان و مشابه باشد. موضوع و احساس به‌کار رفته در تمامی پارت‌ها سوز و حزن عاشقانه بود که از فراغ عشق یک فرد روایت می‌کرد؛ که در سرتاسر دلنوشته نیز شاهد دقیقاً همین موضوع بودیم.


⏪ انسجام نگارشی؛ رعایت اصول نگارشی در زیبایی و ظاهر متن تاثیر بسیاری دارد. همچنین خوانش و انتقال مفهوم و احساسات را برای خواننده راحت می‌کند. علائم نگارشی خصوصا نقطه، نقطه‌ویرگول، سه نقطه و نقطه باید به درستی رعایت شوند. نیم فاصله‌ها باید رعایت شوند و غلط املایی دیده نشود. نکات نگارشی نیز به خوبی در اثر رعایت گشته بود و ایرادات نگارشی اعم از نیم‌فاصله، علائم نگارشی و... در اثر دیده نمی‌شد.


۵. هدف یا محتوا:
🔸هدف و ایده انتخابی نویسنده باید جدید و دور از کلیشه باشد. اما اگر مانند بسیاری از دلنوشته‌ها هدف اصلی کلیشه بود نویسنده حتما باید با مواردی که باعث زیبایی دلنوشته می‌شوند همراه با قلم نويسنده این کلیشگی دور شود. هدف اصلی و موضوع دلنوشته شما در رابطه با عاشقی بود که عشقش او را تنها گذاشته بود و احساسات غریبانه او را روایت می‌کرد. می‌توان گفت بیشتر دلنوشته‌های ادبی، در همین موضوع نگاشته می‌شوند. پس دلنویس با زیبا کردن قلم خود می‌تواند این موضوع را خنثی کند. دلنوشته شما سطح ادبی بالایی داشت و برای خواندن هر پارت مجدداً بایستی به عقب بازگشت داده میشد و خوانش را دوباره آغاز می‌کرد؛ که این موضوع خیلی روی زیبایی اثر تأثیر گذار بود همچنین توانایی بالای دلنویس در ابراز و انتقال احساساتش به مخاطب نیز ستودنی بود.
🔹زاویه‌ی دید و دریچه نگاه نویسنده و نوع توصیف و توضیح او و برداشت او از به موضوع اصلی و ایده داستان نیز مهم می‌باشد. نویسنده می‌تواند با نگاه متفاوت و دریچه‌ای نو به یک موضوع کلیشه‌ای، اثری کاملاً نوآورانه و جذاب خلق کند. دلنویس از زاویه دیدی به موضوعات خود نگاه می‌کرد که هر موضوعی را با استفاده از ماجرای «ساحل» می نوشت. این حسن انتخاب زاویه دید و دریچه ای نو، برای نگاه کردن به اتفاقات واقعاً تحسین برانگیز است. البته گاهی دیده شده است در آثاری که عشق و ماجراهای این چنینی را به جریان ساحل و دریا و موج و... تشبیه کرده اند؛ اما این‌ها باعث نمی‌شود که اثر کلیشه‌ای و غیرجذاب شود چراکه در این اثر تنها در یکی دو نقطه این اتفاق نیفتاده است بلکه تمامی پارت ها بصورت منظم و متحد و منسجم از این قاعده پیروی کرده و بهم دیگر متصل و مرتبط اند، که این ویژگی باعث جذب بالایی از مخاطب می‌شود.


۶. دستور زبان:
🔸همانطور که در بالا هم اشاره کردیم دلنوشته یک اثر ادبی است و بهتر است که به لحن ادبی نگارش شود زیرا باعث زیبایی هرچه بیشتر متن می‌شود و در انتقال احساسات کمک می‌کند. و از این نظر دلنویس مشکلی نداشت زیرا لحن ادبی و در عین حال زیبایی و انتقال احساسات کم نظیری داشت.
🔹 نویسنده گاهی می‌تواند برای زیبایی بیشتر دلنوشته خود جای ارکان جمله را جابه‌جا کند (جابه‌جایی فاعل و مفعول) اما این جابه‌جایی نباید به صورتی باشد که ساختمان جمله بهم بریزد و خواننده متوجه منظور نشود از این ویژگی دلنویس در اثر خود استفاده نکرده بود و اکثراً جملات به‌صورت رایج در زبان ادبی، بودند و ساختمان جمله کاملاً مرتب بود که این باعث زیبایی و یکپارچگی اثر میشد.
🔸 لحن اثر بایستی یکپارچه باشد و اثر با یک لحن نوشته شود نباید شاهد پرش لحنی در دل نوشته باشیم. دلنویس هر لحنی را که برای دلنوشته خود انتخاب می‌کند بایستی تا پایان با همان لحن ادامه دهد و به هیچ عنوان لحن خود را عوض نکند. البته گاهی اوقات در آمیختن این بلند با یکدیگر تبحر نویسنده را نشان می‌دهد که به شرطی این کار ممکن است که به دلنوشته آسیبی نزند و انسجام ادبی آن را از بین نبرد آن را جذاب‌تر هم بکند. دلنویس از پرش لحنی و تغییر لحن خود اجتناب کرده بود و در همه پارت‌ها لحن ادبی خود را حفظ کرده بود.


۷. دستور ادبی:
🔹استفاده از ارایه‌های ادبی و کلمات جدید متنوع در یک دلنوشته‌ کاملا اجباری هستند. این ارایه‌های ادبی هستند که یک متن ساده را تبدیل به متن ادبی می‌کنند. هرچه بیشتر از ارایه‌های ادبی در دلنوشته استفاده شود بهتر و زیباتر خواهد بود. نویسنده باید سعی کند از ارایه‌های متنوعی بهره بگیرد و میزان استفاده را بالا ببرد نه اینکه در کل دلنوشته شاید یک یا دو ارایه‌ی تکراری استفاده شود. در دلنوشته دلنویس به تعداد بسیار زیاد از آرایه‌های «مجاز» «کنایه» «تشبیه» «اضافه‌های تشبیهی و استعاری» و این دست آرایه ها استفاده کرده بود. این مدل نوشتن، سبک منحصر به فردی را برای دلنویس ایجاد کرده بود و در عین حال بسیار بسیار هم زیبایی برای اثر آفریده بود. خلاقیت در به کار بردن آرایه‌ها و تبحر در تعیین مکان به کار رفتن هر آیه موجب شده بود که کمبود تنوع آرایه ها در دلنوشته کاملاً خنثی شود و اثر از نظر آرایه‌های ادبی بکار رفته بسیار جذابتر و زیباتر شود.
🔸 استفاده از کلمات جدید و متنوع به دلنوشته روح تازه‌ای می‌بخشند و باعث زینت دلنوشته می‌شوند. اما این کلمات نباید طوری گنگ و عجیب باشند که نویسنده برای فهمیدن معنای ان چندین لغت‌نامه را زیر و رو کند! دلنویس از کلمات متداول روزانه در دلنوشته استفاده نکرده بود؛ اما کلماتی هم نبودند که معنی آن ها را ندانیم‌. این نوع از انتخاب واژگان بسیار خوب و اثر را زیبا و دلنشین ساخته بود.
🔹به یاد داشته باشید تبحر مهم است نه تعدد، گاه استفاده هوشمندانه از یک آرایه بسیار مفیدتر از آوردن آرایه‌های پشت سرهم، بدون نیاز و ملال‌آور است. آرایه‌ها بجا و مناسب استفاده شده بودند و جذابیت می‌آفریدند. نیازی به آرایه بیشتر، یا تغییر مکان آرایه‌های استفاده شده در اثر نبود بلکه زیبایی خاصی در اثر آن‌ها به اثر داده شده بود.


۸. سخن پایانی به‌عنوان خواننده:
تابحال آثار عاشقانه _ تراژدی زیاد خوانده بودم، اما این اثر با همه آن‌ها متفاوت و بسیار دلنشین بود. چراکه خلاقیت در نگارش آن، مخاطب را واقعاً به وجد می‌آورد.
سخن پایانی منتقد:
خدا را سپاسگزارم که توفیق نقد و بررسی، و کمک هرچند کوچک در راستای ارتقای قلم شما را به بنده اعطا فرمود؛ امیدوارم بهترین‌ها برایتان اتفاق بیفتد و دلنوشته‌های این‌چنین جذاب و دلنشین بیشتری را از شما ببینیم.
موفق باشید و قلمتان ماندگار ✨🌱
​

 

[مبینای شهر قصه ها]

خسته نباشید عزیزدل💜 واقعا از نقدی ک کردید و مخصوصا پایان نقدتون من بسیار بسیار خوشحال شدم ک میتونم بهتر از این هم پیشرفت کنم خیلی ازتون ممنونم شاد و پیروز باشید💙