به نام آنکه تن را نور جان داد
نقد دلنوشته: قلم به خون نشسته
دلنویس:
@سونیام
« عنوان »
عنوان یک دلنوشته باید در نگاه اول طوری باشد که خواننده هر چند کم و ناچیز به موضوع و ژانر دلنوشته پی ببرد؛ دلنوشته یک اثر ادبی است و بهتر است از انتخاب عنوان‌های طولانی پرهیز شود چرا که ماندگاری در ذهن خواننده ندارند.
[قلم به خون نشسته]
عنوانی می‌باشد که نویسنده برای دلنوشته‌ی عاشقانه/تراژدی خود برگزیده است که در مرحله‌ی اول
یک دلنوشته با موضوعی تراژدی به ذهن خواننده خطور می‌کند؛ توجه داشته باشید که این مورد تنها احتمال تلقی می‌شود و بیشتر مواردی که به ذهن خواننده خطور می‌کند حول موضوعی تراژدی می‌چرخد.
عنوان دلنوشته باید از ترکیب کلماتی که تشکیل شده باشد که علاوه بر تکراری نبودن، با یکدیگر ترکیب زیبایی ایجاد کرده و جذابیت داشته باشد.
کلمهی قلم و خون کلیشه‌ای و تکراری هستند و در اغلب دلنوشته‌ها می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد [و ترکیب کلماتی که با یکدیگر ایجاد کرده‌اند، عنوانی مناسب را تشکیل داده‌اند، که تا حدودی توانسته از کلیشه‌ای شدن عنوان جلوگیری کند]
عنوان از چهار بخش تشکیل شده است که عنوانی جمله‌طور است و از چندین قسمت تشکیل شده و طبیعتا جزو عنوان‌های طولانی لحاظ می‌شود که این یک ویژگی مثبت برای دلنوشنه است به دلیل اینکه این عنوان یا این جمله می‌تواند جذابیت لازم را داشته باشد، اندازه عنوان چندان مشکلی ایجاد نخواهد کرد ولی بهتر است که برای جذب بهتر مخاطب عنوان کوتاه‌تری انتخاب شود. عنوان یک دلنوشته باید در نگاه اول طوری باشد که خواننده هرچند کم و ناچیز به موضوع و ژانر دلنوشته پی ببرد که در این مورد همانطور که گفته شد موفق بوده. این عنوان ماندگاری خوبی در ذهن خواننده خواهد داشت.
کلمات انتخاب شده در عنوان نباید تکراری و کلیشه باشند و نویسنده می‌بایست از کلمات جدید و متنوع برای جذابیت و گیرایی بیشتر دلنوشته استفاده کند.
با توجه به اینکه عنوان دلنوشته از یک بخش تشکیل شده، و در کل احساسی که در بدنه‌‌ی دلنوشته دیده می‌شود عنوان را توصیف می‌کند، در کل عنوان با محتوای دلنوشته مرتبط است.
به طور کلی می‌توان گفت دلنویس انتخاب تقریبا خوبی را برای عنوان انجام داده است.
عنوان باید جامعیت دلنوشته را در بر بگیرد و با تمامی پارت‌ها ارتباط داشته باشد.
از لحاظ بار ادبی با محتوی کلی دلنوشته ثابت و یکسان است و همچنین در انتقال احساسات، دلنویس به خوبی عمل کرده.
« ژانر »
ژانر یک دلنوشته در واقع بیانگر این موضوع است که دلنوشته در چه حیطه و سبکی نگارش شده و چه احساساتی را در بر می‌گیرد.
ژانرهای یک دلنوشته با یکدیگر ارتباط کامل برقرار کنند همچنین دلنویس باید در انتخاب ژانر دقت کافی به خرج دهد، ژانر یا ژانرهای انتخابی باید همگی در دلنوشته به طور یکسان و یکدست استفاده شده باشند.
برای مثال اگر نویسنده در یک پارت فقط غم و اندوه را بکار برده اما در بقیه پارت‌ها نه نیازی نیست که ژانر تراژدی را جزو ژانر‌ها قرار دهیم.
این دلنوشته به ترتیب دارای دو ژانر عاشقانه و تراژدی است که با محتوای کلی دلنوشته ارتباط دارد و به درستی انتخاب شده است و تعداد ژانر کفایت می‌کنند و محتوای دلنوشته در این دو ژانر دلنوشته خلاصه می‌شود
« مقدمه »
مقدمه سرآغاز دلنوشته است و باید چکیده‌ای از احساسات بکار رفته در دلنوشته باشد و مقدمه باید به گونه‌ای باشد که تمامی احساسات و موضوعات را در بربگیرد به بیانی دیگر جامع و کامل باشد.
"در دل شب‌هایی که سکوت، تنها همدمش بود، دختری با دلی پر از آرزوهای ناگفته، در دفتر خاطراتش می‌نوشت. صفحات سفید را با اشک‌هایش رنگین کرده بود، هر کلمه گواهی بر عشق و غمی بود که در دلش جا مانده بود. او به دنیای خیالی‌اش پناه می‌برد، جایی که می‌توانست با آن پسر، که هرگز به او نرسید، زندگی کند. اما واقعیت، همچنان تلخ و سرد، او را در آغوش می‌فشرد و او را به یاد عشق گمشده‌اش می‌انداخت..."
مقدمه نوشته شده توسط نویسنده به شرح بالا است؛
نویسنده در این قسمت که سراغاز احساسات بیان شده توسط نویسنده است این مقدمه جملات زیبا و خلاقانه‌ای دارد، جملات طوری است که خواننده را احساسی می‌کند. معرفی از اثر است، یعنی مقدمه‌چینی کرده و شرح داده است که چه می‌خواهد در اثرش بیان کند، در واقع هدف را به خوبی بیان کرده است، اما یک مشکل اساسی در این مقدمه وجود دارد:
مقدمه شبیه به نثر ادبی نیست و بیشتر شبیه به شعر است! افعال در آخر جملات نیستند و بعضی جملات اصلا فعل مشخصی ندارند و همینطور جملات پیچ در پیچ و تو در تو هستند، و همانطور که گفتم شبیه به شعر هستند نه نثر ادبی.
مقدمه اثر از خود اثر مهم‌تر است و باید حتما ادبی، حاوی جملات خلاقانه و مرتبط با محتوا باشد. مقدمه باید جامع و کامل باشد به بیانی دیگر اول و پایان حرف‌های گفته شده در مقدمه مشخص باشد البته نباید مقدمه زیادی واضح و روشن باشد. اگر حرفی یا موضوعی در ابتدای مقدمه ذکر شده، دلیل آن و نتایجی که به دنبال دارد باید در سطرهای بعدی مقدمه روشن شود.
خود متن مقدمه را به سه قسمت( مقدمه + بدنه + نتیجه )
تقسیم بندی می‌کنیم؛ در قسمت مقدمه نویسنده می‌بایست مقدمه‌ای از آنچه که اتفاق افتاده است یا مقدمه‌ای از احساسات اتلاف شده بیان کند همچنین در قسمت مقدمه هرچه که بیان شده دلایل آن و اینکه چه احساساتی را در بر می‌گیرد می‌بایست در قسمت بدنه شرح داده شود؛
حال به بررسی قسمت مقدمه می‌پردازیم :
"در دل شب‌هایی که سکوت، تنها همدمش بود، دختری با دلی پر از آرزوهای ناگفته، در دفتر خاطراتش می‌نوشت.
در این قسمت دلنویس جمله بندی مناسبی داشته و جای ارکان جمله عوض نشده است.
همین مقدمه چون متنی ادبی و سرشار از احساسات است و خواننده باید با این احساسات ارتباط برقرار کنند پس باید جمله بندی به طوری باشد که خواننده در حین خواندن گیر نکند که این موضوعاصلا رعایت نشده و این مورد حتی در مابقی پارت‌های دلنوشته نیز مشخص است.
در ادامه‌ی مقدمه نویسنده می‌بایست متنی به عنوان بدنه قرار دهد که دلایل و احساسات متن فوق را بیان کند
صفحات سفید را با اشک‌هایش رنگین کرده بود، هر کلمه گواهی بر عشق و غمی بود که در دلش جا مانده بود. او به دنیای خیالی‌اش پناه می‌برد، جایی که می‌توانست با آن پسر، که هرگز به او نرسید، زندگی کند.
در این قسمت نویسنده طبق انتظار به ادامه‌ی بخش اول می‌پردازد و موضوع را در این بخش عوض نکرده است، در این قسمت بیان دلنویس برای مخاطب روان است.
و در قسمت اخر که به عنوان نتیجه‌گیری تلقی می‌شود نویسنده می‌بایست نتایج و یا دلایل آن احساسات خود و حال و روز زندگی‌اش را بیان کند.
اما واقعیت، همچنان تلخ و سرد، او را در آغوش می‌فشرد و او را به یاد عشق گمشده‌اش می‌انداخت..."
این متن به عنوان نتیجه‌گیریِ مقدمه مناسب است و ارتباط خوبی با بدنه دلنوشته دارد.
مقدمه در قدم اول باید با عنوان و ژانر تطابق داشته باشد.
اندازه مقدمه باید از اندازه مطلوبی برخوردار باشد تا خواننده از خواندن آن خسته نشود.
اندازه پیشنهادی برای مقدمه بین ۵ تا ۱۰ خط می‌باشد که دلنوشته مقدمه‌ای حدود ۸ خط دارد که تعداد آن مناسب بوده و طولانی نیست. تاکید بر مقدمه‌ی یک دلنوشته بسیار مهم است زیرا مقدمه باعث می‌شود ارتباط گرفتن خواننده با دلنوشته بیشتر شود.
« انسجام »
بین پارت‌های یک دلنوشته ادبی می‌بایست انسجام کاملا برقرار باشد.
انسجام از ۳ لحاظ ادبی، نگارشی و محتوایی بررسی خواهد شد
انسجام ادبی: منظور از انسجام ادبی رعایت لحن دلنوشته و عدم پرش لحن است.
دلنوشته یک اثر ادبی است، بهتر است لحن تمامی پارت‌ها ادبی باشد زیرا خواننده با لحن ادبی بهتر می‌تواند احساسات را دریافت کند و به ژرف معنی و مفهوم دلنوشته پی ببرد و در این دلنوشته این موضوع به خوبی رعایت شده و انسجام ادبی از ابتدای تا انتهای پارت‌ها رعایت شده و سبک و لحن متون ثابت و یکسان است.
استفاده از آرایه در برخی از پارت‌ها دیده می‌شود ولی بسیاری از پارت‌ها فاقد آرایه هستند ولی دلنوشته توازن کافی را دارد.
انسجام نگارشی: انسجام نگارشی باید به گونه‌ای باشد که نویسنده در یک پارت ۳ خط قرار ندهد و در پارت بعدی ۶ یا ۷ خط.
حجم پارت‌ها هیچ تاکیدی نیست که شبیه به هم باشند اما باید حجم مشابه و نزدیک به همی داشته باشند که اندازه پارت‌ها یکسان نبوده و حدود پنج الی ده خط متفاوت است.
اندازه‌ی پارت‌ها تقریبا باهم هماهنگ نیست. دلنویس عزیز از انسجام نگارشی تا حد زیادی پیروی کرده و تنها چند مشکل وجود داشت:
کند. اما✖️کند، اما✔️
کافی‌اند. اما✖️کافی‌اند، اما✔️
درست از بود یا به..✖️درست از بود یا به...✔️
می‌پاشد. اما در غیبت✖️می‌پاشد، اما در غیبت✔️
گذرانده‌ام. اما اکنون✖️گذرانده‌ام، اما اکنون✔️
عمیق است. اما✖️عمیق است، اما✔️
در دلنوشته املای صحیح واژگان به کار گرفته شده بود ولی یک ایراد وجود داشت:
ذهنم می‌نوشتم به قوری✖️
ذهنم می‌نوشم به قوری✔️
رعایت اصول نگارشی در زیبایی و ظاهر متن تاثیر بسیاری دارد
همچنین خوانش و انتقال مفهوم و احساسات را برای خواننده راحت می‌کند همچنین حفظ نیم فاصله‌ها رعایت شده‌اند.
علائم نگارشی مثل نقطه در دلنوشته زیاد به کار رفته شده.
انسجام محتوایی: همچنین در انسجام محتوایی باید موضوع و احساسات بکار رفته در تمامی پارت‌ها یکسان و مشابه باشد که پارت‌های دلنوشته حول یک محور و موضوعی خاص می‌چرخند و پرش موضوعی ندارند ولی همانطور که گفته شد با ژانر دلنوشته کفایت نمی‌کند و به تنهایی زیاد مرتبط نیستند.
« هدف »
هدف و ایده انتخابی نویسنده باید جدید و دور از کلیشه باشد
اما اگر مانند بسیاری از دلنوشته‌ها هدف اصلی کلیشه‌ای بود نویسنده حتما باید با مواردی که باعث زیبایی دلنوشته می‌شوند همراه با قلم نويسنده این کلیشگی دور شود. مشخص است که هدف دلنوشته تقریبا تکراری و کلیشه است
اما چیزی که باعث صرف نظر کردن از این موضوع شده پردازش کافی و تقریبا عمیق نویسنده است که خواننده را سعی دارد به ژرف موضوع ببرد در غیر این صورت استفاده از کلمات و ترکیب‌های جذاب در حد خیلی خوبی قرار داشت.
همانطور که گفته شد این دلنوشته یک موضوعی را بیان کرده که کلیشه‌ای است اما دلنویس با قلم خود از کلیشه‌ای بودن آن کاسته و به زیبایی دلنوشته را به پایان رسانده. هدف دلنوشته قدرت جذب نسبتا خوبی دارد و منظور نویسنده را به خواننده منتقل می‌کند.
« دستور زبانی »
همانطور که در بالا هم اشاره کردیم
دلنوشته یک اثر ادبی است و بهتر است که به لحن ادبی نگارش شود زیرا باعث زیبایی هرچه بیشتر متن می‌شود و در انتقال احساسات کمک می‌کند که لحن این دلنوشته ادبی است و در طول تمام پارت‌ها یکسان بوده است
قسمت بعدی در این رکن مورد بررسی قرار می‌گیرد ساختمان دلنوشته است.
نویسنده گاهی می‌تواند برای زیبایی بیشتر دلنوشته خود جای ارکان جمله را جابه جا کند(جابه‌جایی فاعل و مفعول)
اما این جابه‌جایی نباید به صورتی باشد که ساختمان جمله بهم بریزد و خواننده متوجه منظور نشود. در این دلنوشته به طور کلی ارکان جمله سر جای خودشان قرار گرفته و دلنویس شیوه عادی جمله را در پیش گرفته بود و فعل‌ها مدام ماضی و مضارع نمی‌شدند.
همانطور که گفته شده این مورد سبب زیبایی متن می‌شود ولی باعث شباهت دلنوشته به شعر می‌شود و باعث می‌شود متن بیشتر شکل غیر ادبی را به خود بگیرد.
تمام ضمایر با افعال خودشان به کار گرفته شده بودند.
با به کارگیری کلمات مناسب در جملات، به زیباتر شدن دلنوشته بسیار کمک کرده بود.
« دستور ادبی »
استفاده از آرایه‌های ادبی و کلمات جدید متنوع در یک دلنوشته کاملا اجباری هستند.
این آرایه‌های ادبی هستند که یک متن ساده را تبدیل به متن ادبی می‌کنند. هرچه بیشتر از آرایه‌های ادبی در دلنوشته استفاده شود بهتر و زیباتر خواهد بود.
نویسنده باید سعی کند از آرایه‌های متنوعی بهره بگیرد و میزان استفاده را بالا ببرد نه اینکه در کل دلنوشته شاید یک یا دو آرایه‌ی تکراری استفاده شود که این موضوع رعایت نشده بود.
در دلنوشته هر چه تعداد آرایه‌های ادبی بیشتر باشد دلنوشته‌ی زیبا‌تری خواهیم داشت.
از آنجا لحن دلنوشته ادبی است، دلنویس می‌توانست از آرایه‌های بیشتر و متنوع تری بهره ببرد.
در دلنوشته از آرایه‌ی
تشخیص: سکوت، تنها همدمش بود
کنایه: کشتی خیالی ذهنم دل به دریا زده
استفاده شده.
استفاده از کلمات جدید و متنوع به دلنوشته روح تازه‌ای می‌بخشند و باعث زینت دلنوشته می‌شوند؛
اما این کلمات نباید طوری گنگ و عجیب باشند که خواننده برای فهمیدن معنای آن چندین لغت‌نامه را زیر و رو کند!
دلنوشته به سبک ادبی نوشته شده بود و از کلمهی ثقیل و پیچیده بسیار در آن استفاده نشده بود و مخاطب برای درک دلنوشته دچار مشکل نمی‌شود هرچند که کلمات تکراری در دلنوشته مشاهده می‌شود.
