راهنمای نگارش نقد – نقد آثار هنری علاوه بر اینکه به هنرمند برای ادامه مسیرش کمک می‌کند، می‌تواند وسیله‌ای برای شناخت آن هنر برای مخاطبان اثر نیز باشد. بنابراین یکی از راه‌هایی که معلم هنر می‌تواند هنر را به دانش‌آموزان بشناساند نقد هنری است
آموزشی راهنمای نگارش نقد
- نویسنده موضوع -پریزاد-
- تاریخ شروع
اطلاعات موضوع
با نقد هنری دانش‌آموز زمان بیشتری را با اثر هنری خواهد گذراند و ریزبینانه به نکاتی که ممکن است در ابتدا از چشم پوشیده بماند توجه خواهد کرد. علاوه بر این، معلم می‌تواند به دانش‌آموزان خود کمک کند تا خلاقانه کارهای یکدیگر را نقد کنند. نقد یک استراتژی بحث شفاهی یا مکتوب است که برای تحلیل، توصیف و تفسیر آثار هنری استفاده می‌شود. اصولاً هر بیننده‌ای به گونه‌ای شخصی و متفاوت یک اثر هنری را مشاهده می‌کند، ولی همین بیننده با یادگیری اصول صحیح و درک راهکارهای ساده می‌تواند یک اثر هنری را بررسی و تجزیه و تحلیل کند.
در ذیل هر یک از این مراحل سؤالات ارزشمندی آمده است که می‌تواند برای نقد هر یک از هنرها مورد استفاده قرار گیرد. شما معلمان عزیز هنر اگر از این سؤالات استفاده کرده و به آن‌ها پاسخ دهید یک روش جامع برای نقد آثار هنری خواهید داشت. البته این فرایند برای یادگیری و استفاده آسان دانش‌آموزان به زمان نیاز دارد و مدتی طول خواهد کشید. یک اثر نقاشی یا یک عکس هنری را به نمایش بگذارید و شروع کنید.
توصیف
از دانش‌آموزان بخواهید کار را بدون استفاده از کلمات ارزشی مانند «زیبا» یا «زشت» شرح دهند. از آن‌ها بخواهید خیلی واقع‌گرایانه هرچه را که می‌بینند توصیف کنند و به همه جزئیات توجه داشته باشند. پاسخ به سؤالات زیر به شرح اثر منجر خواهد شد:
۱. پدید‌آورنده اثر کیست؟
۲. نوع اثر را مشخص کنید. (از دانش‌آموز بخواهید شاخه و زیرشاخه اثر را بیان کند.)
از دانش‌آموزان بخواهید کار را بدون استفاده از کلمات ارزشی مانند «زیبا» یا «زشت» شرح دهند. از آن‌ها بخواهید خیلی واقع‌گرایانه هرچه را که می‌بینند توصیف کنند و به همه جزئیات توجه داشته باشند. پاسخ به سؤالات زیر به شرح اثر منجر خواهد شد:
۱. پدید‌آورنده اثر کیست؟
۲. نوع اثر را مشخص کنید. (از دانش‌آموز بخواهید شاخه و زیرشاخه اثر را بیان کند.)
. عنوان اثر چیست؟
۴. این اثر در چه زمانی خلق شده است؟
۵. چه زمانی از شب یا روز است؟ چگونه می‌توانید آن را بیان کنید؟
۶. در اولین نگاه به تصویر چه چیزی توجه شما را جلب می‌کند؟
۷. چه رویداد تاریخی مهمی هم‌زمان با خلق اثر در آن مکان وجود داشته و چگونه در نحوه خلق این اثر دخالت داشته است؟
۸. چه رنگ‌هایی می‌بینید و هر یک را چگونه توصیف می‌کنید؟
۹. عناصر کار ( مثلاً خط‌ها، شکل‌ها، نور و فضا) را شرح دهید.
۱۰. کیفیت فنی کار( یعنی ابزار و مواد) را شرح دهید.
۱۱. موضوع را شرح دهید. کل تصویر درباره چیست؟ آیا تصویر قابل درک است
۴. این اثر در چه زمانی خلق شده است؟
۵. چه زمانی از شب یا روز است؟ چگونه می‌توانید آن را بیان کنید؟
۶. در اولین نگاه به تصویر چه چیزی توجه شما را جلب می‌کند؟
۷. چه رویداد تاریخی مهمی هم‌زمان با خلق اثر در آن مکان وجود داشته و چگونه در نحوه خلق این اثر دخالت داشته است؟
۸. چه رنگ‌هایی می‌بینید و هر یک را چگونه توصیف می‌کنید؟
۹. عناصر کار ( مثلاً خط‌ها، شکل‌ها، نور و فضا) را شرح دهید.
۱۰. کیفیت فنی کار( یعنی ابزار و مواد) را شرح دهید.
۱۱. موضوع را شرح دهید. کل تصویر درباره چیست؟ آیا تصویر قابل درک است
تحلیل
در این مرحله به طور ذهنی این بخش‌ها یا عناصر را از هم جدا کنید: از نظر بافت، شکل، نور، فرم، تاریک و روشنی و خصوصیات حسی؛ سپس نحوه استفاده هنرمند از آن‌ها را جهت سازماندهی عناصر برای ایجاد یک ترکیب کامل شرح دهید.
در این مرحله به طور ذهنی این بخش‌ها یا عناصر را از هم جدا کنید: از نظر بافت، شکل، نور، فرم، تاریک و روشنی و خصوصیات حسی؛ سپس نحوه استفاده هنرمند از آن‌ها را جهت سازماندهی عناصر برای ایجاد یک ترکیب کامل شرح دهید.
۱. هنرمند از رنگ‌ها چگونه استفاده کرده است؟
۲. رنگ‌ها چه تأثیری در کیفیت اثر دارند؟
۳. هنرمند از اشکال در کار چگونه استفاده کرده است؟
۴. از خطوط در کار چگونه استفاده شده است؟ آیا هنرمند از خط‌ها به عنوان یک بخش مهم یا غالب استفاده کرده است و یا خطوط نقش متفاوت دیگری دارند؟
۵. بافت در کار چه نقشی دارد؟ آیا هنرمند از توهم بافت استفاده کرده است؟
۶. هنرمند از نور در کار چگونه استفاده کرده است؟ آیا توهم یک صحنه با چراغ و سایه وجود دارد و یا از نور و تاریکی به روشی انتزاعی‌تر استفاده شده است؟
۲. رنگ‌ها چه تأثیری در کیفیت اثر دارند؟
۳. هنرمند از اشکال در کار چگونه استفاده کرده است؟
۴. از خطوط در کار چگونه استفاده شده است؟ آیا هنرمند از خط‌ها به عنوان یک بخش مهم یا غالب استفاده کرده است و یا خطوط نقش متفاوت دیگری دارند؟
۵. بافت در کار چه نقشی دارد؟ آیا هنرمند از توهم بافت استفاده کرده است؟
۶. هنرمند از نور در کار چگونه استفاده کرده است؟ آیا توهم یک صحنه با چراغ و سایه وجود دارد و یا از نور و تاریکی به روشی انتزاعی‌تر استفاده شده است؟
۶. هنرمند از نور در کار چگونه استفاده کرده است؟ آیا توهم یک صحنه با چراغ و سایه وجود دارد و یا از نور و تاریکی به روشی انتزاعی‌تر استفاده شده است؟
۷. به برخی نقاط تأکید در اثر (صحنه خاص، شکل یا حرکت) اشاره کنید.
۸. چه رابطه‌ای بین سوژه‌ها یا شخصیت‌ها وجود دارد؟
۹. به برخی از شباهت‌ها در در اثر اشاره کنید؟ (مثل تکرار خطوط و …)
۱۰. تأثیر بصری و روحیه کلی کار چگونه است؟
۱۱. هنرمند از ابزارهای کارش برای دستیابی به یک شیوه نگاه خاص و یا نقطه تأکید چگونه استفاده کرده است؟
۷. به برخی نقاط تأکید در اثر (صحنه خاص، شکل یا حرکت) اشاره کنید.
۸. چه رابطه‌ای بین سوژه‌ها یا شخصیت‌ها وجود دارد؟
۹. به برخی از شباهت‌ها در در اثر اشاره کنید؟ (مثل تکرار خطوط و …)
۱۰. تأثیر بصری و روحیه کلی کار چگونه است؟
۱۱. هنرمند از ابزارهای کارش برای دستیابی به یک شیوه نگاه خاص و یا نقطه تأکید چگونه استفاده کرده است؟
تفسیر
این بخش، توضیح معنای کار براساس آموخته‌هاست و اینکه اثر چگونه بر روی افکار و احساس شما تأثیر می‌گذارد. با سؤالات زیر پاسخ مناسب برای این پرسش را پیدا خواهید کرد: هنرمند در تلاش بوده که چه بگوید؟
۱. به نظر شما این اثر چه معنایی دارد؟
۲. این موضوع برای شما چه معنایی دارد؟
این بخش، توضیح معنای کار براساس آموخته‌هاست و اینکه اثر چگونه بر روی افکار و احساس شما تأثیر می‌گذارد. با سؤالات زیر پاسخ مناسب برای این پرسش را پیدا خواهید کرد: هنرمند در تلاش بوده که چه بگوید؟
۱. به نظر شما این اثر چه معنایی دارد؟
۲. این موضوع برای شما چه معنایی دارد؟
