آموزشی ردیف

[mobina01]

ردیف در شعر فارسی به واژه یا واژه‌هایی اشاره می‌کند که به‌صورت مکرر و بدون هیچ تغییری در آخر بیت‌ها یا مصراع‌های شعر و پس از قافیه می‌آیند.
ردیف در شعر فارسی اهمیت زیادی دارد

 

[mobina01]

ردیف می‌تواند از یک هجا تا چند کلمه باشد، و گاهی ردیف خود یک جملهٔ کامل است.
با این حال، بیشتر ردیف‌ها از یک اسم یا فعل تشکیل شده‌اند و فعل «است»

 

[mobina01]

مسلمانان مرا وقتی دلی بود ….. که با وی گفتمی گر مشکلی بود

به گردابی چو می افتادم ازغم ….. به تدبیرش امید ساحلی بود

بود در مصراع اول،دوم و سوم ردیف است

 

[mobina01]

سرو چمان من چرا میل چمن نمی کند همدم گل نمی شود یاد سمن نمی کند

نمیکند در مصرع های دوم و چهارم ردیف است

 

[mobina01]

بررسی کارکرد ردیف​

ردیف به عنوان یکی از ارکان موسیقی کناری, نقش عمده ای در شعر کلاسیک فارسی ایفا نموده است و پارسی سرایان از دیرباز به سرودن اشعار مردف توجه نشان داده اند. در اشعار ابتدایی فارسی, کمتر از ردیف استفاده شده است اما هر چه شعر فارسی به سوی تکامل روی نهاده, کاربرد ردیف نیز بیشتر نمود پیدا کرده و شاعران به مرور از کاربرد ردیف های ساده به سوی استفاده از ردیف های کارکرد رفتند

 

[mobina01]

یکی از شاعرانی که توجه ویژه ای به ردیف نشان داده و کاربرد انواع ردیف در شعر او تنوع و کاربرد بالایی دارد, خاقانی است

 

[mobina01]

آمار انواع ردیف نیز نشان می دهد که ردیف های فعلی پرکاربردترین نوع ردیف در شعر خاقانی هستند.

 

[mobina01]

عمده ترین کارکردهای ردیف در شعر این شاعر عبارتند از:

1. ایجاد وحدت میان شاعر و مخاطب,
2. هماهنگی ردیف با مضمون شعر,
3. ایجاد صور خیال و ترکیبات جدید,
4. برجسته سازی یک تصویر یا مضمون

 

[mobina01]

1. القای حس درونی شاعر,
2. ایجاد وحدت
3. ایجاد تخیل و اندیشه,
4. تقویت موسیقی شعر,
5. ایجاد لذت دیداری
6. پوشاندن عیوب قافیه.

 

[mobina01]

اهمیت ردیف در شعر​

«ردیف را باید یکی از نعمت‌های بزرگ شعر فارسی دانست در صورتی که بلای جان معانی و احساسات شاعر نباشد؛ زیرا از چند جهت به شعر زیبایی و اهمیت می‌بخشد:
۱. از نظر موسیقی: ردیف در حقیقت برای تکمیل قافیه به کار می‌رود و به طور قطع می‌توان ادعا کرد که حدود هشتاد درصد غزلیات خوب زبان فارسی همه دارای ردیف هستند.
۲. از نظر معانی و کمک به تداعی‌های شاعر: اگرچه ردیف آزادی احساس و تخیل را از شاعر می‌گیرد، اما مجال تأمل بیشتری به او می‌دهد که قافیه را با آن ردیف در نظر بگیرد و مفهومی را به ذهن بیاورد.» (شفیعی‌کدکنی:۱۳۸-۱۴۲)