معرفی کتاب رقص مرگ

[STARLET]

کتاب صوتی رقص مرگ داستانی کوتاه به قلم نویسنده‌ی نامدار ایرانی، بزرگ علوی است. این اثر که نخستین بار در قالب مجموعه داستانِ «چمدان» به چاپ رسید، درباره‌ی آشناییِ پرماجرای یک زندانی سیاسی با مردی محکوم به اعدام است.

 

[STARLET]

درباره کتاب صوتی رقص مرگ:
بزرگ علوی بی‌تردید یکی از بزرگ‌ترین چهره‌ها در ادبیات معاصر ایران است. سهم او در پایه‌ریزی و اعتلای داستان‌نویسی مدرن در زبان فارسی، اگر بیشتر از چهره‌هایی چون صادق هدایت و محمدعلی جمالزاده نباشد، قطعاً کمتر هم نیست. انبوهی از داستان‌های رئالیستیِ جذاب که آکنده از مضامین انتقادی‌، و بیانگر روحیه‌ی حساس و نگاه تیزبینِ نویسنده‌اند، میراث مهمِ به‌جامانده از وی است.

 

[STARLET]

اگرچه بزرگ علوی را بیشتر با رمان کم‌نظیر «چشم‌هایش» می‌شناسیم، نباید فراموش کنیم که او در طول دوران فعالیت ادبی‌اش آثار ارزنده‌ی دیگری نیز به رشته‌ی تحریر درآورد، که هر یک به نوبه‌ی خود ارزشمند و درخور توجه‌اند. کتاب چمدان یکی از همین آثار است. این مجموعه داستان که نخستین بار در سال 1313 منتشر شد، از چند داستان کوتاه با درونمایه‌ی اجتماعی تشکیل شده است. یکی از بهترینِ این داستان‌ها «رقص مرگ» نام دارد، که کتاب حاضر روایتِ صوتی آن با صدایِ گرم منوچهر علیپور است.

این داستان از زبان زندانی سیاسی‌ای روایت می‌شود که دوران حبس خود را در بندِ ویژه‌ی قاتلان و بزهکاران می‌گذراند. داستان با توصیف شخصیتی به نام مرتضی آغاز می‌شود. او که به جرم ارتکاب قتل، محکوم به اعدام گشته، اکنون کاری جز این ندارد که روزهای باقی‌مانده از زندگی خود را در انتظار روز اجرای حکمِ مرگ خود بگذراند.

 

[STARLET]

با این حل نکته‌ای رازآلود در این میان وجود دارد؛ و آن این است که مجرمیت مرتضی تنها به واسطه‌ی اعتراف خود او محرز شده است و هیچ دلیل محکمه‌پسند دیگری برای اثبات قاتل بودن او وجود ندارد. ماجرا وقتی عجیب‌تر می‌شود که پای دختری به نام مارگریتا نیز به میان می‌آید. او که بعضی از روزها به ملاقات مرتضی می‌آید، گویی از رازهایی باخبر است.

مارگریتا کیست که این‌چنین فکر مرتضی را به مشغول کرده است؟ به علاوه، پرسش مهم دیگری نیز در طول داستان مطرح می‌گردد: به فرض که مرتضی قاتل است؛ با این حال چرا او هیچ میلی به ارائه‌ی درخواست استیناف و استفاده از حقوق قانونی‌اش برای نجات جان خود ندارد؟ اینها و بسیاری از پرسش‌های دیگر، گره‌های مهم روایت در داستانِ جذاب و فراموش‌نشدنیِ رقص مرگ‌اند؛ گره‌هایی که بزرگ علوی، با مهارت تمام آنها را پیش چشم شما از هم می‌گشاید

 

[STARLET]

کتاب صوتی رقص مرگ مناسب چه کسانی است؟
علاقه‌مندان به داستان‌های کوتاه فارسی، خصوصاً دوست‌داران روایت‌های اجتماعی و رئالیستی، بی‌شک این اثر را جذاب و باب طبع خود خواهند یافت.

 

[STARLET]

با بزرگ علوی بیشتر آشنا شویم:
بزرگ علوی (Bozorg Alavi) از مهم‌ترین نام‌ها در ادبیات داستانی این مرز و بوم است. او که گرایشات سوسیالیسیتی پررنگی داشت، هرگز هنر و ادبیات را جدا از ساختارهای سیاسی و اجتماعی حاکم در جامعه نمی‌دید. به همین خاطر غالب آثارش، حتی داستان‌های عاشقانه‌اش، مملو از رگه‌های تند و تیزِ انتقادی‌اند.

او در شهر تهران و به سال 1283 متولد شد. مدتی را به اتهام فعالیت‌های مخرب سیاسی در زندان رژیم رضاشاه گذراند. زبان قلمش پس از آزادی نه تنها کند نشد، بلکه تیزتر گردید. باری، او سرانجام در سال 1375، پس از عمری فعالیت سیاسی و هنری، و پس از سفرهای گوناگون به نقاط مختلف جهان، دار فانی را وداع گفت. پیکر وی در شهر برلین آلمان به خاک سپرده شده است. از آثار بزرگ علوی‌ می‌توان به این موارد اشاره کرد: «چشم‌هایش، ورق‌پاره‌های زندان، چمدان، سالاری‌ها، گیله مرد».

 

[STARLET]

در بخشی از کتاب صوتی رقص مرگ می‌شنویم:
به این نخستین ملاقات با مارگریتا، هم‌اتاق من در زندان موقت زیاد اهمیت می‌داد. به این اولین دیدار که او را از جمود روزانه‌ی زندگی به حرکت کشاند و به آن آخرین ملاقات که زندگی برای او معنی و مقصدی پیدا کرد. آخرین دفعه که به او فریاد زده بود: «مارگریتا، مارگریتا! به هیچ‌ک.س نگویی! به هیچ‌ک.س...»

شاید آخرین دیدار آن روز نبوده؛ شاید دیروز صبح هم که از زندان بیرون می‌رفته است، دم در زندان، همانجایی که اتومبیل‌ها می‌ایستند و پاسبان‌ها کسان زندانیان را می‌تارانند که مبادا به آنها حرفی بزنند، شاید دم در زندان او را دیده است؛ شاید هم یک دفعه‌ی دیگر، مارگریتا نعش او را دیده است. این آخرین ملاقات را مرتضی دیگر نمی‌تواند حکایت کند. اما ملاقات اول خودش را برای من تعریف کرد. تمام احساسات و لذت‌هایی را که برده، اضطراب و تپس دلی که برایش دست داده بود، همه را برای من گفته است.