روانشناسی روانشناسی، حافظه و مغز

[اِمانو]

حافظه یکی از مهمترین کارکردهای ذهن انسان است. از به یاد آوردن جزئیات اساسی درباره خود تا واقعیت های دنیوی مانند آنچه برای صبحانه خوردید یا رنگ مورد علاقه شما را شامل می شود، حافظه باعث می شد تا ما اتفاقات روزمره زندگی را مانند یک سریال و توالی به خاطر آوریم. همانطور که وجود حافظه تاثیر بسیار مثبتی در زندگی ما دارد، از بین رفتن آن نیز تاثیرات بسیار منفی می تواند بر زندگی ما بگذارد.

خاطرات و حافظه از طریق برهم کنش های پیچیده در مغز شکل می گیرند و برای همه چیز، از زبان گرفته تا روابط، تا کارهای روزمره ضروری است. در حالی که حافظه نقش مهمی در زندگی ما دارد، اما حافظه بدون خطا نیست. حافظه به راحتی و غیر عمدی می تواند تحریف، خراب و یا تغییر یابد. به همین ترتیب، در حالی که ما می توانیم برای بیشتر بخش های زندگی روزانه خود به حافظه تکیه کنیم، اما حافظه یک منبع اطلاعات غیرقابل اطمینان است، به ویژه هنگامی که به گذشته دور مربوط می شود.

 

[اِمانو]

درک تاریخی از حافظه:
در طول تاریخ، حافظه، شاعران، فیلسوفان و متفکران زیادی را مجذوب خود کرده و از آن الهام گرفته اند. از آنجایی که سؤالات مربوط به حافظه برای سؤالات مرتبط با هویت، اراده آزاد، زبان و … اهمیت بسزایی دارد، حافظه در هر دو حوزه هنری و علوم مورد مطالعه و توجه بوده است.

فیلسوفان غالباً حافظه را نوعی تمبر بر مغز می دانستند، این تمبر اثری ثابت از تجربیات و دانش گذشته است. برخی همچنین استدلال می کنند که یادگیری به معنای گسترده فرایندی از یادآوری چیزهایی است که ما فراموش کرده ایم و اینکه این خاطرات منبع پدیده هایی مانند دژوا و دیگر احساسات غیر قابل توضیح هستند. از سال های دور دانشمندان و فیلسوفان به دنبال کشف حقیقت حافظه بوده اند.

 

[اِمانو]

مغز و حافظه:
هنوز هم در مورد شیوه های شکل گیری حافظه در مغز، ذخیره و بازیابی اطلاعات، تحقیقات زیادی صورت می گیرد. مطالعات نشان داده اند که خاطرات می توانند با تشکیل سیناپس های جدید و تقویت اتصالات موجود، ساختار مغز را تغییر دهند. گروه های مختلف نورون مسئول خاطرات مختلف هستند.

 

[اِمانو]

حافظه و خواب:
خواب نقش مهمی در شکل گیری حافظه دارد. در حالی که مطالعات هنوز هم در مورد نقشی که خواب برای ایجاد حافظه ایفا می کند، ادامه دارد، این تحلیل وجود دارد که خواب زمان مهمی است که در آن وقایع روز پردازش می شود و حافظه شکل می گیرد. به طور خاص، خواب به تثبیت خاطرات و ایجاد خاطرات طولانی مدت در مغز کمک می کند. کم خوابی و یا خوابیدن بیش از حد، می تواند بر شکل گیری حافظه و به یاد آوردن تأثیرات منفی بگذارد.

 

[اِمانو]

حافظه بلند مدت در مقابل حافظه کوتاه مدت:
یکی از تفاوت های اساسی بین انواع مختلف حافظه، حافظه بلند مدت در مقابل حافظه کوتاه مدت است. حافظه کوتاه مدت فقط برای مدت زمان محدود، بطور معمول تنها برای چند دقیقه و گاهی اوقات فقط چند ثانیه باقی می مانند. یک نمونه از حافظه کوتاه مدت می تواند امکان به خاطرسپاری یک شماره تلفن باشد.

حافظه طولانی مدت به خاطراتی گفته می شود که برای مدت طولانی در حافظه ذخیره می شوند، اغلب به طور نامحدود. این خاطرات در مغز تثبیت و رمزگذاری می شوند و انواع مختلف حافظه در مکان های مختلف ذخیره می شوند. حافظه بلندمدت بعضی اوقات با سیستم های فن آوری مانند هارد دیسک رایانه مقایسه می شود، ذخیره سازی برای طولانی مدت فرایندی پیچیده است که هنوز کاملاً درک نشده است. حافظه طولانی مدت هم در معرض فرایند طبیعی فراموشی قرار دارند که نیازمند یادآوری منظم هستند. حافظه طولانی دسته بندی مختلفی دارد که عبارتند از: حافظه صریح، حافظه ضمنی، حافظه اپیزودیک، حافظه معنایی، حافظه رویه ای و … می شود.

 

[اِمانو]

صریح و روشن در برابر حافظه ضمنی:
هر دو حافظه صریح و ضمنی اشکالی از حافظه بلند مدت هستند. حافظه آشکار به به‌یادآوری آگاهانه و عمدی اطلاعات و تجربیات قبلی و مفاهیم است. مانند به یادآوری پایتخت کشور ایران یا به خاطر آوردن بیمارستانی که در آن به دنیا آمده اید. حتی وقتی یادآوری اطلاعات آسان باشد، حافظه صریح شامل تلاش عمدی است. انواع حافظه صریح شامل حافظه اپیزودیک و معنایی است.

از طرف دیگر حافظه ضمنی نوعی حافظه طولانی مدت است که ناخودآگاه است و بدون فکر کردن در مورد آن اتفاق می افتد. مانند زمانی که بدون توجه به مسیر از سرکار به خانه آمده اید، در این حالت شما از حافظه ضمنی استفاده کرده اید. حافظه ضمنی غالباً ارتباط نزدیکی با حافظه حرکتی دارد و اغلب شامل فرایندهای جسمی است که بارها انجام شده اند و دیگر نیازی به تلاش آگاهانه ندارند.

 

[اِمانو]

حافظه اپیزودیک:
حافظه اپیزودیک یا زندگی نامه ای یا رویدادی نوعی حافظه صریح طولانی مدت است که به خاطرات و وقایع خاصی اشاره دارد. حافظه اپیزودیک هم شامل وقایع عمومی، مانند جشن تولد یا تاریخ اولین مناسبت ها است، و هم موارد خاص است که اغلب به آن خاطرات flashbulb گفته می شود، اخاطرات و وقایعی که بار عاطفی بالایی دارند مانند تیراندازی در مدرسه یا حمله تروریستی.

 

[اِمانو]

حافظه رویه ای
حافظه رویه ای نوعی حافظه ضمنی طولانی مدت است که اغلب شامل فعالیت های بدنی می شود که از طریق تکرار ایجاد می شود. نمونه هایی از حافظه رویه ای مانند دوچرخه سواری، یادگیری رانندگی یا پرتاب در بیس بال است.

 

[اِمانو]

حافظه توپوگرافی:
حافظه توپوگرافی به حافظه ای گفته می شود که مربوط به فضا و مکان می باشد. افرادی که از جهت گیری خوبی برخوردار هستند، دارای یک حس توسعه یافته از حافظه توپوگرافی هستند، در حالی که افرادی که به راحتی گم می شوند از نوع ضعیفی از این حافظه بهرمند هستند. حافظه توپوگرافی می تواند به جهت ها و مکان ها و همچنین سرنخ های دیداری که در حافظه داریم اشاره کند.

 

[اِمانو]

حافظه معنایی:
حافظه معنایی نوعی حافظه صریح طولانی مدت است. معمولاً به دانش انباشته شده اشاره دارد، از اطلاعاتی مانند جدول تناوبی عناصر گرفته تا نام دوستانتان و …. حافظه معنایی غالباً به واسطه فرهنگ و تجربه، از جمله عواملی مانند خانواده، تحصیلات و شغل ایجاد می شود.