حقوق بین‌الملل روز عدالت بین‌المللی؛ فرصتی برای گسترش فرهنگ عدالت در جهان

[-pariya-]

روز جهانی عدالت بین المللی می‌تواند یک تاریخ مشترک جهانی را برای همه افراد بشر فراهم سازد تا بیشتر به عدالت متعهد شوند و در ایجاد فرهنگ عدالت و صلح سهیم باشند.

 

[-pariya-]

محمدمهدی سیدناصری، مترجم و نویسنده، مدرس و پژوهشگر حوزه حقوق و روابط بین‌الملل در یادداشتی با اشاره به روز جهانی عدالت بین المللی که می‌تواند یک تاریخ مشترک جهانی را برای همه افراد بشر فراهم سازد تا بیشتر به عدالت متعهد شوند و در ایجاد فرهنگ عدالت و صلح سهیم باشند پرداخته است.

 

[-pariya-]

اگرچه عدالت مفهومی بسیار پیچیده و دشوار بوده و فلاسفه بزرگ جهان در تبیین آن نظرات مختلفی را مطرح کرده‌اند؛ اما پذیرش حداقلی آن در عصر بین المللی حاضر و رفع تبعیض‌ها و نابرابری‌های آشکار و روشن آرمانی همگانی است. روز جهانی عدالت بین المللی می‌تواند یک تاریخ مشترک جهانی را برای همه افراد بشر فراهم سازد

 

[-pariya-]

تا بیشتر به عدالت متعهد شوند و در ایجاد فرهنگ عدالت و صلح سهیم باشند. عدالت و صلح و امنیت از جمله نیازهای فطری و ذاتی بشری است و تنها در سایه این موهبت‌های الهی است که می‌توان به رشد و تعالی در جامعه دست یافت.

 

[-pariya-]

از زمانی که با پایان جنگ جهانی دوم دادگاه‌های نظامی بین‌المللی در نورنبرگ و توکیو به جنایات برخی از سران رژیم نازی آلمان و رژیم ژاپن رسیدگی کردند، اندیشه ایجاد یک دادگاه بین‌المللی برای رسیدگی به جرایم بزرگ در جهان به طور جدی مطرح بود

 

[-pariya-]

بالاخره در سال ۱۹۹۸ میلادی به پیشنهاد سازمان ملل متحد کنفرانسی از نمایندگان دیپلماتیک کشورهای عضو در رم برگزار شد که در تاریخ ۱۷ ژوئیه همان سال کلیات طرح مربوط به تشکیل یک دادگاه بین‌المللی را تصویب کرد

 

[-pariya-]

«اساسنامه رم» سندی است برپایه قطعنامه‌های متعدد مجمع عمومی سازمان ملل متحد که حیطه مسئولیت، اختیارات و صلاحیت «دیوان کیفری بین‌المللی» را دقیقاً تعریف کرده است. دیوان کیفری بین‌المللی از اول ژوئیه ۲۰۰۲ میلادی برای حفظ صلح و امنیت در جهان، در لاهه واقع در کشور هلند آغاز به کار کرد

 

[-pariya-]

البته این نهاد را نباید با «دیوان بین‌المللی لاهه» اشتباه گرفت که از ارکان اصلی و قضائی سازمان ملل متحد برای رسیدگی به اختلافات قانونی میان کشورهای جهان است.

 

[-pariya-]

دیوان کیفری بین‌المللی» یک دادگاه کیفری بین‌المللی دائمی است که صلاحیت قضائی آن رسیدگی به جرایم سنگین در حقوق بین‌الملل مانند «نسل‌کشی»، «جنایت علیه بشریت» و «جنایت جنگی» را دربر می‌گیرد. از سال ۲۰۱۰ میلادی «جنایت دست درازی» نیز به این جرایم افزوده شد که شامل حمله نظامی و اشغال کشور دیگر می‌شود. اساسنامه رم «جنایات کانونی» را به صورت زیر تبیین کرده است:

 

[-pariya-]

نسل‌کشی (کشتار اعضای یک گروه ملی، قومی، نژادی یا دینی با هدف نابودی کامل یا بخشی از آن گروه)، جنایت علیه بشریت (در اساس یعنی گسترش منظم نقض حقوق بشر، مانند ناپدید کردن اشخاص، دست درازی جنسی، کوچ اجباری، به بردگی کشاندن و شکنجه)، جنایت جنگی (نقض حقوق بین‌الملل انسانی و کاربرد جنگ‌افزار بیولوژیک، شکنجه، دست درازی یا بمباران عامدانه غیرنظامیان در یک منازعه مسلحانه). جنایت دست درازی (جنگ تجاوزگرانه، محاصره و بمباران بنادر و سواحل و نیز گسیل باندهای مسلح به کشور دیگر)