گردشگری داخلی روستای اورامان تخت | کردستان

[ZAHHRA]

"اختصاصی اینجانب"​

 

[ZAHHRA]

معرفی کلی

موقعیت: در جنوب‌غربی استان کردستان، در شهرستان سروآباد
ارتفاع: حدود ۱۷۰۰ متر از سطح دریا
اقلیم: کوهستانی، با زمستان‌های برفی و تابستان‌های خنک
ثبت جهانی: در سال ۱۴۰۰ (۲۰۲۱) به عنوان میراث جهانی یونسکو در فهرست فرهنگی ایران ثبت شد.

 

[ZAHHRA]

معماری و ساختار روستا

اورامان تخت روی دامنه‌ی کوه ساخته شده و خانه‌ها به صورت پلکانی روی هم قرار گرفته‌اند، یعنی بام یک خانه، حیاط خانه‌ی بالایی است.
به همین دلیل، به آن لقب "ماسوله‌ی کردستان" داده‌اند، اما در واقع بسیار قدیمی‌تر از ماسوله است.
مصالح اصلی خانه‌ها، سنگ، چوب و گل است و نماها بدون ملات سیمان ساخته می‌شوند؛ این تکنیک از دوران باستان حفظ شده است.

 

[ZAHHRA]

وجه تسمیه و ریشه تاریخی نام

نام «اورامان» از واژه‌ی اهورامان یا هورامان می‌آید.
برخی پژوهشگران آن را ترکیبی از دو بخش می‌دانند:
اهورا = خدا / پروردگار در آیین زرتشت
مان = خانه یا سرزمین
بنابراین معنی آن می‌شود: «خانه‌ی اهورامزدا» یا «سرزمین مقدس خدا».

این نشان می‌دهد که منطقه‌ی اورامان در دوران پیش از اسلام، مرکز آیین‌های زرتشتی و مهرپرستی بوده است.

 

[ZAHHRA]

جشن پیر شالیار

هر سال در دو زمان برگزار می‌شود: اواسط بهمن (جشن ازدواج پیر شالیار) و اردیبهشت (جشن بهار).

مردم روستا با لباس‌های کردی، نذر، دف‌نوازی، سماع و رقص‌های آیینی برگزار می‌کنند.

نان مقدسی به نام کلیره می‌پزند و میان مردم تقسیم می‌کنند.

باور دارند که پیر شالیار، عارف و طبیبی بوده که دختر پادشاه بخارا را شفا داده و با او ازدواج کرده است.

این مراسم، ریشه در سنت‌های باستانی دارد و نوعی آمیزه از زرتشتی، آیین مهر و تصوف اسلامی است.

 

[ZAHHRA]

آثار باستانی و تاریخی

در اورامان و اطراف آن، آثار متعددی از دوران باستان کشف شده، از جمله:

کتیبه‌های سنگی اورامان (به زبان یونانی و پهلوی اشکانی) مربوط به دوران اشکانیان، این اسناد روی پوست بز نوشته شده‌اند!

قلعه‌های سنگی باستانی در ارتفاعات اطراف روستا.

بقایای نیایشگاه‌هایی که گمان می‌رود مربوط به پرستش آتش یا مهر بوده‌اند.

 

[ZAHHRA]

موسیقی و زبان

زبان مردم این منطقه، هورامی است، از شاخه‌های کهن زبان کردی و نزدیک به زبان‌های ایرانی باستان.

موسیقی سنتی اورامان بسیار کهن است و دف، شمشال و تنبور از سازهای اصلی آن هستند.

برخی از آهنگ‌ها و سرودهای عرفانی اورامان، ریشه در موسیقی آیینی ایران باستان دارند.

 

[ZAHHRA]

طبیعت و چشم‌انداز

اورامان در دل رشته‌کوه‌های زاگرس قرار دارد.
منطقه پوشیده از چشمه‌های زلال، جنگل‌های بلوط، دره‌های عمیق و رودخانه‌ی سیروان است.
در بهار، منظره‌ی روستا با پوشش گل‌های وحشی و برف قله‌ها، به معنای واقعی رویایی است.