آموزشی زاویه دید در داستان نویسی چیست؟ 4 نوع زاویه دید در رمان | انجمن رمان بوک

[MHP]

در نوشتار زاویه دید به دو مفهوم اشاره دارد.

1. در نوشتار غیر داستانی و یا در یک بحث، زاویه دید در واقع نحوه تفکر شما در مورد یک موضوع است. به بیان دیگر نظر و عقیده شماست.
2. در داستان و رمان، زاویه دید موقعیت راوی در توصیف وقایع است.

در این مقاله به مبحث زاویه دید در داستان می پردازیم.

 

[سارا حیدریان]

چرا زاویه دید اهمیت دارد؟
زاویه دید ازین جهت دارای اهمیت است که تمام داستان شما از فیلتر این زاویه دید عبور می کند. هر چیزی در داستان شما باید از یک زاویه دید ارائه شود. بنابراین اگر به طور صحیح از زاویه دید برای داستان خود استفاده نکنید کیفیت داستان خدشه دار می شود. در این مقاله به اشتباهات رایج در بکارگیری زاویه دید نیز پرداخته می شود. اما قبل از آن 4 نوع زاویه دید را ارائه می دهیم.

 

[سارا حیدریان]

4 نوع زاویه دید
در این جا 4 زاویه دید اصلی در داستان نویسی آمده است:

زاویه دید اول شخص:
در زاویه اول شخص، "من" داستان را می گویم. راوی در درون داستان است و تجربیات خود را مستقیماً گزارش می کند.

زاویه دید دوم شخص:
داستان به شما گفته می شود. این نوع زاویه دید در رمان ها معمول نیست اما در ادبیات غیرداستانی معمولاً بکار می رود.

زاویه دید سوم شخص محدود:
داستان در مورد شخص سومی یعنی "او" است. این نوع زاویه دید بسیار در رمان ها استفاده می شود. راوی خارج از داستان قرار دارد و تجربیات شخصیت داستان را گزارش می کند.

زاویه دید سوم شخص دانای کل:
در اینجا هم داستان در مورد "او" است، اما راوی به افکار و تجربیات تمام شخصیت های داستان در همه زمان دسترسی کامل دارد.

احتمالا شما با این زاویه های دید آشنایی دارید و یا حتی از آن ها در نوشته های خود نیز استفاده کرده اید. در ادامه به نکات قوت و ضعف این 4 نوع زاویه دید می پردازیم و همچنین قوانین استفاده از هر کدام را ارائه می دهیم. اما قبل از هرچیز یک اشتباه رایج در بکارگیری زاویه دید در داستان را توضیح می دهیم.

 

[سارا حیدریان]

اشتباه رایج در استفاده از زاویه دید
هر زاویه دیدی که انتخاب می کنید تا آخر داستان باید از همین زاویه دید استفاده کنید. اگر داستان خود را با زاویه دید اول شخص شروع می کنید نمی توانید بعداً آن را به سوم شخص تغییر دهید. اگر زاویه دید، سوم شخص محدود است یکدفعه راوی را به دانای کل تبدیل نکنید. زاویه دیدِ داستان خود را در دو پاراگراف اول داستان خود تثبیت کنید و دیگر زاویه دید را تغییر ندهید. این نکته را نیز در نظر داشته باشید که برخی نویسندگان این تغییر زاویه دید را بصورت حرفه ای و تعمّدی در داستان خود بکار می برند اما این تغییر همیشه نمی تواند برای خوانندگان پذیرفته شده باشد و برای برخی خوانندگان این تغییر گیج کننده است و خوانندگان خود را ممکن است از دست بدهید.