آموزشی سوالات درس ۹ فلسفه دوازدهم

[baran.kh]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[baran.kh]

- چه زمانی در یک جامعه حیات عقلی شکل می گیرد؟
پاسخ: وقتی مردم یک جامعه به عقل و تفکر و اندیشه توجه کنند به طوری که عقلانیت جزء فرهنگ عمومی جامعه درآید حیات عقلی شکل می گیرد.

۲- حیات علمی چگونه آغاز می شود؟
پاسخ: توجه به عقل و فکر، حرکت به سوی دانش و رشد شاخه های مختلف علم را به دنبال دارد و حیات علمی آغاز می شود.

۳- مهم ترین زمینه های رشد فلسفه در جهان اسلام را بنویسید.
پاسخ: ۱- وجود حیات عقلی در جامعه و حضور عقلانیت و احترام به عقل
۲- بحث و گفت و گو در مباحث اعتقادی و فلسفی که موج ظهور اندیشمندان متکلم شد.
۳- نهضت ترجمه متون علمی و فلسفی از یونان و سایر زبان ها

۴- حیات تعقلی مسلمانان از چه زمانی و توسط چه کسانی پایه گذاری شد؟
پاسخ: با ظهور اسلام و تشکیل جامعه اسلامی و توسط پیامبر و قرن کریم پایه گذاری شد.

۵- برخی از عوامل زمینه ساز حیات فلسفی که در قرآن و سنت پیامبر آمده است را نام ببرید.
پاسخ: ۱- ارزش قائل شدن برای اصل تفکر و خرد ورزی
۲- تکریم علم به عنوان ثمره تفکر و خرد ورزی
۳- تکریم و احترام پیوسته عالمان و دانشمندان
۴- طرح مباحث علمی و فلسفی و عقلی و به کار گرفتن شیوه های مختلف استدلال
۵- مذمت پیوسته نادانی و جهل به عنوان یک ویژگی منفی
۶- دعوت به یادگیری علوم دیگر ملت ها و تمدن ها و استفاده از آن ها.

۶- متکلم یا متکلمین به چه کسانی گفته می شد؟
پاسخ: دسته ای از دانشمندان بودند که موضوعات اعتقادی دین را با استدلال و منطق مورد بحث قرار می دادند.

۷- متکلمین در کدام علوم و مسائل تبحر داشتند و شغل آنان چه بود؟
پاسخ: در مسائل اعتقادی مانند اثبات وجود خدا، صفات خداوند، ضرورت معاد و جبر و اختیار و ../ به تعلیم وکتابت اشتغال داشتند.

۸- نهضت ترجمه متون از چه زمانی آغاز شد و چه نقشی در شکل گیری حیات فلسفی مسلمانان داشت؟
پاسخ: از قرن دوم هجری آغاز شد. این نهضت تنها منحصر به فلسفه نبود بلکه علوم گوناگون از قبیل منطق، فلسفه ، نجوم ، ریاضیات، طب و سیاست و …. را شامل می شد و در نتیجه کتاب های فراوانی از زبان های یونانی ، پهلوی، سریانی و هندی و … و در رشته های مختلف علمی ترجمه شدند و نهضت ترجمه و یادگیری از دیگران اهمیت فراوان یافت. در چنین شرایطی مسلمانان بسیار زود معارف پیشینیان را فرا گرفتند و در تمامی رشته های دانش سرآمد ملت ها شدند و در فلسفه نیز دانش فیلسوفان بزرگ یونان را فراگرفته و به نقد و بررسی آرای آنان پرداختند و نظام فلسفی نوینی را سامان بخشیدند.

 

[baran.kh]

-از نظر یک فیلسوف مشابی حکمت به چه معناست؟
پاسخ: فنی استدلالی و فکری است که انسان، وجود را آن چنان که هست به وسیله این فن به دست می آورد و نفس خویش را به کمال می رساند و به جهانی عقلی مشابه جهان واقعی موجودات تبدیل می شود و مستعد رسیدن به سعادت نهایی به اندازه طاقت بشری می گردد.

۱۰- مختصری از زندگی نامه فارابی و شرح حال وی را بنویسید.
پاسخ: در سال ۲۶۰ هجری در خراسان متولد شد از جوانی و نزد ابوبشر مئی بن یونس در بغداد فلسفه و علوم مختلف آموخت و پس از مسافرت هایش به حران و بغداد در نهایت تا آخر عمر در دمشق و نزد حاکم آن سیف الدوله حمدانی زندگی کرد و در سال ۳۳۹ درگذشت. او بنیان گذار و موسس حکمت مشایی در جهان اسلام است و معلم ثانی لقب گرفت و به سادگی و قناعت و زندگی فقیرانه شهره دارد. وی در علوم مختلف مانند پزشکی، حقوق، نجوم و سیاست استاد بود.

۱۱- دو مورد از آثار و تالیفات فارابی را بنویسید و بیان کنید
پاسخ: هر مورد در چه موضوع و زمینه ایست. کتاب « الجمع بین رأیی الحکیمین » که شامل نظرات افلاطون و ارسطو و نقاط مشترک اندیشه آنان است. کتاب « آغراض ارسطو فی کتاب ما بعد الطبیعه » که در آن نظرات ارسطو را تشریح و نکات پیچیده اش را آشکار می سازد.

۱۲-فلسفه مشایی در جهان اسلام توسط چه کسی و چگونه بنا شد؟
پاسخ: فارابی به علت آشنایی عمیق با تعالیم اسلام توانست آموخته های خود از افلاطون و ارسطو و سایر فیلسوفان گذشته را در یک نظام فلسفی جدید عرضه کند و فلسفه مشایی را در جهان اسلام بنا نهد. از این رو پس از ارسطو که لقب معلم اول گرفت به معلم ثانی مشهور شد.

۱۳- موسس اولین مکتب فلسفی در جهان اسلام چه کسی بود و به چه لقبی شهرت یافت؟ (نهایی دی ۹۹)
پاسخ: فارابی موسس حکمت مشاء لقب معلم ثانی گرفت.

۱۴- معلم اول و معلم ثانی به ترتیب لقب کدام فلاسفه بوده است؟
پاسخ: ارسطو -فارابی

۱۵- مدینه فاضله را از نظر فارابی تعریف کرده و تفاوت آن را با مدینه جاهله بنویسید.
پاسخ: بهترین مدینه ها مدینه ایست که مردم آن به اموری مشغول و به فضایلی آراسته اند که مجموعه مدینه و جامعه را به سوی سعادت می برد و چنین جامعه ای مدینه فاضله است. تفاوت آن با مدینه جاهله در هدف است.

۱۶- فارابی مدینه فاضله را به چه چیزی تشبیه می کند ؟ وجه تشابه آن ها را بنویسید
پاسخ: به بدنی سالم تشبیه می کند که هر عضو آن متناسب با ویژگی خود وظیفه ای دارد و آن وظیفه را به نحو احسن انجام می دهد همان گونه که در اعضای بدن برخی بر برخی دیگر تقدم دارند برخی از اعضای جامعه نیز بر برخی دیگر مقدم اند (همان طور که در بدن قلب ریاست می کند در مدینه فاضله نیز کسی که ویژگی ممتازی دارد بر مردم ریاست و رهبری می کند.)

 

[baran.kh]

- دو مورد از ویژگی های رئیس مدینه فاضله را نوشته و بیان کنید این ویژگی ها در چه کسانی وجود دارد؟
پاسخ: روحی بزرگ و سرشتی عالی داشته باشد و به عالی ترین درجات تفکر و تعقل رسیده باشد و بتواند احکام و قوانین الهی را دریافت کند که در پیامبر و امامان وجود دارد.

۱۸- بر اساس نظر فارابی هدف مدینه فاضله و مدینه جاهله را مقایسه کنید
پاسخ: در مدینه فاضله هدف رسیدن به سعادت است اما در مدینه جاهله هدف مردم فقط سلامتی جسم و فراوانی لذت هاست.

۱۹- از نظر فارابی هدف مردم در مدینه جاهله چیست؟ چرا؟
پاسخ: هدف مردم فقط سلامتی جسم و فراوانی لذت هاست زیرا آن ها گمان می کنند که اگر به چنین لذت هایی دست یافتند به سعادت رسیده اند و اگر دست نیافتند به بدبختی افتاده اند.