صنایع دستی و هنر سوغات سنندج

[elena_ar]

در یکی از سفرهای چند روزه به سنندج، وارد روستایی شدم که همه زنان آن به بافت گلیم شهرت داشتند، گویی از سر انگشتانشان هنر می‌بارید. تنوع بافت و رنگ به‌قدری بود که نمی‌توانستم برای خرید یکی از آن‌ها تصمیم بگیرم. این سفر برای من تنها شامل بازی رنگ‌های زیبای گلیم و جاجیم و قالی نبود، بوی خوش نان برنجی تازه که با روغن اصل کرمانشاهی پخته شده بود، تمامی کوچه پس کوچه‌های روستا را پُر می‌کرد و من تنها چیزی که می‌خواستم یک گلیم پهن شده در پهنه کوهستان و یک ظرف نان برنجی و عسل طبیعی کردستان بود.

 

[elena_ar]

۱- سقز، آدامس طبیعی​

سقز شیره غلیظ درخت پسته وحشی است که در زبان محلی به آن “بنه” می‌گویند. این درخت‌ها اغلب در مناطق کوهستانی کردستان، کهکیلویه و بویراحمد، ایلام و کردستان وجود دارند و در فصل پاییز از شکاف ایجاد شده روی تنه درخت صمغی سبز رنگ، غلیظ و چسبناک خارج می‌شود. این شیره غلیظ پس از انجام فرایند تصفیه به رنگ زرد روشن درآمده و ترکیبات غیرخوراکی و روغنی آن حذف می‌شود.

 

[elena_ar]

از جمله مهم‌ترین خواص این سوغات سنندج می‌توان به کمک به رفع بوی بد دهان، هضم بهتر غذا، مقوی معده، ملین و اشتهاآور اشاره کرد. جویدن سقز برای طحال و کبد بسیار مفید بوده و به عملکرد سریع‌تر و بهتر این اعضا کمک می‌کند. از خواص آنتی‌بیوتیکی سقز می‌توان برای درمان زخم‌معده استفاده کرد. علاوه‌براین، مخلوط سقز با پیه‌آب برای جلوگیری از شکنندگی ناخن‌ها کاربرد دارد. از مخلوط سقز با روغن زیتون نیز برای کاهش سوزش و خارش بدن استفاده می‌شود و مالیدن آن روی زخم به کاهش درد کمک می‌کند.

 

[elena_ar]

۲- شیرینی کنجدی​

شیرنی کنجدی که اهالی کردستان به آن شیرینی کنجدی گزانگبین یا کنجدی گزو نیز می‌گویند، یکی از محبوب‌ترین سوغات سنندج است که از مواد اولیه طبیعی مانند کنجد و شهد انگبین تهیه می‌شود. این سوغات کردستان به‌دلیل وجود انگبین و کنجد خواص بسیاری دارد.

 

[elena_ar]

انگبین شهد حشره‌ کوچکی است که روی ساقه‌ یا برگ‌های درخت انگبین نشسته و مانند زنبور عسل، شهدی غلیظ و چسبناک تولید می‌کند. از جمله خواص درمانی شهد انگبین می‌توان به ویتامین D و کلسیم اشاره کرد. از طرفی گزانگبین در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌هایی چون نرمی‌استخوان بسیار مفید بوده و مصرف مقدار کم آن مانند یک داروی طبیعی برای درمان یبوست عمل می‌کند. از دیگر خواص این شهد طبیعی می‌توان به پیشگیری از ابتلا به سرطان به‌دلیل وجود سطح بالایی از منیزم اشاره کرد.

 

[elena_ar]

کنجد نیز به‌دلیل وجود فیتواسترول‌ها یک کاهنده قوی و طبیعی کلسترول بد خون بوده و به‌همین‌دلیل نیز از بروز بیماری‌های قلبی-عروقی جلوگیری می‌کند. کنجد منبعی غنی از مواد معدنی مانند آهن، فسفر، کلسیم، منگنز، منیزیم، مس و پتاسیم است. بنابراین شیرینی کنجدی یکی از مقوی‌ترین انواع سوغات خوراکی کردستان خواهد بود.

 

[elena_ar]

۳- کاک مخصوص​

کاک نوعی شیرینی ساده اما فوق‌العاده خوشمزه سنندج است که از لایه‌های بسیار نازک خمیر تهیه می‌شود. برای تهیه کاک مخصوص از مواد اولیه ساده‌ای چون آرد گندم، پودر قند، تخم مرغ، روغن حیوانی یا روغن گیاهی، دارچین و پودر هل استفاده می‌شود. کاک یکی از انواع سوغات سنندج است که در عین سادگی مواد اولیه، بسیار لذیذ بوده و برای اعیاد و مراسم‌های مختلف استفاده می‌شود. این شیرینی به دلیل اینکه از لایه‌های بسیار نازک خمیر تشکیل شده، بسیار شکننده است و در اثر فشار دست خرد می‌شود.

 

[elena_ar]

۴- نان برنجی از سوغات سنندج​

نان برنجی از جمله سوغات سنندج است که محبوبیت خاصی بین تمامی ایرانیان و حتی گردشگران خارجی دارد. این شیرینی خوش‌مزه به‌دلیل استفاده از روغن کرمانشاهی، طعم و بویی بی‌نظیر دارد. پیشینه پخت نان برنجی در استان کرمانشاه به بیش از ۱۵۰ سال پیش بازمی‌گردد. گفته‌ها حاکی از آن است که شهر کرمانشاه به‌دلیل قرارگیری در مسیر جاده ابریشم و کربلا، محل عبور زائران بسیاری بوده و مردم کرمانشاه به فکر پخت شیرینی‌ای افتادند که ماندگاری بالایی داشته باشد و بتوان از آن در سفر استفاده کرد، و این چنین بود که پخت نان برنجی آغاز شد.

 

[elena_ar]

از جمله مواد اولیه مصرفی برای تهیه این سوغات کردستان می‌توان به آرد گندم، آرد برنج، پودر قند یا پودر شکر، گلاب، تخم مرغ، روغن جامد و روغن کرمانشاهی اشاره کرد.

 

[elena_ar]

۵- بادام سوخته​

بادام سوخته از جذاب‌ترین سوغات سنندج است که می‌توانید آن را در استان‌های دیگر نیز خریداری کنید. برای تهیه این شیرینی‌ خوشمزه تنها از بادام و شکر استفاده می‌شود و بادام‌ها با روکشی از شکر کاراملایز شده پوشانده می‌شوند. در بسیاری موارد بادام سوخته به صورت صفحه‌ای بسته‌بندی می‌شود اما در برخی استان‌ها آن را به صورت لوله‌ای آماده می‌کنند. به این ترتیب مصرف این سوغات کردستان راحتتر نیز خواهد بود.