جدیدترین‌ها

خوش آمدید

با ثبت نام ، شما می توانید با سایر اعضای انجمن ما در مورد بحث کنید و همچنین تبادل نظر داشته‌باشید.

اکنون ثبت‌نام کنید!
  • هر گونه تشویق و ترغیب اعضا به متشنج کردن انجمن و اطلاع ندادن، بدون تذکر = حذف نام کاربری
  • از کاربران خواستاریم زین پس، از فرستادن هر گونه فایل با حجم بیش از 10MB خودداری کرده و در صورتی که فایل‌هایی بیش از این حجم را قبلا ارسال کرده‌اند حذف کنند.
  • بانوان انجمن رمان بوک قادر به شرکت در گروه گسترده نقد رمان بوک در تلگرام هستند. در صورت عضویت و حضور فعال در نمایه معاونت @MHP اعلام کرده تا امتیازی که در نظر گرفته شده اعمال شود. https://t.me/iromanbook

آموزشی شرح و توضیحات کامل قافیه

اطلاعات موضوع

درباره موضوع به تاریخ, موضوعی در دسته کارگاه شعر توسط آیناز با نام شرح و توضیحات کامل قافیه ایجاد شده است. این موضوع تا کنون 158 بازدید, 5 پاسخ و 1 بار واکنش داشته است
نام دسته کارگاه شعر
نام موضوع شرح و توضیحات کامل قافیه
نویسنده موضوع آیناز
تاریخ شروع
پاسخ‌ها
بازدیدها
اولین پسند نوشته
آخرین ارسال توسط آیناز
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
الف ) بخش قافیه :

قافيه :

تعريف شعر : شعر را سخني موزون و قافيه دار گفته اند .

نظر منطقيان در مورد شعر :

شعر سخني است خيال انگيز و وجود وزن و قافيه براي شعر ضروري است .

شعر از نظر خواجه نصيرالدين طوسي :

وي وزن را به دليل خيال انگيز بودن از فصول ذاتي شعر مي داند .

تاثير وزن درشعر :

زيباييِ سحر انگيز مي بخشد و آن را شورانگيز مي سازد ، اگر وزن شعري را بر هم بريزيم از زيبايي و تاثير آن در نفوس كاسته مي شود .

تاثير قافيه در شعر :

به زيبايي و خوش آهنگي شعر مي افزايد ، گوش را نوازش مي دهد ، شادي آور است .

تفاوت حرف و واج :

واج ، صورت ملفوظ حروف ( همان كه در آموزش ابتدايي به آن صدا مي گويند ) است .

حرف ، شكل مكتوب را گويند .

انواع حروف ملفوظ : مصوت و صامت
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
انواع حروف ملفوظ : مصوت و صامت

مصوت : زبان فارسي داراي سه مصوت كوتاه و سه مصوت بلند است . مصوت كوتاه عبارتند از : -َ ، -ُ ، -ِ مصوت بلند عبارتند از : ( آ ، و ، ي )

صامت : زبان فارسي داراي 23 صامت است .

واژه ي قافيه : واژه هايي است كه حرف يا حروف قافيه در آخر آنها مشترك باشد .

حروف قافيه : حرف يا حروف مشترك در آخر واژه هاي قافيه ( حروف اصلي + الحاقي )

حروف اصلي قافيه : فقط به حروف مشترك قافيه اطلاق مي شود بدون حروف الحاقي .

حرف رَوي : آخرين حرف اصلي قافيه را رَوي گويند .

حرف يا حروف الحاقي : حرف يا حروفي هستند كه پس از آخرين حرف اصلي كلمه مي آيدكه جزء حروف مشترك قافيه اند و رعايت آن لازم است .

حروف الحاقي عبارتند از : شناسه ها ، ضماير متصل ، پسوندها ، مخفف صيغه هاي زمان حال بودن ( -َ م ، ي ، يم ، يد ، _ِ ند ) و " ي " در آخر واژه هاي مختوم به " آ ، و " مثل خداي ، موي

طرز مشخص كردن قافيه شعر : ابتدا رديف را مشخص مي كنيم و بعد حروف الحاقي را و سپس حروف اصلي را

رديف :

كلمه يا كلماتي است كه بعد از قافيه عيناٌ ( از نظر نوشتن و معني ) تكرار مي شود .

قواعد قافيه : قاعده ي 1 و قاعده ي 2
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
قاعده ي 1 :

هر يك از مصوت هاي بلند " آ ، و " به تنهايي اساس قافيه قرار مي گيرند . ( ما ، تمنا ) و ( جادو ، آهو )

قاعده ي 2 :

مصوت + صامت ( حزين ، همين = ين ) و ( نُو ، درُو = -ُ و )

مصوت + صامت + صامت ( نكاشت ، برنداشت = اشت ) و ( حق پَرست ، دَست = -َ ست )

تبصره :

واژه هايي كه به –ِ ( ه بيان حركت ) يا مصوت " ي " ختم مي شوند اين –ِ ، ي گر چه جزء حروف اصلي قافيه اند اما الحاقي به شمار مي روند . ( بره – تره كه خوانده مي شود برِ ، ترِ ) ( علي ، منجلي )

-َ لي = حروف قافيه - َل حروف اصلي ( طبق قاعده ي 2 ) " ي " در حكم الحاقي است .

قافيه شدن " كُشت با گَشت " :

اين دو واژه قافيه نمي شوند چون مصوت اولي ضمه ( -ُ ) و مصوت دومي فتحه ( -َ ) است . در صورتي اين دو واژه قافيه مي شوند كه به آخر اين دو كلمه حرف يا حروفي ( ه ، ي ) الحاق شود . مثل :

( كُشتي ، گَشتي ) يا ( كُشته ، گَشته ) همين طور است دو كلمه ي ( منظَر و تصوُر )

واژه ي " بنده = بندِ و ژنده = ژندِ" قافيه مي شود چون كسره ي آخر در حكم الحاقي است .

تبصره :در صورتي پسوند يا پيشوند واژه ي قافيه قرار مي گيرند كه تكرار نشوند . مثل : " لوليان و روان " پسوند " ان " در لوليان نشانه ي جمع است و در روان نشانه ي صفت حاليه و قافيه كردن اين دو كلمه درست است .
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
اما واژه هاي " زلفكان و رخان " چون " ان " در هر دو واژه نشانه ي جمع است قافيه كردن آنها نادرست است چون پسوند " ان " تكرار شده است .

جناس تام :

اگر واژه هاي قافيه لفظاٌ يكسان ولي در معنا متفاوت باشند قافيه درست است . مثل : "روان ، روان " به معني :" رونده و روح و جان "

قافيه مياني :

شاعران براي غني تر كردن موسيقي شعر ، گاه در پايان نيم مصرع نيز قافيه مي آورند .

در رفتن جان از بدن گويند هر نوعي سخن من خود به چشم خويشتن ديدم كه جانم مي رود

قافيه دروني :

گاهي قافيه در درون مصرع است يعني تنها در پايان نيم مصرع يا مصرع نيست .

يار مرا ، غار مرا ، عشق جگر خوار مرا يار تويي ، غار تويي ، خواجه نگه دار مرا

روح تويي ، نوح تويي ، فاتح و مفتوح تويي سينه ي مشروح تويي ، بر در اسرار مرا
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
ذوقافيتين :

گاهي شعر داراي دو قافيه پاياني است كه قافيه ي اصلي در واژه هاي آخر مصراع هاست .

گزيد از غنيمت ظرايف بسي كز آن سان نبيند طرايف كسي

قافيه ي خطي :

قافيه بر مبناي صورت ملفوظ است كه هم جنبه ي سمعي دارد و هم جنبه ي بصري مثل : ريز ، خيز

ولي قافيه كردن واژه هاي : حضيض ، لذيذ ، غليظ ، مشك بيز و خيز، نادرست است چون شكل خطي آنها از نظر ديداري متفاوت است .

عيوب قافيه :

1- واژه ي " پُر با تَر " چون مصوت اولي ضمه و دومي فتحه است قافيه كردن آنها نادرست است .

2- واژه ي " فردوسي با طوسي " چون " و " فردوسي صامت است و " و " در واژه ي طوسي مصوت بلند است ، قافيه كردن آنها نادرست است .

3- واژه ي " احتياط با اعتماد " چون حرف آخر آنها متفاوت است قافيه كردن آنها نادرست است

تكرار واژه هاي قافيه را علماي بلاغت عيب فاحش مي شمرند مگر اينكه ابيات شعر از بيست ، سي درگذرد يا قصيده دو مطلع داشته باشد .

صنعت ردالقافيه : تكرار واژه ي قافيه ي مصراع اول در مصراع چهارم را ردالقافيه گويند .

تكرار واژه هاي غير بسيط قافيه :

در صورتي كه اجزاي سازنده ي آنها چندان آشكار نباشد يا ميان دو جزء فرقي بتوان نهاد ، رواست .

مثل : " رنجور ، مزدور " و " پاسبان ، مهربان " و " كوهسار ، آبدار و پايدار " و " آب ، گلاب "

ولي اگر اجزاي كلمات كاملاٌ شناخته باشد ، تكرار قافيه روا نيست . مثل : " خوب تر ، بد تر " و " زلفكان ، رخان "
 
موضوع نویسنده

آیناز

سطح
2
 
کاربر ویژه انجمن
کاربر ویژه انجمن
May
2,440
31,940
مدال‌ها
3
نظر نيما يوشيج در مورد قافيه :

اگر قافيه نباشد چه خواهد بود ؟ حباب تو خالي ، شعر بي قافيه ، مثل آدم بي استخوان است . هنر شاعري در قافيه سازي است ...

نظر نيما در مورد ضابطه ي قافيه :

قافيه مقيد به جمله ي خود است ، همين كه مطلب عوض شد و جمله ي ديگري به روي كار آمد ، قافيه به آن نمي خورد .

قافيه در شعر نو و كلاسيك :

قافيه شعر كلاسيك در آخر ابيات مي آيد حال آن كه در شعر نو بستگي به مطلب دارد و هر مطلب قافيه دار نيست . وقتي شعر حاوي مطالب پراكنده و وصف هاي جداگانه است يا جنبه ي امري و دعايي دارد ، قافيه را لازم نمي دانند .

شاعران نو پرداز در چه صورتي قافيه را در شعر لازم نمي دانند :

وقتي شعر حاوي مطالب پراكنده و وصف هاي جداگانه است يا جنبه ي امري و دعايي دارد ، قافيه را لازم نمي دانند .
 
بالا پایین