آموزشی شیمی ۱۰ _ فصل ۳

[Negin jamali]

چرا بعضی از ترکیبات یونی در آب نامحلول‌اند؟​

 

[Negin jamali]

🛑سوالی که ممکن است به ذهن بعضی ها برسد ولی در کتب درسی دبیرستان به آن پرداخته نشده است. مثلا چرا NaCl در آب محلول ولی AgCl نامحلول است درحالیکه هر دو ترکیب یونی از فلز و نافلز هستند؟​

 

[Negin jamali]

🟢یکی از عوامل موثر بر حلالیت یک نمک، خصلت کووالانسی پیوند یونی است؛ بطور کلی هر چه کاتیون کوچکتر و بار آن بیشتر باشد یا نسبت بار به شعاع آن بیشتر باشد ابر الکترونی آنیون بهتر به سمت کاتیون کشیده شده و آنیون و کاتیون شکل کروی و وضعیت مماس بودن را از دست می دهند، به ویژه آنیون تغییر شکل می دهد و مقداری از ابر الکترونی آن بین دو هسته قرار می گیرد در نتیجه افزون بر نیروی جاذبه الکتریکی بین یونهای مخالف، پیوند یونی بین آنیون و کاتیون در شبکه بلور تا حدودی خصلت کووالانسی پیدا می کند، که قواعدی موسوم به قواعد فاجانس این اثر را بصورت زیر بررسی می کند:​

 

[Negin jamali]

1️⃣قاعده اول: هر چه نسبت بار به شعاع کاتیون بزرگتر باشد قدرت قطبی کنندگی آن بیشتر است، به عنوان مثال ترکیبهای دوتایی آلومینیوم به جز AlF3 و Al2O3 عمدتا خصلت کووالانسی دارند.​

 

[Negin jamali]

2️⃣قاعده دوم: هر چه بار آنیون بیشتر و شعاع آن بزرگتر باشد قطبش فصل۳ ی آن بیشتر خواهد بود بر همین اساس می توان توضیح داد که چرا AgF در آب محلول ولی AgCl نامحلول است: چون شعاع یون کلرید بزرگتر بوده و براحتی بوسیله یون نقره قطبیده شده و پیوند آن خصلت کووالانسی پیدا می کند.​

 

[Negin jamali]

3️⃣قاعده سوم: هر چه بار موثر هسته کاتیون بیشتر باشد اثر قطبی کنندگی آن بیشتر است زیرا جاذبه هسته بر لایه ظرفیت و در نتیجه بر الکترون های لایه بیرونی آنیون مجاور افزایش می یابد.​

 

[Negin jamali]

منبع: konkori_ir​