آموزشی صنایع دستی خوزستان

[آریانا]

پیشینه تاریخی منطقه زاگرس که در سال های گذشته مهد تمدن و فرهنگ ایلامیان به شمار می رفت بنابراین سرزمین خوزستان نیز به طور پیوسته مناسب ترین بستر برای پیشرفت و شکوفایی صنایع دستی و هنرهای مختلف محسوب شده است.

مهمتر از همه تعدد و تکثر قومی و فرهنگی مردم خوزستان باعث شده است که تنوع چشمگیری در تولید صنایع دستی در خوزستان اتفاق بیفتد وجود عشایر کوچ رو که به نوعی همگی حافظ و نگهدار صنایع دستی و هنرهای خاص به شمار می‌روند موجب ترویج و تنوع رشته های صنایع دستی در دیگر مناطق شده است.

هر چند امروزه صنایع دستی شهری نسبت به گذشته رونق چندانی ندارد اما هنوز هم صنعتگر چهان زودی در شهر های مختلف ایران وجود دارند که در امر تولید ابزار و لوازم دست ساز مهارت های بسیار بالایی دارند و خوزستان نیز از این امر مستثنی نیست.

گلیم بافی، خراطی، قلمزنی، میناکاری، گیوه دوزی، بافت انواع پارچه و... از جمله صنایع دستی معروف استان خوزستان شناخته شده اند. با ما در این بخش از فرهنگ و هنر همراه باشید تا با این هنرهای این منطقه بیشتر آشنا شوید.

 

[آریانا]

نساجی سنتی
نساجی سنتی در استان خوزستان مخصوصاً در شهرهای دزفول و شوشتر دارای قدمت بالایی است تا جاییکه به جرات می توان گفت قزبافی در شهرستان شوشتر به گذشته های بسیار دور متعلق است. به طوریکه پوشش خانه کعبه از دیبایی شوشتر تهیه می‌شده است که به شکل دووردی و چهاروردی بافته می شود. جاجیم، زیلو، ملحفه، موج و انواع منسوجات از عمده محصولات این رشته به شمار می روند.

 

[آریانا]

کپوبافی
کپوبافی یکی از صنایع دستی خاص این استان به شمار می رود که با پیچش ساقه های مرکزی و جوان نخل به دور ساقه های کرتک درست می شود و زیبایی آن با نقش انداختن کامواهای الوان چندین برابر می شود. دهستان شهیون مرکز اصلی بافت کپو می باشد که در شهرستان دزفول واقع است. کپو معمولاً به شکل سبد های بدون در و یا سبد های دردار در شکل و اندازه های مختلف ساده و رنگی بافته می شود.

 

[آریانا]

موج
موج نوعی پارچه دستبافت محسوب می شود که اندازه های متفاوتی دارد و در اکثر نقاط کشور به چادر شب و یا رختخواب پیچ معروف است. استان خوزستان مخصوصاً شهر بهبهان از جمله جاهایی هستند که بافت موجود در آنها رواج دارد که برای بافت آن از دستگاه‌های نساجی سنتی استفاده می شود. جالب است بدانید کردها نیز آن را با عنوان موج می‌شناسند اما لرها آن را ماشته نامیده اند.

 

[آریانا]

گلیم بافی
در نواحی هفتگل به مسجد سلیمان زنان عشایر بختیاری بر روستاییان مناطق بختیاری نشین خوزستان با استفاده از لباس‌های مندرس خود اقدام به بافتن گلیم های راه راه محکمی می کنند که برای سیاه چادر و فرش کردن کف اتاق به کار می برند.

آنها در ابتدا پیراهن و دامن های از کار افتاده خود را به شکل نوارهای باریک و رشته مانند به پهنای یک انگشت تکه پاره می کنند و این تکه‌های پارچه را به وسیله پره می تابانند و سپس ریسمان هایی که به وجود می آوردند را به صورت گلیم بافته و یک محصول بسیار زیبا خلق می کنند.

 

[آریانا]

گلیم بافی
احرامی یا همان سجاده
احرامی یا سجاده نوعی زیرانداز به شمار می رود که در زمان های قدیم با ابعاد 90 در 70 سانتی‌متر با عنوان سجاده نماز تولید می‌شد اما امروزه در ابعاد مختلف بافته شده و گاهی بافت آن تا طول 3 متر به عنوان کناره سفارش داده می شود. بافت این محصول در خوزستان دارای سابقه دیرینه ای می باشد و بر روی دارهای سنتی دووردی بسته شده و با استفاده از مواد اولیه ای مثل پشم و نخ پنبه درست می شود. شوشتر، بهبهان، دزفول از مراکز مهم بافت احرامی در این استان می باشد.

 

[آریانا]

خراطی
شهرستان دزفول که مرکز خوزستان می باشد از قدمت بالایی برخوردار است و تولیدات آن در بازار قدیم دزفول کاملاً رایج می باشد و شما می توانید محصولاتی همچون قلیان، مبلمان، جالباسی، گهواره، جاکفشی و... را به وفور در این بازارها ببینید و خریداری کنید.

 

[آریانا]

سبد بافی
از آنجایی که مهم ترین مرکز پرورش نخل در ایران متعلق به استان خوزستان می باشد بنابراین صنعتگران زیادی در آنجا وجود دارد که از برگ درختان خرما محصولاتی کاربردی خلق کنند. آنها اقدام به ساخت سبد هایی می کنند که به زنبیل معروف هستند و معروف ترین آنها سبدی است که "سله" نام دارد و برای آبکشی کردن برنج به کار می رود.

 

[آریانا]

تولیدات عشایری
خورجین، توبره، وریس بافی، حور، چوقا و... از انواع دستبافته های عشایری می باشد که بیش از 10 نوع محصول را شامل می‌شوند و توسط عشایر بختیاری در شمال خوزستان و در دامنه های جبال زاگرس به تولید می‌رسد و همه مراحل آن از پشم چینی گرفته تا مرحله بافت توسط خود عشایر صورت می پذیرد.

 

[آریانا]

عشایر

ابریشم بافی
جایگاه ابریشم بافی در دزفول می باشد. در تولید ابریشم از نخ ابریشم مصنوعی (ویسکوز) بکار میبرند و چون از ظرافت خاصی برخوردار است به مصرف شله (روسری عربی) می رسد. این پارچه ها به طول ٢٠ سانتی و عرض 4٠ سانتی متر می باشند.

بعد از بافت به قطعات 4 متری در آورده می شود و برای روسری مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی ها نیز قطعه 4 متری را به دو بخش تقسیم کرده و از وسط، آن ها را کنار یکدیگر قرار داده و به شکل تور دوزی بهم می دوزند و شله ای به اندازه ی ٢ متر دراز و ٨٠ سانتی متر پهنا به وجودمی آید.