صنایع دستی و هنر صنایع دستی و سوغات هنری سمنان

[*SHAKIBAgh*]

استان سمنان یکی از شهرهای پرجمعیت و وسیع کشورمان است که دارای تاریخ، تمدن و فرهنگ کهنی می باشد. هر چند اکثر شهرهای کشورمان ایران در حوزه صنایع دستی بسیار خوش درخشیده اند اما به جرئت می توان گفت که سمنان جزو معدود استان هایی به شمار می رود که از طیف وسیع و متنوعی از صنایع دستی برخوردار است و مردمانش در زمینه هنر و صنایع دستی هنرمند زبده ای می باشند.

در ادامه معرفی صنایع دستی و سوغات هنری شهرهای مختلف ایران زمین، شما کاربران گرامی را با تعدادی از این هنرهای دستی که توسط هنرمندان نام آشنای این منطقه انجام می شود آشنا می کنیم:

قالی​

از هنر های رایج در استان سمنان بافت قالی می باشد. اگر چه امروزه پیشرفت ابزار و ماشین ها سبب شده تا بافت فرش ماشینی رونق بیشتری داشته باشد اما بافت دستی همچنان ادامه داشته و طرفداران خاص خود را دارد. طرح قالی های سمنان با طرح خشتی، لچک وگلدانی، گل و مرغ است و زمینه فرش ها هم لاکی و سرمه ای می باشد.

چاقو​

از دیگر صنایع سمنان چاقو سازی است که با بهترین کیفیت تولید و به بازار عرضه می شوند. جالب است بدانید در سمنان نیز همچون استان زنجان چاقو های بسیار با کیفیتی ساخته می شود و می توان گفت از لحاظ کیفیت و تنوع با هم برابری میکنند.

نمد​

از هنرهای کهن در سمنان می توان به نمد بافی اشاره کرد که سابقه ای طولانی دارد. تولید نمد به صورت زیر انداز در شهرهای دامغان، سمنان و شاهرود رایج است. این محصول یکی از منحصربه فرد ترین صنایع دستی سمنان به شمار می رود.

​

 

[*SHAKIBAgh*]

محصولات چاپ قلمکار​

چاپ قلمکار از روش های سنتی چاپ بر روی پارچه است. در گذشته های دور که هنوز دستگاه های چاپ وجود نداشتند مردم سمنان از روش سنتی برای چاپ استفاده می کردند. امروزه چاپ به کمک قالب های چوبی که طرح و نقش برجسته ای دارند صورت می گیرد.

سفال و سرامیک​

سفال و سرامیک سمنان بسیار زبانزد و معروف است. هنر سفالگری از قدیم الایام در سمنان رواج داشته و دارای قدمتی دیرینه است. خاک با کیفیت، مرغوب و کویری سمنان سبب شده تا ظروف سفالی این شهر کیفیت بهتری داشته باشند.

گلیم​

بافت و تولید گلیم در سمنان به چندین دهه قبل برمی گردد، گلیم های بافته شده در مقایسه با قالی دارای بافت ساده و ظریف تری هستند و همچنین قیمت پایین تری نیز نسبت به قالی دارد.

​

 

[*SHAKIBAgh*]

حاجیم​

جاجیم نوعی زیرانداز است که نزد سمنانی ها بسیار با ارزش است. جنس حاجیم از پنبه یا پشم بوده و از نخ های رنگارنگی نیز بافته می شود. جاجیم علاوه بر اینکه به عنوان زیر انداز مورداستفاده قرار می گیرد برای بسته بندی لوازم و وسایل نیز کاربرد دارد. نوعی جاجیم در سمنان بافته می شود که از آن به عنوان بقچه نیز استفاده می کنند.

چادر شب​

از صنایع نفیس در سمنان می توان به چادر شب اشاره کرد که از قدیم به عنوان روانداز استفاده می شد. چادر شب در واقع نوعی پارچه است که برای کارهای گوناگونی می توان مورد استفاده قرار داد.

منبت کاری​

از آنجایی که سمنان شهری سرشار از هنر و هنرمند می باشد هنر منبت کاری در این منطقه به عنوان یک هنر اصیل و خاص معرفی شده است. منبت کاری از سابقه ی طولانی در این شهر برخوردار است. منبت هنر زیبا با برجستگی های زیبای بر روی چوب است که دل هر بیننده ای را می رباید.

​

 

[*SHAKIBAgh*]

حجم سازی​

حجم سازی در واقع همان مجمسه سازی است که در این هنر، هنرمند سعی و تلاش خود را برای ساخت یک اثر خاص و ماندگار با استفاده از استعداد و ذوق و قریحه ی خود می کند. جالب است بدانید سمنان زادگاه اصلی این هنر می باشد.

کرباس​

کرباس را می توان نوعی پارچه دانست که از جنس الیاف پنبه بافته می شود و قدمت آن به یک قرن قبل باز می گردد و به عنوان یکی از صنایع دستی معروف سمنان به شمار می رود. کرباس دارای اقسام مختلفی است که معروفترین آن کرباس سفید حاشیه دار، کرباس سفید ساده و کرباس کبود با راه راه پر رنگ می باشد که برای تولید حوله، قبا و سفره غذاخوری کاربرد دارد.

گلیج بافی​

گلیج از هنرهای دستسازه ای است که شاید کمتر اسمش را شنیده باشید.گلیج شبیه گلیم است و با دستگاه های مشابه پارچه بافی بافته و به بازار های فروش ارسال می شود. گلیج از پنبه و پودهای پشم تولید می شود، گلیج در روستاهای چاشم، اروست و فولاد محله بافته می شود.

ساز سازی​

سمنان را می توان به عنوان مرکز ساخت سازها معرفی کرد. برای ساخت این سازها از چوب، شاخ قوچ یا پوست حیوانات استفاده می کنند. این سازها دارای کیفیت عالی هستند و همچنین از تنوع بالایی نیز برخوردار است.

​

 

[*SHAKIBAgh*]

پلاس​

پلاس نوعی گلیم از جنس پشم است که به عنوان زیر انداز کاربرد دارد. پلاس و جاجیم دارای شباهت های بیشتری هستند اما تفاوت هایی نیز دارند. زمینه ی کار پلاس ها دارای خطوط افقی و رنگارنگ می باشد اما در جاجیم از خطوط عمودی استفاده می شود. کاربرد دیگر پلاس به عنوان جا نماز است.

چهل تکه دوزی​

چهل تکه دوزی در سمنان از جایگاه ویژه ای برخوردار است، تکه دوزی در اکثر شهرهای ایران مرسوم است اما به نام های متفاوتی معروف است. این هنر دارای قدمت دیرینه و کهنی می باشد. اعتقاد بر این است که سابقه ی این هنر به دوره ی سلجوقیان بر می گردد.

چوقا​

چوقا یا چوخا یا چوغا، همان بالاپوش، دارای آستین کوتاه به رنگ سیاه و سفید است که دارای نقش و طرح ثابت بوده که در آن خطوط سیاه به صورت عمودی در خطوط سفید بافته می شود. مردان عشایر بختیاری و روستایی در غرب کشورمان بیشتر از این بالاپوش استفاده می کنند.

چوقا همچون گلیم بافته می شود با این تفاوت که چوقا به صورت ریز و نازک بافته می شود و از جنس پشم و پنبه بافته می شود.

چلنگری​

در زمان های قدیم در زبان محلی به آهنگری، چلنگری می گفتند. چلنگری از قدیم الایام در سمنان رایج بوده ولی امروزه کم‌کم به دست فراموشی سپرده شده است. در چلنگری ابزار سبک وزنی همچون:میخ سر کج، نیم ذرع بزازی، انبر، زنجیر، قلم، درفش، جوالدوز، مقار، اسکنه و... تولید می شود.