ضرب‌المثل ضرب المثل‌های قدیمی با داستان

[BARAN_KH_Z]

بسم الله الرحمن الرحیم

 

[BARAN_KH_Z]

ضرب المثل آش نخورده و دهن سوخته:

 

[BARAN_KH_Z]

در روزگارهای قدیم مرد پارچه فروشی بود که در شهر مغازه ی داشت. این مرد پارچه فروش یک شاگرد داشت که البته شاگردش بسیار مودب و خوب بود اما خجالتی بود.

همسر مرد پارچه فروش، کدبانو بود و دستپخت بسیار خوبی داشت و هر کسی دوست داشت از اش های خوشمزه این کدبانو بخورد. اما روزی مرد مریض شد و نمیتوانست به حجره اش برود. شاگرد او در حجره را باز کرده و جلوی در را با اب تمیز کرد و آن را جارو نمود اما هر چقدر منتظر ماند خبری از تاجر نشد و او نیامد.

قبل از ظهر بود که خبر رسید تاجر مریض شده است و او باید به سراغ دکتر برود. شاگرد سریع در حجره را بست و برای تهیه دارو رفت و دارو خرید و زمانی که به خانه برگشت دیگر طرفای ظهر بود. شاگر که قصد داشت دارو را تحویل بدهد و برگردد اما همسر تاجر به او خیلی اصرار کرد که برای ناهار بماند و همراه شان غذا بخورد.

غذای که همسر تاجر برای ناهار درست کرده بود، آش بود. همسر تاجر سفره را پهن کرد و بر روی سفره، کاسه های آش را گذاشت. تاجر هم برای شستن دست هایش به حیاط رود و همسر تاجر نیز به آشپزخانه رفت تا قاشق ها را برای خوردن آش بیاورد.

شاگرد که خجالتی بود و با خودش فکر کرد که تا بهانه ی بیاورد و برای صرف ناهار نزد تاجر و همسرش نباشد و بگوید که که دندانش درد می کند و دستش را بر روی دهانش قرار داد.

زمانی که تاجر به اتاق برگشت و شاگردش را دید که دستش را بر روی دهانش گذاشته است به او گفت که دهانت را سوزاندی؟ چرا در خوردن اینقد عجله کرده اید، باید صبر می کردی تا آش سرد شود و سپس آن را می خوردی. در آن موقع همسر تاجر نیز وارد اتاق شد و قاشق ها را آورده بود به تاجر گفت که چرا اینگونه حرف میزنی؟ آش نخورده و دهان سوخته؟ من تازه قاشق ها را اورده ام. در همان لحظه تاجر متوجه اشتباهش شد و فهمید که چه اشتباهی کرده است.

این ضرب المثل را در زمان های استفاده می کنند که شخصی کار را انجام نداده ولی دیگران به آن تهمت می زنند. مثلا پسرک شاگرد اصلا آش نخورده بود ولی تاجر اینگونه پیش از اینکه چیزی بداند قضاوت کرد که تو اجازه ندادی آش سرد شود و سریع آن را خوردی و دهنت را سوزانده ای

 

[BARAN_KH_Z]

ضرب المثل “اشک تمساح می ریزد”

 

[BARAN_KH_Z]

خاصه گریه و اشكی كه نه از باب دلسوزی، بلكه از رهگذر ریا و تلدیس باشد، تا بدان وسیله مقصود حاصل آید و سو نیت گریه كننده جامه عمل بپوشد.

سابقا معتقد بودند كه غذا و خوراك تمساح به وسیله اشك چشم تامین می شود. بدین طریق كه هنگام گرسنگی به ساحل می رود و مانند جسد بی جانی ساعت ها متمادی بر روی شكم دراز می كشد. در این موقع اشك لزج و مسموم كننده ای از چشمانش خارج می شود كه حیوانات و حشرات هوایی به طمع تغذیه بر روی آن می نشینند. پیداست كه سموم اشك تمساح آنها را از پای در می آورد. فرضا نیمه جان هم بشنود و قصد فرار كنند به علت لزج بودن اشك تمساح نمی توانند. از آن دام گسترده نجات یابند. خلاصه هربار كه مقدار كافی حیوان وحشره در دام اشك تمساح افتند، تمساح پوزه ای جنبانیده به یك حمله آنها را بلع می كند و مجددا برای شكار كردن طعمه های دیگر اشك می ریزد

 

[BARAN_KH_Z]

چاه مکن بهر کسی اول خودت دوم کسی”

 

[BARAN_KH_Z]

چون كسی به دیگری بدی كند یا در مجلسی یك نفر از بدی هایی كه با او شده صحبت كند مردم می گویند آنكه برای تو چاه می كند اول خودش در چاه می افتد. در زمان پیامبر اسلام شخصی كه دشمن این خانواده بود هر وقت كه می دید مسلمانان پیشرفت می كنند و كفار به پیامبر اسلام ایمان می آورند خیلی رنج می كشید. عاقبت نقشه كشید كه پیامبر اسلام را به خانه اش دعوت كند و به آن محمد بن عبدالله آسیب برساند.

به این منظور چاهی در خانه اش كند و آن را پر از خنجر و نیزه كرد آن وقت رفت نزد محمد بن عبدالله و گفت : «یا رسول الله اگر ممكن میشه یك شب به خانه من تشریف فرما بشید» حضرت قبول كرد، فرمود : «برو تدارك ببین ما زیاد هستیم.»

شب میهمانی كه شد محمد بن عبدالله با علی بن ابی طالب و یاران دیگرش رفتند خانه آن شخص.

آن شخص كه روی چاه بالش و تشك انداخته بود بسیار تعارف كرد كه محمد بن عبدالله روی آن بنشیند.

پیامبر اسلام بسم الله گفت و نشست.

آن شخص دید حضرت در چاه فرو نرفت خیلی ناراحت شد و تعجب كرد. بعد گفت حالا كه حضرت در چاه فرو نرفت در خانه زهری دارم آن را در غذا می ریزم كه پیامبر اسلام و یارانش با هم بمیرند.

زهر را در غذا ریخت آورد جلو میهمانان، اما محمد بن عبدالله فرمود : «صبر كنید» و دعایی خواند و فرمود: «بسم الله بگویید و مشغول شوید»

همه از آن غذا خوردند. موقعی كه پذیرایی تمام شد پیامبر اسلام و یارانش به راه افتادند كه از خانه بیرون بروند.

زن و شوهر با هم شمع برداشتند كه محمد بن عبدالله را مشایعت كنند.

بچه های آن شخص كه منتظر بودند میهمانان بروند بعد غذا بخورند،

وقتی دیدند پدر و مادرشان با محمد بن عبدالله از خانه بیرون رفتند پریدند توی اتاق و شروع كردند به خوردن ته بشقاب ها.

 

[BARAN_KH_Z]

قسم روباه را باور کنیم یا دم خروس را”

 

[BARAN_KH_Z]

خروسی بود بال و پرش رنگ طلـا، انگاری پيرهنی از طلـا به تن كرده بود، تاج قرمز سرش مثل تاج شاهان خودنمایی می كرد. خروس ما اينقدر قشنگ بود كه اونو خروس زری پيرهن پری صدا می كردند.

خروس از بس مغرور و خوش باور بود هميشه بلـا سرش می آمد، برای همين سگ هميشه مواظبش بود تا اتفاقی برای اون نيافته

یک روز سگ آمد پيش خروس زری پيرهن پری، بهش گفت: خروس زری جون.

خروسه گفت:‌ جون خروس زری

سگ گفت: پيرهن پری جون

خروس: جون پيرهن پری

سگ: می خوام برم به كوه دشت، برو تو لـانه، نكنه بازم گول بخوری، درو روی كسی باز نكنی!

خروس گفت: خيالت جمع باشه، من مواظب خودم هستم.

سگ رفت، بی خبر از اينكه روباه منتظر دور شدن اون بود. همين كه سگ حسابی دور شد، روباه ناقلـا جلوی لـانه خروس زری آمد تا نقشه اش را عملی كند، جلوی پنجره ايستاد و شروع كرد به آواز خواندن:

ای خروس سحری

چشم نخود سينه زری

شنيدم بال و پرت ريخته

نذاشتن ببينم

نكنه تاج سرت ريخته

نذاشتن ببينم

خروس زری كه به خوشگلی خودش افتخار ميكرد خيلی بهش بر خورد، داد زد: نه بال و پرم ريخته، نه تاج سرم ريخته.

روباه گفت اگه راست ميگی، بيا پنجره رو بازكن تا ببينمت. خروس مغرور پنجره رو باز كرد و جلوي پنجره نشست و گفت: بيا اين بال و پرم، اينم تاج سرم.

و همين كه خروس سرش رو خم كرد كه تاجش و نشون بده، روباه پريد و گردن خروس را گرفت. خروس داد و فریاد زد كمک، كمک که بلکه سگ به دادش برسه. سگ با گوش های تيزش صدای خروس را شنيد و به طرف صدا دويد. دويد و دويد تا به روباه رسيد.

از روباه پرسيد: آی روباه حقه باز خروس زری را نديدی ؟

روباه كه دهان خروس رو بسته بود و اونو توی كوله پشتی انداخته بود،‌ شروع كرد به قسم خوردن كه والـا نديدم، من از همه چيز بی خبرم، و پشت سر هم قسم می خورد. يكدفعه چشم سگ به كوله پشتی افتاد و گفت:‌ قسم روباه و باور كنم يا دم خروس را؟

روباه تازه متوجه شد كه دم خروس از كوله پشتی اش بيرون آمده، پس كوله پشتی رو انداخت و تا می توانست دويد تا از دست سگ نجات پيدا كند. و خروس زری پيرهن پری هم همراه سگ به خانه برگشتند.

نتیجه: وقتی كسی دروغی میگه، ولی نشانه ایی وجود داشته باشه كه حرف او را نقض كنه از اين ضرب المثل استفاده می شود.

 

[BARAN_KH_Z]

مرغش یک پا دارد