حقوق علم حقوق

[*MANI*]

تعریف حقوق​

در زبان فارسی واژه « حقوق » به معانی گوناگون به کار می رود که از جمله عبارتند از:

1- مجموع قواعد و مقرراتی که بر اشخاص، از این جهت که در اجتماع زندگی می کنند، حکومت می کند.
2- گاهی حقوق به معنای دستمزد به کار می رود.
3- گاهی نیز مقصود از « حقوق » علم حقوق است.

 

[*MANI*]

مبنای حقوق​

برای این پرسش دو پاسخ مختلف داده شده است:

1- گروهی عقیده دارند مبنای اصلی حقوق اصل و نظریه عدالت است، یعنی قانونگذار باید از قواعد عدالت پیروی کند و مردم نیز در صورتی ملزم به اجرای قانون می باشند که آن را عادلانه بیابند.
2- گروهی نیز عقیده دارند که مبنا و منشأ قواعد حقوقی، قدرت دولت است نه اصل عدالت و قانون به خاطر این محترم است که دولت پشتیبان آن است و افراد نمی توانند به بهانه بی عدالتی از اجرای قانون سرباز زنند.

 

[*MANI*]

هدف حقوق​

1- طرفداران نظریه « اصالت فرد » عقیده دارند که هدف از قواعد حقوق، تأمین آزادی فرد، احترام به شخصیت و حقوق طبیعی او و اجرای عدالت است.
2- طرفداران نظریه «اصالت اجتماع» با انتقاد از طرفداران نظریه بالا معتقدند حقوق، محصول زندگی اجتماعی فرد است و هدف از ایجاد قواعد حقوق تأمین سعادت اجتماعــی انسان، ایجاد نظم در روابط زندگی مشترک و حفظ قوای حاکم می باشد.

 

[*MANI*]

مکاتب حقوقی​

به نظریه دانشمندانی که معتقدند مبنای حقوق و هدف آن عدالت و اجرای آن است، مکتب حقوق فطری (مکتب حقوق طبیعی ) گفته می شود. منظور از حقوق فطری (حقوق طبیعی) قواعدی برتر از اراده حاکم (دولت) می باشد که حقوق باید از آن قواعد عالی و طبیعی پیروی کند.
به نظریه دانشمندانی که معتقدند مبنای حقوق، قدرت دولت و هدف از قواعد حقوق حفظ نظم و سعادت اجتماعی و محافظت از قوای حاکم می باشد، « مکتب تحقّقی » گفته می شود.
هر کدام از این مکاتب شاخه های مختلفی یافته که مطالعه تفصیلی آن به کتب حقوقی ارجاع می شود.