پزشکی عمل جراحی دیسک کمر

[Puyannnn]

در بدن انسان اگر در عضوی پارگی اتفاق افتاده باشد برای اینکه پارگی جوش بخورد لازم است که دو بافت همنام مقابل هم باشد مثلاً اگر عضله انسان پاره شده باشد - اگر استخوان بین دو سر عضله قرار بگیرد عضله جوش نمی کند. اگر پوست شما پاره شود اگر یک جسم خارجی در داخل پوست باشد پوست یا جوش نمی خورد یا اگر جوش بخورد بعد از مدتی دوباره پاره می شود.در پارگی دیسک در واقع هسته دیسک از سوراخی که در حلقه ایجاد شده بیرون آمده و نمی گذارد که دو سر حلقه پاره شده دیسک بهم بچسبند و جوش بخورد. بنابراین در عمل جراحی دیسک کمر ما هسته دیسک را بر می داریم و دو سر حلقه دیسک به هم می پیوندند و جوش می‌خورند و بافت جوشگاهی در واقع دیسک را ترمیم می کند. بیمار ممکن است سال ها بدون علامت زندگی کند .اصولاً عمل جراحی دیسک کمر در کسانی انجام می‌گیرد که به درمان های غیر جراحی دیسک کمر و آسانتر پاسخ ندهند. عمل جراحی دیسک کمر بین ۷۰ تا ۸۰ درصد نتیجه عالی دارد و ۲۰ تا ۳۰ درصد موارد ممکن است نتیجه خوبی نگیرند و در ۴ درصد موارد نیز ممکن است که دیسک عمل شده دوباره پاره شود. زیرا تهاجمی ترین جراحان هم حداکثر یک چهارم دیسک را می توانند بردارند. اصولاً دیسک را کامل نمی‌شود برداشت. البته عده‌ای از جراحان معتقدند که کل دیسک را بردارند و به جای آن از دیسک مصنوعی استفاده کنند درست مانند مفصل زانو.عده ی هم معتقدند که دیسک را به روش میکروسکوپی بردارند و دو مهره بالا و پایین آن را را با گذاشتن پیچ یا گذاشتن کیج بین دو مهره به هم بچسباند. تا خطرعود مجدد دیسک کم شود ولی این مورد قبول همه جراحان نیست. تقریباً ۷۰ تا ۸۰ درصد جراحان هنوز معتقد به برداشتن فقط هسته دیسک بدون وسیله گذاری هستند.به طور کلی روش های درمانی دیسک پاره شده کمر به دو دسته تهاجمی و کم تهاجمی تقسیم می شوند. روش های تهاجمی عبارتند از: 1. روش جراحی باز ، 2. روش جراحی باز میکروسکوپی، جراحی باز دیسک کمر را می توان با استفاده از بی حسی موضعی یا بیهوشی عمومی انجام داد. برای برداشتن دیسک لازم است که استخوانی که روی ریشه های عصبی را پوشانده که اصطلاحاً لامینا نامیده می‌شود برداشته شود ریشه عصبی به کناری معمولا به طرف داخل کشیده شود و سپس از زیر ریشه عصبی دیسک خارج شود. به همین جهت این نوع جراحی را عمل لامینکتومی یا فورامینوتومی همراه با دیسککتومی می نامند.

 

[Puyannnn]

جراحی دیسک کمر به طریقه بسته یعنی جراحی که از چاقو استفاده نمی شود و برشی داده نمی شود. بلکه سوراخی در داخل پوست ایجاد می شود که از طریق آن سوزن یا آندوسکوپ وارد فضای دیسکی میشود بنابراین جراحی بسته کمر دو نوع است : یک نوع جراحی لیزری کمر و نوع دیگر جراحی آندوسکوپی دیسک کمر می باشد.

 

[Puyannnn]

جراحی دیسک کمر باز، جراحی است که در آن از چاقو استفاده می‌شود و یک شکاف در پشت بیمار داده می‌شود. سپس عضله ها به کناری زده می‌شود و قسمتی از استخوان ستون مهره ها که لامینا نامیده می‌شود برداشته می‌شود و ریشه عصبی به کناری کشیده می شود و از پشت ریشه عصبی دیسک خارج می‌شود این جراحی معمولاً با کمک میکروسکوپ انجام می‌شود.

 

[Puyannnn]

انتخاب نوع جراحی بسته به سن بیمار ، شرایط پزشکی بیمار و نوع دیسک کمر می باشد. اصولاً بهترین نوع جراحی دیسک کمر ، جراحی باز یا جراحی میکروسکوپی می باشد .از جراحی بسته در مواردی استفاده می‌کنیم که دیسک کوچک است و قابل درمان با جراحی بسته است. در دیسک های بزرگ یا دیسک هایی که علائم عصبی دارند ، صلاح است که دیسک در زیر دید مستقیم جراح خارج شود. بنابراین جراحی بازارجح می باشد ولی بیمارانی هستند که مقدار پارگی و خرابی دیسک آنها کوچک است و علائم عصب ایجاد نکرده است و یا بیمار برای عمل جراحی باز دیسک کمری ریسک بالایی دارد در این صورت از جراحی های بسته استفاده می کنیم.

 

[Puyannnn]

۱- جراحی لامینکتومی دیسک کمر
قدیمی ترین روش جراحی دیسک کمر روشی است که اصطلاحاً لامینکتومی نامیده می شود. در این روش جراح ابتدا کانال نخاعی را که توسط استخوان هایی به نام لامینا پوشانده شده است باز می کند به همین جهت قسمتی از لامینا و قسمتی از لیگامان فلاوم را برمی‌دارد تا به ریشه عصبی برسد. سپس ریشه عصبی را به کناری می زند و دیسک را از پشت آن خارج می‌کند. این روش سالها بدون استفاده از میکروسکوپ انجام‌ می شد.
۲-جراحی میکروسکوپی دیسک کمر ( میکرودیسککتومی)

با پیدایش میکروسکوپ روش دوم جراحی یعنی جراحی میکروسکوپی دیسک کمر رایج شد.این روش شبیه همان روش لامینکتومی است همه مراحل مانند روش قبل انجام می‌گیرد اما شکاف کمتری داده می‌شوند و مقدار کمتری از استخوان لامینا برداشته می شود . در این روش جراح برای دیدن ریشه عصبی و دیسک از میکروسکوپ استفاده می کند که هم نور بهتری دارد و هم ریشه عصبی را چندین برابر درشت تر می کند بنابراین شناسایی بافتهای مختلف آسان‌تر می‌شود.

۳-جراحی آندوسکوپی دیسک کمر

روش جراحی دیسک کمر با آندوسکوپی است که اولین بار توسط یک جراح ایرانی الاصل در آمریکا به نام دکتر پرویز کامبین به دنیا معرفی شد. در این روش که روش بسیار آسان تر است در واقع کانال نخاعی دستکاری نمی‌شود و از راه سوراخ بین مهره ای سوزنی وارد دیسک می شود و سپس لوله‌های که به تدریج قطر آنها افزایش پیدا می کند ( درست مانند آنتن رادیو) وارد فضای دیسک شده و سپس لوله باریکی که لنزهم به آن متصل است و آندوسکوپ نامیده می شود وارد فضای دیسکی می شود و دیسک خارج می شود. در این روش احتمال چسبندگی کمتر است. و در واقع کمترین دستکاری در کانال نخاعی انجام می شود.
۴- جراحی دیسک کمر با لیزر
روش بعدی عمل جراحی دیسک با لیزر است این روش اصطلاحاً (percutaneous lumbar disce decompression) نامیده می شود . این روش در مواردی که دیسک کامل پاره نیست انجام می شود و اشعه لیزر را از طریق یک سوزن به کمک یک فیبر نوری وارد فضای دیسکی می‌کنند. با وارد شدن اشعه لیزر در واقع مرکز دیسک سوزانده می‌شود و یک حفره میکروسکوپی در داخل دیسک ایجاد می شود و فشار داخل دیسک کم می شود و سپس با ایجاد یک فشار منفی سعی می کنند هسته دیسک را به طرف داخل بکشانند تا از ریشه عصبی فاصله بگیرد و درد بیمار خوب شود.در فیلم عمل جراحی دیسک کمر با لیزر به طور کامل این موضوع را مورد بحث قرار داده ایم.
۵- تزریق های اپیدورال یا تزریق فاست
روش بعدی که دیگر جراحی محسوب نمی شود در واقع تزریق هایی است که در روی ریشه عصبی یا مفاصل ستون مهره ها که اصطلاحاً فاست facet نامیده می‌شود انجام می‌گیرد. این روشها به نام تزریق های اپیدورال یا تزریق فاست نامیده می شود. لازم به ذکر است که هر کدام از این موارد کاربرد خاص خودش را دارد و مثلاً به کار بردن لیزر در بیماری که نیاز به عمل جراحی باز دارد صحیح نیست. گاهی از روشهای کم تهاجمی مانند تزریق لیزر یا تزریق اپیدورال یا تزریق فاست در موارد استفاده می‌شود که جراح می خواهد بداند که آیا نتیجه عمل جراحی دیسک خوب است یا خیر؟ قاعدتا اگر کسی با این روش های کم تهاجمی برای مدتی دردش خوب شود نتیجه عمل جراحی وی بهتر خواهد بود.

 

[Puyannnn]

دیسک کمر مانند یک بلبرینگ‌ است. یعنی هسته در داخل حلقه دیسک می چرخد و خود حلقه دیسک به مهره ها متصل است در نتیجه این بلبرینگ زنده باعث حرکات ستون مهره ها می‌شود. در یکی از این حرکات حلقه دیسک ترک میخورد که اصطلاحا می گوییم دیسک دژنره (ساییده) شده است. در یکی از این حرکات ممکن است شکافی که در حلقه دیسک ایجاد شده است بزرگ‌ تر شود و محتویات دیسک به جای اینکه در داخل حلقه دیسک باشد به بیرون از حلقه دیسک می‌رود و روی عصب فشار می آورد. علت اصلی پارگی دیسک کمر مشخص نیست. استعداد ژنتیکی مهم‌ترین عامل آن است و به عبارتی افرادی که دچار دیسک کمر می‌شوند ، جنس دیسک آنها خوب نیست و گرنه هر فردی حتی اگر کار سنگین کند دیسکش پاره نمی‌شود.