مجموعه اشعار عنصرالمعالی

[MHP]

عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وشمگیر بن زیار زاده شده به سال ۴۱۲ هجری قمری و درگذشته به سال ۴۸۰ هجری قمری (در سن ۶۸ سالگی) از امرای آل زیار است.

کتاب نصیحت‌نامهٔ او که به خاطر لقب دیگر او (قابوس دوم) به قابوس‌نامه مشهور است خطاب و برای فرزندش گیلانشاه نوشته شده است. او در هنگام تدوین این کتاب ۶۳ سال داشته است.

سبک نگارش کتاب نثر مُرسَل یا همان نثر ساده و بی‌پیرایه معمولِ قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به سبک بلعمی و بیهقی است.

قابوس‌نامه از روی تصحیح شادروان سعید نفیسی و به همت خانم کیانا زرکوب در گنجور در دسترس قرار گرفته است.​

 

[MHP]

«در این‌جا اشعاری که در مطالب گرانقدر وجود دارد، قرار می‌گیرد»​

 

[MHP]

هر آدمئی که حی ناطق باشد
باید که چو عذرا و چو وامق باشد


هر کو نه چنین بود منافق باشد
مردم نبود هر که نه عاشق باشد

ای وای منا گر تو بچشم همه کسها
زین گونه نمائی که بچشم من درویش

 

[MHP]

هر چند به جفا پشت مرا دادی خم
من مهر تو در دلم نگردانم کم


از تو به جفا نبرم ای شهره صنم
تو خفته و بر خفته نرانند قلم

 

[MHP]

گر من روزی ز خدمتت گشتم فرد
صد راه دلم از تو پشیمانی خورد


جانا بیکی گناه از بنده مگرد
من آدمیم گنه نخست آدم کرد

ای دل خواهی که زی دلآرام رسی
بی‌تیماری بدآن مه تام رسی


باری بمراد وی بزی ای دل از آنک
گر دانی خواست کامه در کام رسی

 

[MHP]

برادر برادر بود دوست به
چو دشمن بود بی‌رگ و پوست به

بشوی ای برادر از آن دوست دست
که با دشمنانت بود هم نشست


ای دل رفتی چنانکه در صحرا دد
نه انده من خوردی و نه اندوه خود

هم‌جالس بد بودی و تو رفته بهی
تنهایی به مرا ز هم‌جالس بد

 

[~Fateme.h~]

سزد گر بری بنده‌ای را گلو

که آید خداوندیش آرزو

 

[~Fateme.h~]

جهان دیدگان را بنادیدگان

نکردند یکسان پسندیدگان

 

[~Fateme.h~]

آوخ گلهٔ پیری پیش که کنم من

کاین درد مرا دارو جز تو به‌دگر نیست

ای پیر بیا تا گله هم با تو کنم من

زیرا که جوانان را زین حال خبر نیست

عنصرالمعالی

 

[~Fateme.h~]

ای وای منا گر تو به چشم همه ک.س‌ها

زین گونه نمایی که به چشم من درویش

عنصرالمعالی