حجاب و عفاف فلسفه حجاب در نماز

[اولدوز]

فلسفه حجاب در نماز چیست؟
حجاب اصطلاحی دینی به معنای پوشاندن بعضی از نقاط بدن زنان و مردان در مذهب اسلامی. حجاب در ادیان و اقوام پیش از اسلام وجود داشته و آیاتی در قرآن و احادیثی از ائمه (ع)، از لزوم و اهمیت آن سخن گفته اند.



حکم حجاب در فقه در بخش نماز و نکاح مطرح شده است. این حکم از دیدگاه فقها ازاحکام ضروری دین اسلام است. در باور مسلمانان، ایجاد امنیت روانی و حفظ سلامت اخلاقی جامعه از حکمت های واجب شدن حجاب است.



همچنین در تبصره ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی در ایران، بی حجابی جرم محسوب می شود.

 

[اولدوز]

فلسفه حجاب چیست؟
با تأمل در حکمت تشریعِ حکم حجاب ـ که به تصریح آیات قرآن و احادیث، ایجاد امنیت روانی و حفظ سلامت اخلاقی جامعه و ارزش گذاری عفاف و حیاست ـ گوناگونی مراتب احکام حجاب به خوبی قابل تحلیل است. تأکید قرآن و احادیث و متون فقهی بر اکتساب و تقویت ملکه عفت و تقوا، ضرورت رعایت حیا و عفاف در مناسبات زن و مرد غیرمحرم، و حرمت برخی امور (همچون قرارگرفتن زن و مرد غیرمحرم در یک محیط بدون امکان ورود شخص دیگر، نهی شدید از چشم چرانی مردان، وجوب ستر برای زن در برابر غیرمحرم و پرهیز او از هرگونه رفتار تحریک آمیز در محیط جامعه از قبیل تبرّج یا سخن گفتن مهیج) بیانگر ارتباط وثیق عفاف و حیا با حجاب است.

 

[اولدوز]

فلسفه حجاب در نماز چيست؟ خدا كه به همه محرم است.

با توجه به اين كه خداوند متعال عليم و حكيم است، پس يكايك احكام، حكمت خاصى دارند، ولكن پى بردن به آن اسرار، براى ما هم، ميسر نيست و هم، چندان مفيد نيست چه اين كه با علم محدود ما از نيازها، استعدادها و نيز راه رفع نيازهاى واقعى و شكوفا كردن استعدادها به نحو صحيح و بدون مخاطرات جسمى و روحى، مادى و معنوى، چگونه مى توان چنين ادعايى کرد.

 

[اولدوز]

علاوه بر اين كه اساس در اين احكام، فراخوان بشر به تعبد و اظهار بندگى در مقابل پروردگار است. البته چه بسا ممكن است آگاهى به اين اسرار و حكمت ها حداقل در بعضى افراد، موجب تقويت انگيزه آنها در پيروى از آن دستورات شود به همين جهت در صدد كنكاش از اسرار و حكمت هاى احكام مى كنند.

 

[اولدوز]

در هر صورت حجاب و پوشش بانوان در نماز، علل و فلسفه هاى بسیاری دارد؛ از جمله:



• حجاب در نماز، خود نوعى تمرين مستمر و روزانه براى حفظ حجاب مى باشد و يكى از عواملى است كه در رعایت دائمى پوشش اسلامى زن و جلوگيرى از آسيب پذيرى آن، نقش مهمى ايفا مى كند.

• وجود پوششى يک پارچه براى تمام بدن و داشتن پوششى مخصوص براى نماز، توجه و حضور قلب انسان را بيشتر مى كند و از توجه ذهن به تجملات و چيزهاى رنگارنگ مى كاهد و ارزش نماز را صد چندان مى كند.

 

[اولدوز]

• داشتن پوشش كامل در پيشگاه خداوند، نوعى ادب و احترام به ساحت قدس ربوبى است. از اين ‏رو براى مردها نيز، داشتن عبا و پوشاندن سر در نماز، مستحب است و همين ادب حضور در پيشگاه الهى زمينه ساز حضور معنوى و پذیرفته شدن به محضر حق مى شود.
اضافه بر آن، حكم پوشش در نماز، با حفظ حجاب در برابر نامحرم تفاوت هايى دارد و با آن قابل مقايسه نيست؛ به عنوان مثال؛ پوشاندن روى پا در برابر نامحرم واجب است؛ ولى در نماز - بدون حضور نامحرم - واجب نيست.

 

[اولدوز]

نماز خواندن در منظر مردم و در اماکن عمومی و مساجد، حجاب کامل را می‌طلبد و این مصون ماندن زنان از نگاه دیگران و حفظ آرامش روحی نمازگزار را در پی دارد.
البته باید توجه داشت که موارد گفته شده، در حد یک احتمال است و دلیل اصلی حفظ حجاب و سایر عبادات، همانا تقویت روحیۀ تعبد و پذیرش خواست خدا در انسان است.

 

[اولدوز]

حجاب در ارتباط با عبادات
نماز: در نماز واجب است زن بالغ آزاد تمام بدن خود را بپوشاند خواه فردی آنجا باشد یا نباشد؛ لیکن پوشاندن صورت، دست از سر انگشتان تا مچ و از سر انگشتان پا تا مچ لازم نیست. البته در صورت وجود نامحرم، پوشاندن آنها واجب است.



حج: پوشاندن صورت با روبند یا غیر آن که متصل به صورت باشد در حال احرام حرام است. در اینکه پوشاندن روی پا نیز حرام است یا نه، اختلاف نطر می باشد.

 

[اولدوز]

احکام پوشش مردان در نماز
پوشاندن عورت در نماز واجب است، خواه بیننده ـ اعم از محرم و نامحرم ـ وجود داشته باشد یا نباشد. عریان نماز خواندن در صورتی که عورت پوشیده باشد جایز است، هرچند کراهت دارد.



پوشاندن سر و نیز ـ بنابر مشهور ـ روی پا در حال احرام، حرام است.

 

[اولدوز]

ویژگی های پوشش در نماز
پوشش در نماز از جهاتی با غیر نماز تفاوت دارد، از جمله:



پوشش در نماز واجب است؛ هرچند فردی نباشد ولی در غیر نماز تنها با وجود نامحرم واجب خواهد بود.



پوشش در غیر نماز با هر ساترِ مانع از نگاه دیگران تحقق می‌یابد؛ لیکن در نماز ـ در غیر حال ضرورت ـ باید از نوع لباس باشد. در کفایت پوشش به گیاهان و برگ درختان در غیر حال ضرورت و نیز در اینکه پوشش به مثل گِل در حال اختیار کافی است یا تنها در حال ضرورت؛ و یا حتی در حال ضرورت نیز کفایت نمی‌کند ـ و در نتیجه چنین کسی فاقد ساتر محسوب می‌شود ـ اختلاف است.