بی‌مهرگان قورباغه

[سلین]

قورباغه‌ها و وزغ‌ها، رایج‌تـرین دوزیستان جهان از راستۀ بی‌دمان یا بی‌دم‌سانان هستند. نوع بالغ قورباغـه‌ها عموماً بدون دم و چمباته‌زده هستند، آن‌ها پاهای بلند عقب برای پریدن و زبان بلند چسبناک برای گرفتن طعمه دارند. معمـولاً قورباغه‌ها بدن نرم و مرطوب دارند و در نزدیکی آب‌ها زندگی می‌کنند. وزغها اما پوست خشک و زگیل مانـند دارند و عمدتاً روی خشکی زندگی می‌کنند.


قورباغه، وَک، غوک یا چغز و به فارسی افغانستان بقه جـانوری است دوزیـست از راسته بی‌دمان (نام علمی: Anura). به قورباغه درختی "داروک" گفته می‌شود. احتمالا نام‌های وک، غوک، وزغ، و حتـی بقه از یک ریشه هستند. نام "وک" برای قورباغه و "داروک" برای قورباغه درختی، هنوز در گویش مازندرانی به کار مـی‌رود.

 

[سلین]

قورباغه‌ها و وزغها هر ساله به محـل تولید مثل (محل تولد) خود بازمی‌گردند. عـمومـاً نرها زودتر از ماده‌ها به آبگـیرها می‌رسند و محدوده جفـت‌گیری خـود را مشخص کرده و گـودال عمـیـقی را حفر میکنند. هنگامی که ماده‌ها به محل می‌رسند، نرها به‌وسـیله شعرخوانی و آوازهای مخصوص آن‌ها را به درون آبگیر دعوت می‌کنند. در صورتی که ماده‌ها به آواز نرها جـواب بدهند، نرها به‌وسیله پاهای جلویی آن‌ها را می‌گیرند. وقتی ماده‌ها تخم‌ریزی می‌کنـنـد، نرها به‌وسیله اسپرم درجه یک تخمها را بارور می‌کنند.

نحوه بغل‌کردن برای جفت‌گیـری که به نام اتصال نمادین دوحالته معروف است، به این شکل است که نر در سمـت راسـت قرار می‌گیرد تا بتواند تخم‌ها را بـارور کند. این حالت ممکن است چند سال طول بکشد.

جنس قورباغه جوری است که در عمق بالای آب زندگی مـیکند

 

[سلین]

بعضی از قورباغه‌های مناطق گرم با زندگی روی درختان و بوته‌ها و دکل های برق سازگاری پیدا کرده‌اند. بـعـضـی از گونه‌ها هرگز درختان را ترک نمی‌کنند و حتی روی درختان، تولید مثل می‌کنند و اگر حتی برای چند ثانیه از درخـت جدا شوند بـلافاصـله می میرند. بیشتر داروکها دارای انگـشـتان بلند و دست و پا هسـتند که روی آن‌ها صفحه‌های چسبناکی برای گرفتن شاخـه‌ها و برگ‌های نرم وجود دارد. بعضی از داروکها با استفاده از انگشتان پرده دارشان که به عنوان بال پرواز به کار می‌برند، از ایـن درخت بـه آن درخت می‌پرند. این قورباغه درختی جنگلهای بارانی آمریکای مرکزی، یک قورباغه پرنده‌است که از این درخت می‌پرد. او در حالی که روی شاخه‌ها راه می‌رود، حشرات را شکار می‌کند.

 

[سلین]

وزغ نیزار متـعلـق به آمریکـای مرکزی و جنوبی در سال ۱۹۳۵ برای کنترل سـوسـک‌های نیشکر که آفت ساقه‌های نیشکر هستند، به نواحی شمال‌شرقی اسـترالیا برده شده. متأسفانه وزغ نیزار در محیط زیست خود بیش از حد سازگاری پیدا کرد. این وزغ به سرعت افزایش پیدا کرد و تعداد بیـشمـاری از گونه‌های حشرات محلی و حیوانات استرالیا را خورد. بعضی از ایـن گونـه‌ها در حال حاضر در معرض خـطر قرار دارند. این وزغ به دلـیـل سمی بودن و غیرقابل خورده شدن، شکارچیان کمی دارد.

نمونهٔ خاصی از قورباغه که شـش ندارند نیز در اندونزی یافت شده‌است

 

[سلین]

در اغـلـب مـنـاطـق جـهـان زیـسـتـگـاه قورباغه‌ها گسترده شده‌است، بااین‌حال آن‌ها در قطب جنوب و و در بـسـیـاری از جزایر اقـیـانـوسـی حضور ندارند. با توجه به سـاخـتــار و نیاز پـوسـت قـوربـاغـه‌هــا، بزرگترین تنوع آن‌ها را می‌توان در در مناطق گرمسیری جهان، جایی که آب به آسانی در دسترس است، یافت.

 

[سلین]

برخی از گونه‌های قورباغه دارای مواد ضدیخ در خون خود هستند به‌طوری‌که با آغاز زمستان و پایین آمدن دما بدنشان منجمد می‌گردد و با فرارسیدن بهار بدن یخ زده‌شان دوباره احیاء می‌شود و قورباغه به حیات خود ادامه می‌دهد.
قورباغه‌ها به صورت تجاری برای اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همچنین قورباغه‌ها به عنوان یک منبع غذایی استفاده می‌شوند؛ پای قورباغه در کشورهای چین، فرانسه، اندونزی، فیلیپین، شمال یونان و در بسیاری از مناطق آمریکای جنوبی، به ویژه لوئیزیانا یک خوراک به حساب می‌آید.

 

[سلین]

۳۷۰۰ گونه از وکها و وزغها در دنیـا وجود دارد که به غیر از جنوبگان (قاره قطب جنوب) در همه نقاط دنیا می‌توان آن‌ها را یافـت. برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

قورباغه سبز
وزغ سبز
وزغ بیل‌پای اروپایی
قورباغه زهرآگین
ریزغوک
قورباغه چشم‌طلایی درختی