مردم شناسی ایران قوم آریایی

[BALLERINA]

آریایی‌ها از اقوامی هستند که به ایران مهاجرت کردند. برای بررسی دوره آریایی‌ها باید نگاهی به ریشه و زبان آن‌ها داشت. عنوان قوم آریا در ابتدا برای نژاد بزرگی به نام هندواروپایی‌ها به کار می‌رفت. دسته‌هایی از هندواروپایی‌ها، بعد از یک مرحله مهاجرت، از قوم اصلی خود جدا شدند و با عنوان هندوایرانی مدتی را با هم می‌گذرانند و سپس در یک مهاجرت دیگر عده‌ای به‌سمت جغرافیای ایران و دسته‌ای دیگر راهی هند می‌شوند. آریایی‌هایی که به ایران مهاجرت می‌کنند عنوان اولین سلسله مهاجر به ایران را از آن خود می‌کنند. درباره واژه آریایی، مفهوم و بار قومی یا جغرافیایی آن، اختلاف نظر بسیار است.

 

[BALLERINA]

آریایی‌ها جزو اولین اقوامی بودند که از دشت‌های آسیای میانه به جغرافیای ایران مهاجرت کردند و در ایران ساکن شدند

 

[BALLERINA]

اصطلاح «آریایی» نام قومی مردمان هندوایرانی باستان بود که ریشه واژهٔ «ایران» است. از آنجا که تفاوت‌های ژنتیکی انسان به تفاوت‌های نژادی نمی‌انجامد؛ امروزه لغت نژاد در دسته‌بندی گروه‌های انسان مدرن در تحقیقات علمی منسوخ شده و برخلاف گذشته عنوان نژاد آریایی کاربرد ندارد.

 

[BALLERINA]

تحقیقات نشان داده است که واژه آریایی در بین غیرایرانیان، بیشتر بار دینی دارد. برخی از پژوهشگران بر این گمان بوده‌اند که واژه آریا نشان‌دهنده جغرافیا یا تبار است؛ اما بررسی متون تاریخی غیرایرانی نشان می‌دهد که از این واژه برای نشان دادن یک قوم یا گروه با اعتقادات خاص، استفاده شده است؛ حتی برخی واژه انیران را در معنی بی‌دینان به کار برده‌اند.

 

[BALLERINA]

آریایی‌ها با زبان هندوایرانی گفتگو می‌کردند و زبان، دین و ساختار اجتماعی مشترک داشتند. این قوم پس از مهاجرت از هم جدا شدند و دسته‌ای به‌سمت ایران و دسته‌ای دیگر راهی هند شدند. یادآوری این نکته ضروری است که این قوم یک بار پیش از آن نیز در هزاره چهارم پیش از میلاد از اقوام هندواروپایی جدا شده بودند. اقوام هندواروپایی در استپ‌های جنوب روسیه بودند که در دوره‌ هزاره چهارم به‌دلیل افزایش جمعیت، اختراع گردونه و وسایل جنگی، با ثروتی که به دست آورده بودند، به جهات مختلف کره زمین مهاجرت کردند. مهاجرت اقوام هندواروپایی گستره‌ای از هند تا ایرلند را در بر می‌گرفت. یک دسته از اقوام هندواروپایی، شاخه آریایی یا هندوایرانی بودند که در آسیای مرکزی در حدود سغد و خوارزم ساکن شده و زندگی خود را ادامه دادند.

 

[BALLERINA]

برخی از باستان‌شناسان، قوم آریایی را با فرهنگ آندرنو در منطقه جنوب سیبری تطبیق داده‌اند. فرهنگ آندرنو مربوط به هزاره دوم پیش از میلاد است. آریایی‌های هندوایرانی به‌دنبال یافتن چراگاه‌های بیشتر از هم جدا شدند و با کوچ‌های پی‌درپی از شرق دریای خزر و بخشی نیز از غرب و از سوی قفقاز به فلات ایران مهاجرت کردند. با جدایی و مهاجرت این قوم، روابط اقتصادی آن‌ها نیز با هم کمتر شد و با ساکن شدن در جغرافیای جدید، زبان مشترک آن‌ها نیز به‌تدریج متحول شد.