مردم شناسی ایران قوم ترکمن

[DELVIN]

مردم شناسی قوم ترکمن

 

[DELVIN]

ویژگیهای اجتماعی
در رأس جامعه ایلیاتی ترکمن ها یاشول یا ریش سفید قرار دارد :
۱) انجام کوچ
۲) همفکری با اعضاء چیدن و بر پا ساختن آلاچیق بطور کلی بر عهده زنان می باشد . ایل ترکمن ؛ مسلمان ؛ پیرو مذهب تسنن

 

[DELVIN]

از نظر اعتقادات
بخاطر پائین بودن سطح سواد و فرهنگ در گذشته اعتقاد به روزهای نحس ، طلسم و جادو و فالگیری داشته اند که این باور روز به روز به دلیل ارتباط بیشتر با زندگی شهرنشینی و گرایش به تخته قاپو در حال نابودی است .

 

[DELVIN]

▪ فرهنگ و آموزش : زیربنای جامعه ترکمن ( فرهنگ ) بر پایه زندگی ایلیاتی و اقتصاد و معیشتی آنان بر پایه دامداری است . از نظر آموزش و سواد در گذشته به علت زندگی متحرک ، امکان کسب علوم و فنون برای دامداران صحراگرد وجود نداشته و بیشتر یکجانشینان سواد را در مکتب خانه ها می آموختند و ربای ادامه تحصیل به مراکز بخارا و سمرقند می رفتند .

 

[DELVIN]

از نظر سواد
▪ در سال ۶۵ گرگان : ۵۰ تا ۶۰ درصد گنبد : ۴۰ تا ۵۰ درصد
بندر ترکمن : ۴۰ تا ۵۰ درصد
یکی از شعرای معروف ترکمن ها مختومقلی فراغی بوده که با سرودن اشعار حماسی ، ملی ، اجتماعی زبان ترکمنی را از لحاظ گسیختگی لهجه متحد گردانید ( اشعارش چکیده ای از لهجه تمامی طوایف بود ) و اتحاد و یکپارچگی بین طوایف را سبب شد .
فعالیتهای اقتصادی و دامداری ترکمن ها
وحدت جغرافیایی گرگان و گنبد و دشت مینو ایجاب می کند که این ناحیه یک واحد مستقل اقتصادی بشمار آید . به علت مرغوبیت خاک و طبیعت مساعد ، منطقه پربرکتی شناخته شده .

 

[DELVIN]

عشایر ترکمن که اصل اقتصاد آنان بر پایه دامداری استوار بوده ، خانه مسکونی را از نمد و پشم می ساخته . لباس آنها منحصر به پوستین ، کلاه پوستی و چرمی بنام " چارق " می باشد .
قبل از جنگ جهانی اول قسمتی از تولیدات گرگان و مینو دشت در بازارهای خیوه و بخارا به فروش می رسید و به جای آن کالاهایی نظیر چای ، بلور و لوازم خانه وارد می شد . قسمتی از مبادلات از طریق بندر تجاری گمیش تپه ، بندر انزلی ، باکو ، آستاراخان بوده . تهران هم مهم ترین بازار گوشت آنان بوده .

 

[DELVIN]

بعد از جنگ جهانی ، دولت در امور اقتصادی آنان بیشتر دخالت کرد که بیشتر به صورت اسکان اجباری عشایر و اجبار به زراعت و از دست دادن روحیه عشایری بود .
بعد از جنگ جهانی دوم ، تولیدات جنگی جای خود را به تولید ماشین آلات کشاورزی داد .بدین خاطر متوجه کشورهای جهان سوم شدند . منطقه ترکمن صحرا یکی از مناطق مستعد کشاورزی بود ، پس محیط مناسبی برای جذب ماشین الات کشاورزی شد و در ظرف ۱۵ الی ۲۰ سال مراتع و علفزارها تبدیل به زمین زراعتی شد .