آموزشی مسیر پر فراز و نشیب نمایشنامه ها در قرن بیستم(۲)

[-pariya-]

من تئاتری بی رحم را پیشنهاد می کنم ولی از وقتی که واژه ی «شقاوت» را به زبان آورده ام، همه خیال کرده اند منظورم خون است. ولی تئاتر بی رحم، یعنی تئاتری دشوار و سبع، اول از همه برای خود اجراکننده. ‌از جنبه ی بازنمایی نیز، صحبت از بی رحمی و شقاوتی نیست که هر کدام‌ از ما با تکه تکه کردن تن یکدیگر، با بریدن اعضای بدنمان و یا مثل امپراتوران آشوری، با برافراشتن مناره ای از کیسه های پر از گوش یا بینی انسان ها، می توانیم علیه دیگری اعمال کنیم، بلکه از شقاوتی حرف می زنم بسیار هولناک تر و ضروری تر از آنچه که چیزها می توانند از بیرون، علیه ما اعمال کنند.—آنتونن آرتو

 

[-pariya-]

اکسپرسیونیسم


واژه ی «اکسپرسیونیسم» اولین بار در آلمان و در سال 1911 پا به عرصه ی وجود گذاشت. این گونه همچنین در طول دهه ی 1920 نیز در اوج شکوفایی خود بود اگرچه دو شاخه ی کاملا متمایز از هم داشت. شخصیت ها در این دو شاخه، یا خیلی کوتاه و مستقیم صحبت می کردند

 

[-pariya-]

و یا جملاتی بلند و شاعرانه را به کار می گرفتند. کاراکترهای تئاتر اکسپرسیونیستی، معمولا نامی نداشتند و داستان اغلب، از شرایط حال انتقاد می کرد و درباره ی آینده هشدار می داد. بیداری معنوی و ساختار اپیزودیک، از دیگر ویژگی های رایج در این دسته به حساب می آید.

 

[-pariya-]

تئاتر روایی


این نوع از نمایش، توسط نمایشنامه نویس شناخته شده ی آلمانی، «برتولت برشت»، به وجود آمد؛ چهره ای که تئاتر واقع گرا را رد می کرد. برشت عقیده داشت نمایش های رئالیستی، بیش از اندازه سعی می کردند که کامل و بی نقص باشند. تئاتر روایی بر پایه ی اشعار حماسی یونان بنا شده است.

 

[-pariya-]

در این گونه، ویژگی هایی همچون نورپردازی تند و زننده، صحنه های خالی، پلاکاردهایی که عوض شدن صحنه ها را اعلام می کنند، گروه های موسیقی که سر صحنه می نوازند، و مکث هایی بلند و تشویش آور به چشم می خورد. برتولت برشت باور داشت که تئاتر باید در درون و با حضور مخاطبین ساخته شود

 

[-pariya-]

و فکر می کرد که نمایشنامه های متعلق به تئاتر روایی، به جای به چالش کشیدن واقعیت هایی که مردم با آن ها رو به رو هستند، بر آن ها تأکید می کنند. تئاتر روایی در حفظ توجه به مسائل اجتماعی ای که به تصویر می کشید، بسیار تأثیرگذار عمل می کرد.

 

[-pariya-]

وقتی نمایشنامه ی «مادر» را بر پایه ی کتاب رفیق گورکی و داستان های کوتاه فراوانی از دیگر رفقا—درباره ی مبارزات روزانه ی مردم—می نوشتم، بدون حاشیه پردازی و به ‌زبانی رک و راست، کلمات معمولی و آشنا را آوردم؛ حرکات نقش ها را به‌ دقت برگزیدم، همان‌ طور که انسان‌ بر حسب ذوق و توانایی اش، از گفتار و کردار بزرگان سخن می گوید. آنچه را که روزی هزار بار در خانه های تحقیر شده اتفاق می افتد، همچون رویدادهای بزرگ تاریخی به‌‌ نمایش گذاشتم و آن همه را به‌‌ هیچ وجه از اقدامات فرماندهان و سیاستمداران مشهور کتاب های درسی کم‌ بهاتر جلوه ندادم. وظیفه ی خود می دانستم از شخصیتی تاریخی سخن بگویم، از مبارزی گمنام در جامعه ی بشری، تا الهام بخش دیگران شود.—از متن نامه ی «برشت» به تئاتر کارگری نیویورک