فلسفی مضامین فلسفی(ادبیات فلسفی)

[ARMINA]

فلسفه و ادبیات شامل برخوردهای ادبی با فیلسوفان و مضامین فلسفی (ادبیات فلسفی) و برخورد فلسفی با مباحث مطرح شده توسط ادبیات (فلسفه ادبیات) است.

 

[ARMINA]

به‌طور دقیق، فلسفهٔ ادبیات شاخه ای از زیبایی‌شناسی است، در واقع شاخه ای است از فلسفه که با این سؤال سر و کار دارد که هنر چیست"؟ به‌طور سنتی بخش عمدهٔ از فلسفهٔ زیبایی‌شناسی بر هنرهای پلاستیکی یا موسیقی متمرکز بوده‌است این توجه و تمرکز اما به قیمت بی‌توجهی به هنرهای کلامی صورت گرفته‌است.

 

[ARMINA]

درواقع بخش عمدهٔ از بحث‌های سنتی فلسفه زیبایی‌شناسی به دنبال ایجاد معیارهایی از کیفیت هنری هستند که نسبت به موضوع بی‌تفاوت باشند. از آنجایی که همهٔ آثار ادبی، تقریباً و طبعاً، حاوی محتوای تصوری هستند، نظریه‌های زیبایی‌شناسی که متکی به صفات کاملاً صوری هستند، گرایش به چشم پوشی از ادبیات دارند.

 

[ARMINA]

ادبیات و زبان​

به عنوان مثال افلاطون معتقد بود که فرهنگ ادبی تأثیر چشمگیری بر دیدگاه اخلاقی استفاده کنندگانش دارد. افلاطون در جمهور، خصومت شدیدی با محتوای فرهنگی دوره خود نشان می‌دهد و سانسور شدیدی بر ادبیات عامه پسند در آرمان‌شهر خود ارائه و اعمال می‌کند.

 

[ARMINA]

با این حال اخیراً، فیلسوفان دارای نگرش‌های متفاوت رویکردهای متنوع و کمتر خصمانه ای نسبت به ادبیات داشته‌اند. از اواخر قرن هجدهم میلادی، با ظهور تجربه گرایان انگلیسی و ایمانوئل کانت، فلسفه غرب با یک سؤال اساسی در حیطه یمعرفت‌شناسی مواجه شده‌است: مسئله رابطه بین ایده‌ها در ذهن انسان باجهان خارج از ذهن، اگر در واقع چنین جهانی وجود داشته باشد.

 

[ARMINA]

اشعار فلسفی​

ویرایش
تعدادی از شاعران شعرهایی با مضامین فلسفی سروده‌اند و برخی از فلاسفه مهم فلسفه خود را به صورت بیت بیان کرده‌اند. کیهان‌شناسی هسیود و De Rerum Naturaلوکرتیوس اشعار مهم فلسفی هستند. از ژانر شعر حماسی برای آموزش فلسفه نیز استفاده شد. ویاسا حماسه هند باستان Mahabharata را روایت کرد تا فلسفه هند و فلسفه هندو را آموزش دهد. همچنین هومر برخی آموزه‌های فلسفی را در ادیسه خود ارائه داده‌است.

 

[ARMINA]

بسیاری از فلاسفه شرقی اندیشه خود را به شکلی شاعرانه بیان کرده‌اند. برخی از مهم ترین‌ها عبارتند از:

• ویاسا
• لائوزی
• جلال الدین محمد رومی
• عمر خیام
• المعاری
• نظامی گنجوی
• شیخ سعدی
• حافظ شیرازی
• محمد اقبال
• ماتسو باشو
• فرید الدین عطار
• صلاح عبد الصبور
• محمود درویش
• کریم السایاد

 

[ARMINA]

شاعران برجسته فلسفی غربی عبارتند از:

• جان اشبری
• ژرژ باتای
• جیانینا براسچی
• جی کی چسترتون
• رابرت کریلی
• ساموئل تیلور کولریج
• تی اس الیوت
• هومر
• سورن کی یرکگارد
• لوکرتیوس
• جان میلتون
• ماریان مور
• پابلو نرودا
• فردریش نیچه
• مری الیور
• فرناندو پسوآ
• راینر ماریا ریلکه
• پرسی بی شلی
• سنت جان صلیب
• لزلی مارمون سیلکو
• هیلدگارد فون بینگن
• ویلیام کارلوس ویلیامز
• سی کی ویلیامز
• جیمز رایت

 

[ARMINA]

سایر آثار داستانی که دارای محتوای فلسفی در نظر گرفته می‌شوند عبارتند از:

• ابن طفیل، حی بن یقظان
• آلبر کامو، بیگانه (رمان)
• جوزف کنراد، دل تاریکی
• فیودور داستایفسکی، برادران کارامازوف
• فیودور داستایفسکی، جنایت و مکافات
• یوستین گردر، دنیای سوفی
• هرمان هسه، بازی مهره شیشه‌ای
• جیمز جویس، اولیس (رمان)
• فرانتس کافکا، مسخ (رمان کوتاه)

 

[ARMINA]

فلاسفه داستانی​

خورخه لوئیس بورخس بسیاری از مضامین فلسفی و تعدادی از فیلسوفان داستانی را در داستان کوتاه خود مطرح و معرفی می‌کند.[۶] جنبشی فلسفی-تخیلی بخشی از پیش فرض داستان او با عنوان تلون، اوکبر، اربیس ترتیوس است و راوی ناشناس داستان کتابخانه بابل او را نیز می‌توان فیلسوفی خیالی نامید.[۷]یک متکلم خیالی موضوع داستان سه نسخه از یهودا اوست.

فلاسفه داستانی گاهی در سراسر آثار رابرت ا. هاین لاین و ری بردبری حضور می‌یابند. غریبه‌ای در سرزمین غربت اثر هاین لاین شامل متنهایی طولانی است که می‌توان آنها را جانشین دیالوگهای فلسفی تخیلی جهان باستان دانست که در درون هستهٔ داستانی قرار دارند.[۸]