معرفی معرفی برترین رمان‌نویسان زن ایرانی

[حنا نویس]

رمان‌هاي زنان بر محور مسائل خود زنان است. نويسندگان زن ايراني، رمان را بهترين محمل براي بروز دنياي دروني، تنهايي، دردها و رنج‌هاي خود مي‌دانند. جوايزي که در سال‌هاي اخير اين زنان به دست آورده‌اند، نشان از قابليت و تلاش آنها است. در اين پست نگاهي انداخته‌ام به برخي از تاثيرگذارترين زنان رمان‌نويس ايراني که به رمان فارسي رنگي ديگر بخشيدند.

 

[حنا نویس]

۱. سيمين دانشور



سيمين دانشور متولد ۸ ارديبهشت ۱۳۰۰ در شيراز و در گذشته‌ي ۱۸ اسفند ۱۳۹۰ در تهران بود. او نويسنده، مترجم و همسر جلال آل‌احمد بود. دانشور اولين زن ايراني بود که به صورت حرفه‌اي در زبان فارسي داستان نوشت.

 

[حنا نویس]

دانشور در سال ۱۳۳۱ با دريافت بورس تحصيلي به دانشگاه استنفورد آمريکا رفت و در رشته‌ي زيبايي‌شناسي تحصيل کرد. او در اين دانشگاه نزد والاس استنگر داستان‌نويسي و نزد فيل پريک نمايش‌نامه‌نويسي را آموخت. در اين مدت دو داستان کوتاه که دانشور به زبان انگليسي نوشته بود در ايالات متحده چاپ شد.

مهم‌ترين اثر او رمان سووشون است که نثري ساده دارد. اين رمان تاکنون به ۱۷ زبان ترجمه شده‌ است. داستان سووشون در شيراز و در سال‌هاي پاياني جنگ جهاني دوم مي‌گذرد و فضاي اجتماعي سال‌هاي ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ مانند کودتاي ۲۸ مرداد را ترسيم مي‌کند.

 

[حنا نویس]

قصه درباره‌ي يوسف و زري؛ زن و شوهر نسبتا ثروتمندي در فارس است. ولي يوسف از اربابان سخت‌گير و طمع‌کار نيست او رعيت را همچون خانواده خود مي‌پندارد و از چاپلوسي نفرت دارد. داستان در دهه‌ي ۲۰ و در زمان سلطه‌ي انگليس بر ايران جريان دارد. آن زماني که پيشرفت در گرو تملق گفتن بيگانه است و فرياد حق را در نطفه خفه مي‌کنند اما يوسف از آنهايي است که حق را فرياد مي‌زند.


در بخشي از کتاب سووشون مي‌خوانيم:

بعضى آدم‌ها عين يک گل ناياب هستند، ديگران به جلوه‌شان حسد مى‌برند. خيال مى‌کنند اين گل ناياب تمام نيروى زمين را مى‌گيرد. تمام درخشش آفتاب و ترى هوا را مى‌بلعد و جا را براى آنها تنگ کرده، براى آن‌ها آفتاب و اکسيژن باقى نگذاشته. به او حسد مى‌برند و دلشان مى‌خواهد وجود نداشته باشد. يا عين ما باش يا اصلا نباش.

 

[حنا نویس]

۲. مهشید امیر‌شاهی



مهشید امیرشاهی نویسنده و روزنامه‌نگار ایرانی و یکی از برترین نویسندگان تاریخ معاصر ایران است. مجموعه چند جلدی مادران و دختران شاهکار او محسوب می‌شود. در سفر و در حضر، دیگر آثار او محسوب می‌شوند. فضاسازی و دیالوگ‌نویسی شخصیت‌ها و ملموس و صمیمی بودن آن‌ها، به واسطه‌ی نثر درخشان امیرشاهی حاصل می‌شوند. نثر او فاخر است اما سخت و سنگین نیست و به راحتی به دل می‌نشیند.

 

[حنا نویس]

در بخشی از مجموعه مادران و دختران می‌خوانیم:

جوان چهارده پانزده ساله‌ای که زخم سرخ و زرد کچلی تا پشت گردنش را پوشانده بود، کنار دیوار شکسته سرپنجه نشسته بود و با چوبی پر گل و لای شیار می‌کشید. ملاصالح ندا داد و جوان که از جا برخاست ملا دید شلیته و شلوار پوشیده است. ملاصالح چشم‌های تراخمیش را تنگ‌تر کرد و دختر را با دقت نگاه کرد و پرسید: «مال خانه‌ی سکینه خانمی؟» دختر مدتی ملاصالح را برانداز کرد و بلاخره با تکان دادن سر پاسخ مثبت داد.
ملاصالح زیر لب گفت: «ای جان بکن دیه!» و به صدای بلندتر اضافه کرد: «برو به اهل خانه بگو ملاصالح اس. اَ راه دورآمَدَس. با سکینه خانم کاری دارد.» دختر به طرف بنا رفت و ملاصالح هم با فاصله به دنبالش وارد خانه شد.
سکینه خانم بالای اتاق وسیع و کم‌اثاث به مخده‌ای تکیه کرده بود. به دیدن ملاصالح چادرش را بیشتر روی سرش کشید و گفت: «بفرما.» آقا میرزا عبدالباقی که چهار زانو جلوی سکینه خانم و کنار صندوق چوبی نشسته بود، چشم غره‌ای به طرف ملاصالح رفت و یاالله‌ای از بن گوش گفت و سرش را به کاغذهای داخل صندوق گرم کرد. ملاصالح پس از سلام علیکم غلیظی همان پایین در نشست.

 

[حنا نویس]

۳. فیروزه جزایری دوما



فیروزه جزایری در سن ۷ سالگی، به همراه خانواده از طرف شرکت نفت ایران که پدرش در آن به عنوان مهندس کار می‌کرد، به شهر وایتیر در کالیفرنیا رفت. پس از دو سال زندگی در آمریکا به ایران بازگشت و در اهواز و تهران به‌سر برد. دو سال بعد، دوباره خانوادهٔ وی به آمریکا برگشتند و ابتدا در وایتیر و سپس در نیوپورت‌بیچ ساکن شدند. فیروزه جزایری سپس به تحصیل در دانشگاه برکلی پرداخت و در آنجا با یک مرد فرانسوی ازدواج کرد.

 

[حنا نویس]

وی با نوشتن کتاب خاطرات خود که به نام Funny in Farsi، A Memoir of Growing Up Iranian in America در آمریکا منتشر شد، به شهرت رسید. این کتاب یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های آمریکا در چند سال اخیر بوده‌است. همچنین این کتاب، یکی از ۳ نامزد نهایی جایزه ترنر در سال ۲۰۰۵ و همچنین نامزد جایزه پن در بخش آثار خلاقهٔ غیرتخیلی شد. وی اولین فرد آسیایی است که اثر وی جزء نامزدهای نهایی جایزهٔ ترنر انتخاب شده‌است. این کتاب توسط محمد سلیمانی‌نیا و با عنوان عطر سنبل، عطر کاج به فارسی برگردانده شده‌است. در ۳۱ ژوئیه ۲۰۱۴ وی طی پیامی و با ذکر پاره‌ای دلایل، از خوانندگان کتاب‌هایش خواست که تنها نسخه‌ی انگلیسی کتاب‌های او را خریداری کنند.

 

[حنا نویس]

بخش هایی از کتاب عطر سنبل عطر :

قبل از اینکه با فرانسوا ازدواج کنم به او گفتم من تیر و طایفه ام هم سر جهازم است. فرانسوا گفت که عاشق تیر و طایفه است به خصوص مال من. حالا هر وقت به دیدن فامیل می رویم که همه شیفته ی شوهرم هستند می بینم که ازدواج او با من اصلا به خاطر همین تیر و طایفه بوده. بدون خویشانم من یک رشته نخ هستم با همدیگر یک فرش ایرانی رنگارنگ و پر نقش و نگار می سازیم. یا مثلا: چینی های لیموژ در نبودشان لذت بیشتری به ارمغان آورده بودند تا وقت که توی گنجه بودند.

 

[حنا نویس]

۴. ناهید طباطبایی



طباطبایی کودکی و نوجوانی خود را در جنوب ایران گذرانید و دانش‌آموختهٔ رشتهٔ ادبیات دراماتیک و نمایشنامه‌نویسی است. او اغلب با نگاهی طنزگونه به زندگی دنیای زنان را بیان می‌کند. رمان چهل‌سالگی او توسط مصطفی رستگارپور به یک فیلمنامه سینمائی تبدیل شد و فیلم چهل سالگی توسط علیرضا رئیسیان ساخته شد.