معرفی معرفی ساز بالالایکا (Balalaika)

[tie122]

بالالايكا يكی از سازهاي اروپايی-آسيايی با دسته بلند، دارای چند سيم و تكنيك نواختن با زخمه زدن با انگشت اشاره است. در مستندات تاريخي، اولين بار اين ساز در سال 1668 در مسكو ذكر شده است. بالالايكا در اشكال مختلف بدنه مثلثی شكل و بيضوی، با تعداد متفاوت سيم، پرده‌های قابل جابه‌جا شدن وجود دارد. اين ساز عمدتاً برای نواختن آهنگ‌های رقص مورد استفاده قرار میگرفت.

 

[tie122]

تاریخچه ساز (Balalaika):​

خواستگاه دقيق بالالايكا مشخص نيست. ولي اعتقاد بر اين است كه اين ساز از ساز دورما (domra) سازي از ناحيه قفقاز روسيه گرفته شده است. همچنين اين ساز شباهت‌هايي به دومبراي (dombra) قزاق‌ها كه سازي داراي دو سيم است و ساز تاپشور (topshur) مغولستاني دارد.
اولين بار در مستندات مربوط به سال 1688 از اين ساز نام برده شده است. همچنين در نوشته‌هاي مربوط به سال‌های 1700 و 1714 میلادی اين ساز قيد شده است. در اوايل قرن 18ام اصطلاح بالالايكا به صورت بالابايكا در مستندات اوكرايني استفاده شد. در سال 1771 بالالايكا در شعري از و. مايكوف (V. Maikov) به نام اليسي (Elysei) آورده شده است. در قرن 19ام، بالالايكا به سازي مثلث شكل با دسته‌اي بسيار كوتاه‌تر از سازهاي همتاي آسيايي خودش تبديل شد. اين ساز به عنوان سازي روستايي براي قرن‌ها بويژه همراه با اسكوموروخ‌ها مطرح بود. اسكوموروخ‌ها نوازنده‌هايي سيار بودند كه با آهنگ‌ها و اشعارشان، تزار و كليساي ارتدوكس روسي و بطور كلي نظام اجتماعي روسيه را تمسخر مي‌كردند.
درباره بالالايكا يك باور عمومي وجود دارد بطوريكه تصور مي‌شود وجود سه كناره و سه سيم در بالالايكا نمايشي از تثليث است كه البته اين عقيده مضحك است چرا كه اين ساز بيشتر توسط اسكوموروخي‌ها يا نوازندگان سياري كه وجود آنها شديداً براي كليسا و حكومت آزار دهنده بود، نواخته مي‌شده است.

 

[tie122]

تكنيك نواختن ساز بالالایکا (Balalaika):​

يكي از بخش‌هاي مهم تكنيك نواختن بالالايكا بويژه در بالالايكاي پريما، استفاده از انگشت شست چپ روي نت‌هاي پرده روي سيم پائين، جایي است كه آكورد شكل مي‌گيرد. بطور سنتي كناره انگشت سبابه دست راست براي نواختن نت‌ها روي پريما استفاده مي‌شود، در حاليكه در بالالايكاهاي بزرگ‌تر از يك زخمه استفاده مي‌شود. پريما با زخمه نيز قابل نواختن است ولي مرسوم نيست.
به دليل اندازه بزرگ سیماي بالالايكاي كنترباس، ديدن استفاده نوازندگان اين نوع بالالايكا از پاشنه پوتين يا كفش چرمي برای ساختن سیم غير متعارف نيست. بالالايكاي باس و كنترباس روي يك پايه (ميله) چوبي يا فلزي كه در يكي از گوشه‌هاي آن تعبيه شده است، بر روي زمين گذاشته مي‌شوند.

 

[tie122]

انواع ساز بالالایکا (Balalaika):​

بالالايكا داراي يك بدنه مثلثي و سه سيم (گاهي اوقات 6 سيم در سه جفت) است. سیماي بالالايكا معمولاً با انگشتان نواخته مي شوند ولي اين ساز قابل نواختن با زخمه نيز هست. انواع مختلف بالالايكا وجود دارند كه از كوچك به بزرگ از نظر اندازه عبارتند از:
پيكولو (piccolo)
پريما (prima)
سكوندا (secunda)
آلتو (alto)
باس (bass)
كنترباس (contrabass)

رايج‌ترين بالالايكا، بالالايكاي پريما است.