معرفی کتاب معرفی کتاب تحلیل انواع داستان

[آرشیت]

به‌سوی عرشه می‌بردند و هیاهو و قیل‌وقالشان در سروصدای بخاری که پس از خروج از دودکش، همه‌چیز را در هاله‌ای سفیدرنگ فرومی‌برد گم می‌شد؛ در این میان، صدای زنگ بزرگی که بر روی عرشه قرار داشت بی‌وقفه در فضا طنین‌انداز می‌شد. سرانجام کشتی به راه افتاد [...].»

 

[آرشیت]

(گ. فلوبر، آغاز رمان تعلیم عشق‌ورزی)

ابتدای این رمان، صحنه یا نمایی منحصربه‌فرد را در برابر چشمان ما ترسیم می‌کند. کنش‌ها، رخدادها و حوادث همگی به‌گونه‌ای هم‌زمان ارائه شده است. تنها با استفاده از زمان ماضی ساده است که از هم‌زمانی و سکون حاکم بر متن به توالی می‌رسیم: سرانجام، کشتی به راه افتاد.

 

[آرشیت]

تمامی آنچه نویسنده در اینجا آورده، زمینه‌ای است برای توصیف صحنهٔ پرجنب‌وجوشی که می‌شد آن را «مقدمات سفر» نامید. بدین‌ترتیب که در موقعیت و مکانی مشخص (اسکلهٔ سنت برنارد) تعدادی شخصیت در حرکت‌اند: (مردم، ملوانان، همه...). استفادهٔ صرف از زمان ماضی استمراری (می‌خاست،

 

[آرشیت]

می‌رسیدند، می‌کردند...) به‌روشنی نشانگر توصیفی بودن صحنه است (م. ش. به جدول شمارهٔ ۳). اسوالد دوکر که متخصص زبان‌شناسی است، ارزش توصیفی ماضی استمراری را این‌گونه تشریح می‌کند: «وقتی زمان گزاره‌ای ماضی استمراری است، موقعیت یا حادثه‌ای که فحوای اصلی این گزاره را تشکیل می‌دهد، شکل خصوصیت یا شکل شاکلهٔ بنیادین متن را به خود می‌گیرد.»

 

[آرشیت]

ب. توصیف کنش یا رخداد

توصیف کنش یا رخداد، اغلب اوقات، در قالب پی‌رفت (سکانسی) از کنش‌ها یا رخدادهای زمان‌مند ارائه می‌شود. این پی‌رفت می‌تواند از نوعی قراردادی، شبیه نشانه باشد که پیش‌تر

 

[آرشیت]

دیدیم (م. ش. به فصل ۱ و ۴ همین کتاب). ساختمان توصیف در تمامی حالات تابع اصل زیر است: کنش یا رخداد اصلی به بخش‌های کوچک‌تر تقسیم می‌شود که به‌نوبهٔ خود، کنش یا رخدادی را تشکیل می‌دهند:

 

[آرشیت]

متن شمارهٔ ۲۰

«نوبت به آخرین مرحله از پرداخت رسید.

مرد جواهرتراش الماس را از مخلوط نخستین بیرون آورد و در مخلوطی دیگر، مرکب از قلع و سرب مذاب فروبرد، به‌نحوی که فقط قسمتی از میان ملغمه بیرون ماند که قرار بود پرداخت روی آن انجام شود. سپس گازانبری فولادی به دست گرفت، ظرف ملغمهٔ مذاب را برداشت و آن را به میز کاری که سطحش پوشیده از روغن‌زیتون و براده بود سفت کرد.»

(ن. روباتل، زمانۀ پیشه‌ها، ۱۹۸۲)»